Prawo medyczne

Na łamach Nowego Gabinetu Stomatologicznego od roku szczegółowo opisujemy zagadnienia związane z wyborem programu do prowadzenia dokumentacji medycznej w wersji elektronicznej. Pytań tych jest coraz więcej, dlatego poprosiliśmy Grzegorza Żyjewskiego, specjalistę ds. systemów informatycznych w firmie Hakon Software, o wyjaśnienie niektórych kwestii.

Po 25 maja, czyli od dnia rozpoczęcia obowiązywania RODO, każdy przyjmowany pacjent powinien w jasny sposób otrzymać od nas informację o tym jak jego dane są przetwarzane, po co i jak długo? Również, jeśli chcemy mieć telefoniczny lub mailowy kontakt z pacjentem powinniśmy mieć udokumentowane (najlepiej pisemnie) zgody pacjenta. Jak w rzeczywistości powinno wyglądać przyjecie pacjenta do gabinetu?

W zeszłorocznym Nowym Gabinecie Stomatologicznym (nr 99) szerzej opisano dwa wyroki z 2017 roku dotyczące leczenia stomatologicznego. Jednym z opisywanych przypadków była sprawa wiertła połkniętego przez pacjenta. Sąd nie dopatrzył się w niej nieprawidłowości w działaniach lekarza. I choć minął już rok od tego czasu, wyrok ten jest ciągle nieprawomocny i zapewne czeka na apelację. Średni czas oczekiwania na rozpoczęcie prac przez sąd II instancji wynosi właśnie około roku. Wspomniano przy tej okazji, że wyroki drugiej instancji zazwyczaj podtrzymują ustalenie sądu instancji niższej. Nie zawsze ma to jednak miejsce.W tym artykule zostaną przedstawione dwa nowe wyroki, które zapadły w 2018 roku. Przeczą one wspomnianej zasadzie, w każdej z nich sądy różniły się w dokonanej przez siebie ocenie. Jedna z tych spraw dotyczyła długotrwałego leczenia z zakładaniem mostów, natomiast druga bardzo krótkiego leczenia kanałowego. Wyroki i przyznane kwoty mogą więc zaskakiwać.

OC lekarza dentysty. Obowiązek ubezpieczenia cywilnego lekarza dentysty – problematyka prawna. Odpowiedzialność cywilna to jedna z podstawowych zasad polskiego prawa cywilnego. Jest to odpowiedzialność o charakterze majątkowym za wyrządzoną szkodę innej osobie. Jej podstawę stanowią art. 415 oraz art. 471 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1025).

Kwestia możliwości zatrudnienia lekarza dentysty przez drugiego lekarza jest kwestią mocno kontrowersyjną. Zakazy wskazane w art. 53 Ustawy z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2017 poz. 125 j.t., dalej: „Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty”) są bardzo rygorystyczne i w pewien sposób mogą ograniczać swobodę prowadzenia działalności gospodarczej.

Leczenie bólu staje się równie ważne jak leczenie samego źródła bólu. Pacjent ma prawo do leczenia bólu. Taki zapis pojawił się w znowelizowanej ustawie o prawach pacjenta. Opuszczając gabinet dentysty pacjent przede wszystkim ma nie odczuwać bólu. Lekarz przed zakończeniem wizyty powinien odnotować w karcie pacjenta, że ból ustąpił.

Zmiana ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia. Planowane przez Ministerstwo Zdrowia zmiany w zakresie ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1845, dalej: Ustawa) w sposób istotny modyfikują aktualny stan prawny. Chodzi przede wszystkim o wprowadzenie systemu e-dokumentacji. Jednak zmiany idą znacznie dalej. Na tej samej platformie informatycznej co e-dokumentacjia, powstaną m.in. internetowe konta pacjenta.

Na pytania, przesłane do redakcji Nowego Gabinetu Stomatologicznego, dotyczące wprowadzenia e-dokumentacji do gabinetów lekarskich, odpowiada Grzegorz Żyjewski, specjalista do spraw systemów informatycznych w firmie Hakon Software.

Od 25 maja 2018 r. w Polsce obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Rozporządzenie o Ochronie Danych) (Dz.U.UE.L.2016.119.1.), zwane „RODO”.

Wejście w życie nowych przepisów spowodowało automatyczne uchylenie obecnie obowiązującego aktu prawnego, który dotyczy ochrony danych osobowych, czyli ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 922), dalej „u.o.d.o”. Nowe przepisy będą dotyczyły również gabinetów lekarskich.

Pierwsza kopia dokumentacji medycznej za darmo? Właściciele gabinetów i klinik stomatologicznych, w związku z obowiązującym od 25 maja RODO, są zobowiązani do bezpłatnego udostępnienia pierwszej kopii dokumentacji medycznej. Wynika to z art. 15 RODO. Jednak z interpretacją tego przepisu może być spory kłopot.

Do tej pory rozporządzenie Ministra Zdrowia jasno określało obowiązki aptek w zakresie realizacji zapotrzebowania na leki, ale również określało wzór takiego zapotrzebowania dla lekarzy. W związku ze zmianami, które pojawiły się w kwietniu 2018 r., na nowo określono zakres informacji, które powinien zawierać owy dokument zapotrzebowania. Minister Zdrowia jednak nie zdążył wydać nowego wzoru.

Wprowadzenie unijnych przepisów, nakazujących obowiązek wyposażania określonych gabinetów stomatologicznych w separatory amalgamatu rtęciowego, oficjalnie zapowiedziało Ministerstwo Zdrowia. Wedle dyrektywy UE, takie separatory powinny być zamontowane w gabinetach już 2 stycznia 2019 roku.

Czy lekarz może zatrudnić innego lekarza? Kwestia możliwości zatrudnienia lekarza przez drugiego lekarza jest mocno kontrowersyjna. Zakazy wskazane w art. 53 Ustawy z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2017 poz. 125 j.t., dalej: „Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty”) są bardzo rygorystyczne i w pewien sposób mogą ograniczać swobodę prowadzenia działalności gospodarczej.

Od 25 maja 2018 roku zaczną obowiązywać przepisy europejskiego rozporządzenia dot. ochrony danych osobowych (w skrócie RODO). Przepisy te funkcjonują w rzeczywistości już od roku 2016, natomiast został ustanowiony dwuletni termin dostosowawczy. Niestety, dopiero w drugiej połowie roku 2017 zaczęto dostrzegać, że czas ten zaczyna mijać.

Artykuł ma na celu przedstawienie, jak uregulowany jest problem opodatkowania usług stomatologicznych na gruncie obecnej ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (Dz. U. 2017; poz. 1221; dalej: ustawa o VAT) oraz w Dyrektywie 2006/112/WE RADY z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: Dyrektywa). W dalszej części omówiono kwestie definiowania pojęć odnoszących się do usług stomatologicznych, wskazanie usług zwolnionych oraz nieobjętych zwolnieniem.

Opisany poniżej przypadek stanowi dobry przykład rezygnacji z dalszego leczenia, pomimo starań lekarza. Nie każda rezygnacja wiążę się roszczeniami, ale każda ma negatywny wpływ na działalność gabinetu.

Czy formularz zgody na leczenie może stanowić skuteczną obronę, czy choć ochronę przed roszczeniami pacjentów? Jest to na pewno prawne narzędzie wspomagające pracę lekarza, ale nie ochroni przed konsekwencjami błędu medycznego. Zgoda pacjenta jest tylko dowodem, że pacjent decyduje się na dane leczenie i został poinformowany o innych metodach wyleczenia jego schorzenia.

Zadaniem lekarza jest nie tylko leczyć, ale również dbać o to żeby informacja o procesie leczenia pozostała w obrębie gabinetu. Dlatego też ważna jest znajomość przepisów o tajemnicy lekarskiej.

Od grudnia 2017 roku obowiązuje nowe rozporządzenie dotyczące postępowania z odpadami medycznymi. Najistotniejszą zmianą jest konieczność przygotowania specjalnego pomieszczenia, w którym będą magazynowane odpady. W mniejszych placówkach dopuszcza się użycie do tego celu lodówki. Drugą nowością jest konieczność przygotowania wentylowanego pomieszczenia, w którym przechowywane będą wózki lub pojemniki służące do transportu odpadów. Czas na dostosowanie się do tych przepisów to 18 miesięcy.

72 godziny to maksymalny okres, przez jaki wolno przechowywać odpady medyczne w pojemniku lub worku - ministerstwo zdrowia przygotowało projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie szczegółowego postępowania z odpadami medycznymi.

Ministerstwo przygotowało ten projekt 2 kwietnia i ponad 2 tygodnie czekano na uwagi do projektu. Teraz projekt ujrzał światło dzienne. Istotnych zmian jest niewiele. A te, które są, wydają się korzystne dla lekarzy.