Diagnostyka w stomatologii

Stan nagłego zagrożenia zdrowotnego może wystąpić w każdym miejscu i czasie, również w gabinecie lekarskim lub innym pomieszczeniu ośrodka medycznego. Stan nagłego zagrożenia zdrowotnego definiowany jest jako stan polegający na nagłym lub przewidywanym w krótkim czasie pojawieniu się objawów pogarszania zdrowia, którego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenie ciała lub utrata życia, wymagający podjęcia natychmiastowych medycznych czynności ratunkowych i leczenia. Może on dotyczyć każdego, pacjenta, personelu lub osoby towarzyszącej pacjentowi.

Ponad 120 lat temu został wynaleziony kwas acetylosalicylowy, potocznie nazywany aspiryną - lek, który do dziś cieszy się ogromną popularnością. Każdego dnia tysiące ludzi na świecie sięgają po niego przy pierwszych objawach przeziębienia i w ramach profilaktyki powikłań krążeniowych [1].

Pacjent stomatologiczny z astmą na każdej wizycie powinien mieć ze sobą skuteczny lek do przerywania napadu. Badanie i leczenie stomatologiczne należy przeprowadzać w pozycji preferowanej przez pacjenta – najczęściej siedzącej, co zwiększa komfort przy oddychaniu.

Cheilitis angularis. Kątowe zapalenie jamy ustnej jest kliniczną diagnozą większości zmian w obrębie jednego lub obu kątów ust. Zmiany te mają różną etiologię, najczęściej zakaźną. Zapalenie dotyczy najczęściej jednocześnie skóry i błony śluzowej w okolicy kątów ust. Klinicznie charakteryzują się maceracją tkanek, rumieniem, szczelinowatymi nadżerkami, a nawet rozpadlinami, które przy szerszym otwieraniu ust wykazują tendencję do krwawienia. Zmiany mogą być bolesne i swędzące, a stan ten może trwać od kilku dni do kilku lat [1].

Nóż elektrokoagulacyjny w stomatologii. Zabiegi z zakresu stomatologii zachowawczej możemy dobrze wykonywać w jamie ustnej pacjenta, kiedy mamy do tego odpowiednie warunki. W głównej mierze ważny jest fakt, aby pole operacyjne było nad dziąsłem. Wówczas na leczony ząb możemy założyć koferdam oraz odpowiednie formówki i mieć możliwość efektywnej pracy stosowanymi materiałami stomatologicznymi.

Witamina D zwiększa ochronę antybakteryjną komórek nabłonka dziąseł i zmniejsza stan zapalny dziąseł, poprawia gojenie się ran pooperacyjnych po zabiegach chirurgii stomatologicznej i jest ważnym suplementem stosowanym w profilaktyce w periodontologii. Brak dostatecznej ilości witaminy D jest istotnym modyfikowalnym czynnikiem ryzyka próchnicy wczesnej.

Ksylitol w stomatologii. Ksylitol to biały, krystaliczny proszek, praktycznie bezwonny i bez nieprzyjemnego posmaku. Ma słodkość porównywalną do sacharozy, lecz o 40% mniejszą kaloryczność [1]. Jest metabolizowany z niewielkim udziałem insuliny, działa bakteriobójczo i wspomaga przyswajanie wapnia w organizmie, ale nie jest metabolizowany przez próchnicotwórczą florę bakteryjną bytującą w płytce nazębnej, co ogranicza wydzielanie kwaśnych metabolitów, odpowiedzialnych za demineralizację twardych tkanek zęba [2, 7].

FOT. DAVID MAIOLO

W ostatnich latach popularne stało się prowadzenie zdrowego stylu życia. Uprawianie sportu jest jego nieodłączną komponentą – wpływa korzystnie na kondycję fizyczną i psychiczną, uczy przełamywania barier, daje poczucie satysfakcji czy rozładowuje stres. Dane statystyczne wskazują jednak, że bardzo liczna grupa osób corocznie ulega wypadkom podczas uprawiania sportu. Jedną z przyczyn tego stanu jest brak obowiązku stosowania środków ochrony indywidualnej oraz brak świadomości podejmowanego ryzyka.

Zabieg piaskowania zębów stosowany jest od 1945 roku. Jednak wciąż rozwijająca się biotechnologia znajduje coraz to nowsze i lepsze zastosowanie tej procedury. Prace bioinżynierów toczą się w dwóch obszarach: unowocześnienia urządzeń i poszukiwania nowych piasków. Od kilku lat na rynku dostępne są piaski na bazie glicyny.

Terapia autogenna w stomatologii. Zastosowanie koncentratów płytek krwi w gabinecie stomatologicznym. We współczesnej stomatologii coraz częściej wykorzystuje się własne tkanki pacjenta w celu poprawy gojenia i regeneracji tkanek po zabiegach stomatologicznych. Zastosowanie koncentratów płytkowych pod postacią osocza lub fibryny bogatopłytkowej jest dobrym przykładem takiego postępowania. Zawierają one liczne czynniki wzrostu, które wpływają korzystnie na uszkodzone w czasie zabiegu tkanki.

Jama ustna to jedno z miejsc, gdzie manifestują się objawy wielu zaburzeń hormonalnych. Dokładne badanie podmiotowe i przedmiotowe przy znajomość tych symptomów może przyczynić się do szybszego rozpoznania i skierowania pacjenta do endokrynologa. Niezmiernie ważne jest wdrożenie leczenia na jak najwcześniejszym etapie choroby, tak aby zatrzymać nieodwracalne w skutkach zniszczenia i poprawić jakość życia pacjenta.

OLP jest bardzo często występującą dermatozą ustną i jedną z najczęstszych patologii śluzówki rozpoznawanych przez lekarzy dentystów. Konieczne jest, aby zmiany były precyzyjnie diagnozowane, a właściwe leczenie włączane jak najszybciej. Zrozumienie patogenezy choroby stanowi klucz do zapewnienia optymalnej terapii, ponieważ postać nadżerkowa związana jest z ryzykiem  metaplazji nowotworowej – zmiany te powinny być kontrolowane nie rzadziej niż co 3 miesiące [25].

Diagnostyka próchnicy.Różne sposoby detekcji i usuwania zmian próchniczych. Pojawienie się w latach 60. ubiegłego wieku systemów adhezyjnych bardzo ułatwiło przygotowanie ubytku. W sposobie leczenia pojawił się więc nowy kierunek - minimalnej inwazyjności i pozostawiania jak najwięcej zdrowych tkanek. Jednocześnie nastąpił rozwój materiałów i narzędzi do opracowania ubytków, a także różnorakich systemów do wykrywania wstępnych zmian próchniczych.

Dentofobia. To ona sprawia, że nawet dorosłych mężczyzn ogarnia obezwładniający strach, a dzieci uciekają z płaczem. Wizyta u dentysty. Jak wynika z przeprowadzonych badań, podobne uczucia wiąże z nią niemal połowa Polaków. Dlaczego tak się dzieje?

Protezy i dieta. Na okres użytkowania miękkiego podścielenia wpływ ma szereg czynników. Wszystko zależy od sposobów dbania o uzupełnienia a także od diety. U pacjentów z problemami z wydzielaniem śliny w krótkim czasie następuje osadzenie kamienia na powierzchni płyty protezy oraz miękkiego podścielenia.

Oddzielnym zagadnieniem, stosunkowo mało zbadanym, jest wpływ leków na miękkie podścielenia. Niektóre przyjmowane leki zawierają na przykład alkohol, który niszczy podścielenie.

W związku ze wzrostem zachorowań na nowotwory szczególnie istotne staje się rutynowe badanie stomatologiczne. Dentysta może być pierwszym lekarzem, który wykryje niepokojące zmiany w jamie ustnej. Mimo, że zmiany nowotworowe o średnicy mniejszej niż 1cm da się łatwo wyleczyć, to niestety wiele z nich odpowiednio wcześnie nie zdiagnozowano. A przecież nowotwór wcześnie wykryty, to nowotwór wyleczony. Należy zdać sobie sprawę, że rak jamy ustnej powoduje rocznie więcej zgonów na świecie niż czerniak złośliwy czy rak szyjki macicy.

Mężczyzna w średnim wieku wchodzi do poczekalni gabinetu stomatologicznego. Na wizytę u lekarza, który ma opinię najlepszego w mieście, czekał kilka dni. Niezbyt wygodne krzesło uwiera. Na stoliku leżą stare pisma dla pań. Zza drzwi dobiega z lekka tylko przytłumiony, odgłos wiertła. Przed nim w kolejce jeszcze trzy osoby. Cierpliwie czeka. Wreszcie wchodzi do gabinetu. Wita się z lekarzem, który prosi, aby usiadł w fotelu. Po wizycie słono płaci, bo wie, że dobry dentysta i dobre materiały stomatologiczne są drogie. Ale jest to jego ostatnia wizyta w tym gabinecie. Dlaczego?