Prawo medyczne

W poprzednim numerze opisaliśmy zasadę działania mikroskopu, jego budowę oraz sposoby i pozycje wygodnej pracy. Wiele uwagi poświęciliśmy doborowi właściwych parametrów mikroskopu do potrzeb lekarza. W drugiej części naszego cyklu o mikroskopach, szczegółowo opisujemy pracę z lusterkami oraz najważniejsze pojęcia i zasady związane z pracą w  powiększeniu.

Dziecko nie poddające się leczeniu może stanowić poważny problem dla lekarza. Czy jest możliwe leczenie jeśli dziecko wyraża sprzeciw pomimo zgody rodziców? Dla wielu osób wizyta u lekarza dentysty stanowi powód do lęku, który doczekał się nawet własnej nazwy czyli dentofobii. W wyniku analizy różnych badań poświęconych temu zagadnieniu szwedzcy lekarze określili, że problem ten może dotykać nawet 9 proc. społeczeństwa. Występowanie  maleje wraz z wiekiem, z czego wynika, że to przede wszystkim dzieci stanowią główną grupę ryzyka. Nawet jeżeli nie u wszystkich występuje lęk przed leczeniem, to na pewno będzie towarzyszyć im niepokój czy obawa. Może prowadzić to do znacznych problemów podczas udzielania pomocy przez lekarza.

Zasady postępowania z odpadami. Jest nowy projekt rozporządzenia w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi (Dz. U. z 2013 r. poz. 21, z późn. zm.). Nowości to: skrócenie czasu przechowywania odpadów z 72 do 24 godzin, wymóg oznakowania odpadów medycznych: datą i godziną otwarcia oraz zamknięcia, a także danymi identyfikującymi jednostkę. Wprowadzono ponadto wymóg posiadania systemu wentylacji w miejscach przeznaczonych do dezynfekcji, mycia i przechowywania środków transportu wewnętrznego odpadów medycznych.

Umowa lekarzy dentystów z NFZ na pracę w gabinetach szkolnych. Od stycznia obwiązuje nowe zarządzenie Prezesa NFZ w sprawie warunków zawierania i realizacji umów dotyczących leczenia stomatologicznego. Obecnie dentyści mogą prowadzić praktyki dentystyczne w szkołach i leczyć dzieci i młodzież do 18 roku życia. Po raz pierwszy od kilku lat powstała możliwość powrotu dentysty do szkoły.

Lekarze cieszą się wysokim poziomem społecznego zaufania. Dlatego zastanawiają pojawiające się wiadomości o agresji pacjentów skierowanej do lekarzy. Niemal co drugi lekarz był już obiektem takiego zachowania, które może przyjmować różne formy. Lekarz ma prawo bronić się.

Ministerstwo Zdrowia opublikowało projekt rozporządzenia w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi (Dz. U. z 2013 r. poz. 21, z późn. zm.). Nowości to: skrócenie czasu przechowywania odpadów z 72 do 24 godzin, wymóg oznakowania odpadów medycznych: datą i godziną otwarcia oraz zamknięcia, a także danymi identyfikującymi jednostkę. Wprowadzono ponadto wymóg posiadania systemu wentylacji w miejscach przeznaczonych do dezynfekcji, mycia i przechowywania środków transportu wewnętrznego odpadów medycznych.

Tradycyjnie na początku roku drukujemy zestawienie wszystkich „prawnych” obowiązków sprawozdawczych, które dotyczą osób prowadzących gabinety stomatologiczne. Wielokrotnie opisywaliśmy na łamach Nowego Gabinetu Stomatologicznego każdy z tych obowiązków. W tym roku przypominamy najważniejsze obowiązki w formie przejrzystej tabeli.

Promowanie gabinetu stomatologicznego dla pozyskania pacjentów Jest ograniczone wieloma zakazami. Czy reklama gabinetu lekarskiego w obecnym stanie prawnym jest w ogóle możliwa? Co interesujące, za niedozwoloną reklamę lekarz może nawet trafi ć do aresztu na 30 dni, ale jeszcze nikt nie został tak poważnie ukarany.

W numerze 1/2015 Nowego Gabinetu Stomatologicznego opublikowaliśmy tekst odnoszący się do możliwości reklamy działalności leczniczej i gabinetu stomatologicznego. Główną tezą tego artykułu było stwierdzenie, że stosowanie reklamy jest niedozwolone, o czym wprost stanowią przepisy. Jako przykład ewentualnych konsekwencji naruszenia tego zakazu zaprezentowano możliwość przeprowadzenia kontroli przez stosowny organ zakończonej wydaniem zaleceń pokontrolnych. Nie zastosowanie się do tych wskazań może oznaczać nawet wykreślenie z ewidencji działalności leczniczej na okres do trzech lat.

Formy opodatkowania podatkiem dochodowym działalności gospodarczej w branży stomatologicznej. Prowadzenie gabinetu stomatologicznego jest taką formą działalności gospodarczej, która daje możliwość skorzystania zasadniczo z każdego modelu opodatkowania podatkiem dochodowym. Prawo polskie wyróżnia cztery możliwości: opodatkowanie według skali podatkowej, podatek liniowy w wysokości 19 proc., ryczałt ewidencjonowany lub karta podatkowa. Dentysta może wybrać jeden model, na warunkach określonych w przepisach.

Możliwość dostępu do dokumentacji medycznej będą miały również osoby, które nie wykonują zawodu medycznego. W końcu określono, kto będzie musiał przejąć dokumentację medyczną zamkniętej placówki. Wprowadzono też obowiązek wykonania papierowych wydruków na żądanie uprawnionych organów. To trzy najważniejsze zmiany ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, które odnoszą się do dokumentacji medycznej.

W ostatnich latach pojawiła się tendencja do stosowania prostych rozwiązań złożonych problemów. Jeden z przykładów, który można wskazać, wynika z powszechnej utraty poczucia bezpieczeństwa. W tym miejscu objawia się pewien paradoks, gdyż zgodnie z badaniami OECD poziom bezpieczeństwa w Polsce jest jednym z wyższych w badanych krajach (ustępujemy jedynie Japonii), to jednak poczucie bezpieczeństwa jest poniżej średniej. Dlatego też co raz częściej poszukiwane są sposoby na poprawę tego stanu.

Nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych Ze środków publicznych wprowadza m.in. kartę leczenia onkologicznego. W myśl ustawy pacjent, u którego lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) stwierdził podejrzenie nowotworu złośliwego, ma prawo do diagnostyki onkologicznej na podstawie karty leczenia onkologicznego, bez skierowania.

Problem powstaje wówczas, kiedy lekarz dentysta ma podejrzenia nowotworowe u pacjenta lub też przy okazji wizyty dentystycznej dowiaduje się, że pacjent może być chory onkologicznie. Z ustawy wynika jasno, że nie ma on prawa założyć pacjentowi zielonej karty leczenia onkologicznego.

Zbyt długie zawieszenie działalności przez dentystę powoduje skreślenie z rejestru przedsiębiorcy. Każdy lekarz dentysta jest uprawiony do prowadzenia działalności gospodarczej. Firma dentysty musi być pisana do ewidencji działalności gospodarczej. Na podmiocie wpisanym do ewidencji działalności gospodarczej spoczywa obowiązek złożenia wniosku o zmianę wpisu, jeśli uległy zmianie dane dentysty objęte wpisem.

Proteza dobrze udokumentowana Dobra proteza to nie tylko proteza dobrze wykonana, ale również taka, która ma odpowiednią dokumentację. Warto o tym pamiętać, bo ta dokumentacja jest wymagana przez prawo.

Primum non nocere – po pierwsze nie szkodzić, to najważniejsza zasada etyczna lekarza, o której pamięta każdy, kto wykorzystując swoją wiedzę i doświadczenie, niesie pomoc pacjentowi. Można zadać sobie pytanie, czy słowa znanej każdemu lekarzowi sentencji odnoszą się tylko i wyłącznie do fachowego świadczenia zdrowotnego, czy można też rozumieć je jako przewidywanie wszelkich zagrożeń, jakie niesie jego udzielenie?

Lekarz stomatolog, który ma podpisaną umowę z NFZ, może odmówić przyjęcia pacjenta tylko w przypadku, gdy pacjent nie opłacił składki zdrowotnej. W każdym innym przypadku gabinet współpracujący z NFZ musi udzielić pacjentowi pomocy.

Praca lekarzy na kontratakach w podmiotach leczniczych jest obecnie bardzo popularną formą zatrudnienia. Wiąże się ona zazwyczaj z wyższymi zarobkami, ale niesie ze sobą również pewne niedogodności i to nie tylko w postaci zwiększonej biurokracji. Odmiennie bowiem niż w sytuacji zatrudnienia na umowę o pracę, kształtuje się odpowiedzialność lekarza za szkody wyrządzone podczas leczenia.

Roszczenia odszkodowawcze mogą być zgłoszone nawet po wielu latach od zdarzenia. Dlatego lekarze powinni znać przepisy odnoszące się do przedawnienia roszczeń, wynikających z błędów lekarskich. Zazwyczaj są to trzy lata, ale w niektórych sytuacjach roszczenie przedawnia się dopiero po upływie kilkunastu lat.

Każdy lekarz, udzielając świadczeń medycznych, ma prawo ordynować pacjentom leki. Może je przepisać na recepcie zlecając pacjentowi ich wykupienie i przyjmowanie w domu, może je podawać pacjentom podczas pobytu w szpitalu czy w gabinecie podczas zabiegu. Recepty lekarskie stanowią dokumentację medyczną zewnętrzną, są traktowane przez prawo jako dokument, a ich wypisywanie regulują odpowiednie akty prawne.