Artykuły opublikowane w Nowym Gabinecie Stomatologicznym. Tematyka: leczenie pacjentów

Wyrzynanie to proces uwarunkowany genetycznie i hormonalnie, polegający na przesuwaniu się zęba z pozycji śródkostnej, zajmowanej przez jego zawiązek, do pozycji zwarcia w łuku zębowym. Proces ten podzielono na trzy podstawowe fazy.

Toksyna botulinowa typu A, zwana popularnie botoksem, to najpopularniejszy preparat w medycynie estetycznej. Jest bardzo lubiana przez pacjentów, gdyż jest bezpieczna, prosta w użyciu, a jej działanie jest bardzo szybkie. Najczęściej używana jest do wygładzania zmarszczek, ale ma też szereg innych, mniej typowych zastosowań, także w stomatologii.

Czy uzyskanie szybkiego efektu w leczeniu ortodontycznym jest możliwe? Czy może to zrobić dentysta bez specjalizacji ortodontycznej? Czy jest możliwe, aby jednocześnie leczenie było bezpieczne i mało inwazyjne? I w końcu czy, w leczeniu ortodontycznym może zdecydowanie pomóc projektowanie komputerowe?

Ból jest odczuciem subiektywnym, właściwie zawsze towarzyszącym leczeniu ortodontycznemu. W początkowej fazie leczenia jest wywołany separacją zębów trzonowych. Największe natężenie bólu po rozseparowaniu występuje po 24 godz., następnie ból stopniowo zanika (1). Do gabinetu lekarza dentysty wcześniej czy później trafi pacjent ortodontyczny skarżący się na urazy śluzówki lub krwawiące i bolesne dziąsła. Jakie są sposoby walki z tym bólem?

Ekstrakcja zęba wiąże się z przerwaniem ciągłości tkanek w jamie ustnej i w zasadzie, w większości przypadków, jest przykrym doświadczeniem dla pacjenta. Pacjent jest z reguły świadomy, że po usunięciu zęba mogą wystąpić dolegliwości bólowe, a w celu ich zmniejszenia wystarczają podstawowe leki przeciwbólowe, niekiedy leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

Zastosowanie urządzeń oraz proszków ściernych okazało się zabiegiem mniej czasochłonnym i alternatywą dla konwencjonalnych instrumentów ręcznych. W przypadku piaskowania powierzchni korzeni używa się specjalnego drobnego piasku na bazie aminokwasów, który jest mało inwazyjny i nie wymaga polerownia pastami. Po zastosowanym zabiegu piaskowania ilość pozostawionego biofi lmu jest kilkakrotnie mniejsza niż w przypadku tradycyjnych narzędzi ręcznych.

Niektórym z państwa może się wydawać dość dziwne, że w magazynie adresowanym do lekarzy dentystów ukazuje się artykuł poświęcony kwestii rodem ze szpitalnego oddziału ratunkowego. Jednakże faktem jest, że wstrząs anafi laktyczny i to w najgorszej z możliwych postaci może być i Państwa doświadczeniem.

Często sami rodzice, zazwyczaj nieświadomie, mogą zastraszyć dziecko. Rodzice wiedzą, że zabiegi z zakresu chirurgii stomatologicznej wiążą się z przykrymi przeżyciami również dla dorosłych. Lekarz stomatolog musi zrozumieć te, nierzadko wyolbrzymione, obawy dzieci. Powinien być świadomy, że zabiegi z zakresu chirurgii stomatologicznej, mimo podawania znieczulenia, są nieprzyjemnym przeżyciem. Dlatego tak ważne znaczenie ma właściwe znieczulenie dziecka do zabiegu chirurgicznego.

Innowacyjne zastosowanie laserów, w porównaniu z innymi metodami leczenia, daje znakomite rezultaty zarówno w periodontologii jak i implantologii.  Umożliwiają one osiągnięcie lepszego efektu zabiegowego procedur wykonywanych nieoperacyjnie. Dodatkowo pacjenci po leczeniu laserowym również odczuwają mniejszy dyskomfort podczas zabiegów chirurgicznych.

Zabiegi wybielające przeprowadzane w gabinetach stomatologicznych polegają na nałożeniu żelu wybielającego, zawierającego stosunkowo wysoki odsetek H2O2, na zęby. Następnym krokiem jest aplikacja ciepła na żel za pomocą różnych dostępnych źródeł światła, mających na celu dysocjację H2O2 na wolne rodniki tlenu. Laser Er: YAG emituje długość fali laserowej, która może być wykorzystywana w zabiegach wybielających, wykonywanych w gabinetach stomatologicznych. Niniejszy raport przedstawia wykorzystanie lasera Er: YAG (LightWalker, TouchWhiteTM Protocol, Fotona) w wybielaniu zębów w gabinetach stomatologicznych. Zastosowany impuls o stosunkowo niskiej energii (40 mJ), długi czas trwania impulsu (VLP) oraz znaczący rozmiar plamki ogniskowej głowicy (R17) zapewniają bezpieczeństwo twardych tkanek zębów poprzez ograniczenie fluencji impulsów laserowych poniżej poziomu ablacji szkliwa i zębiny, jak również poniżej progu ablacji wody.

Lasery są wykorzystywane jako narzędzia pomocnicze, jak również niezależne w badaniach naukowych. Używane są niemal we wszystkich dziedzinach stomatologii. Każdy rodzaj lasera charakteryzuje się różną długością fal, z kolei każda fala wykazuje się interakcją z określonymi tkankami ludzkiego ciała [1], Jak wynika z dostępnych programów dotyczących laserów dentystycznych, optymalny wynik każdej laserowej terapii dentystycznej osiąga się przy zastosowaniu dwóch długości fali w czasie jednego zabiegu terapeutycznego. Przedstawiamy przegląd najczęściej wykorzystywanych w stomatologii aplikacji koncepcji leczenia TwinLightTM.

Licówki to rodzaj uzupełnienia, które już na dobre zagościło w gabinetach stomatologicznych. Od lat 80 XX wieku, kiedy zaczęły  szybko rozwijać się techniki adhezyjne możliwy stał się rozwój wielu technologii w materiałoznawstwie stomatologicznym. Pierwsze licówki pojawiły się już w latach 30 XX, wówczas akrylowe, stosowane przez Charlesa Pincusa dla poprawy estetyki uśmiechu u aktorów w Hollywood.

W ostatnim dziesięcioleciu obserwujemy bardzo szybki rozwój periodontologii, zwłaszcza w zakresie zabiegów chirurgicznych stosowanych obecnie w leczeniu chorób przyzębia, a także szeroko pojętej chirurgii śluzówkowo- dziąsłowej z zabiegami mikrochirurgicznymi włącznie.

Nie wiedzieć czemu, od dzieciństwa mycie zębów kojarzy się pacjentom i pewnie też wielu lekarzom ze zmorą wieczornej higieny, porannymi uwagami rodziców: „no pospiesz się”, a za chwilę: ” co tak szybko” i wybiegami co zrobić, żeby tylko nie umyć zębów…

Rozpowszechnienie znieczulenia miejscowego spowodowało, iż pacjenci łatwiej, częściej i szybciej decydują się na dotychczas bolesne, zabiegi dentystyczne. Postępowanie przeciwbólowe stało się już niemal standardem, stanowiącym dobrą praktykę lekarską. Leki miejscowo znieczulające to najczęściej estry kwasu para aminobenzoesowego (PABA), takie jak prokaina, chlorprokaina, tetrakaina, benzokaina, czy kokaina. Drugą, często stosowaną, grupą leków są amidy, do których należą lidokaina, mepivakaina, prilokaina, proksymetakaina, dibukaina, etidokaina, ropivakaina. Leki tego typu zazwyczaj nie stanowią poważniejszego zagrożenia, a ewentualna nadwrażliwość stanowi kilka procent wszystkich skutków niepożądanych i najczęściej nie jest wynikiem działania samego leku, lecz na przykład środka konserwującego czy innego składnika, na który pacjent jest uczulony.

Fluoroza zębów jest przykładem rozlanego zmętnienia szkliwa zębów, pochodzenia układowego, inaczej nazywana również szkliwem plamkowym. Jest to zaburzenie ogólnoustrojowe, rozwojowe związane  z nadmierną podażą fluoru w okresie odontogenezy. Klinicznie na szkliwie obserwuje się nieprzezroczyste, mętne, białe plamy, układające się w pasy, cętkowania lub dołki.

Zioła w stomatologii. Zioła znane są od tysiącleci. Niegdyś było to jedyne źródło substancji leczniczych. Obecnie znów zyskują coraz większe rzesze zwolenników. Chcemy czystego środowiska naturalnego, naturalnej żywności, bez barwników i konserwantów, wybieramy w sklepach naturalne kosmetyki. W czasach, kiedy w większości procesów produkcyjnych wykorzystuje się środki chemiczne i ciągle słychać dyskusje o żywności genetycznie modyfikowanej, potrzeba „powrotu do natury” staje się normą.

Czyste powietrze, nieskażona woda, zielone łąki pełne kwitnących kwiatów, to w obecnych czasach towar deficytowy, no i nie da się ukryć marketingowy. Czy ziołowa pasta do zębów może być namiastką darów natury? No, to już zależy od treści reklamy, jaką oglądamy…

Zioła w stomatologii

Podchodząc jednak do tematu profesjonalnie warto zapytać, czy ziołolecznictwo ma zastosowanie w stomatologii? Odpowiedź: oczywiście, że tak i to od setek lat z powodzeniem. Napar z szałwii czy rumianku stosowany przez nasze babcie i prababcie do płukania jamy ustnej pamięta chyba każdy, bardziej wtajemniczeni być może pamiętają jeszcze parzone siemię lniane lub kwiat malwy? Dziś zioła polecane do samodzielnego parzenia, czy w postaci nalewek, choć mniej popularne niż kiedyś, mają jednak nadal swoją skuteczność i pozostają ważnym elementem terapii. W sklepach zielarskich, aptekach, czy nawet na półkach w hipermarkecie można kupić suszone zioła w saszetkach. Szeroki wybór produktów tego typu oferuje nam np. znana od lat firma Herbapol, czy Belin.

Lasery Er: YAG są w codziennej praktyce dentystycznej coraz bardziej popularne. Stosowanie laserów ma wiele zalet. W porównaniu z konwencjonalnym opracowywaniem mechanicznym ogranicza wzrost temperatury miaz-gi, zmniejsza ból doświadczany przez pacjenta i zmniejsza ryzyko próchnicy wtórnej. Lepiej łączy żywicę kompo-zytową z zębiną przy zastosowaniu superkrótkich niskoenergetycznych impulsów z lasera Er: YAG (SSP).

Możliwość ustawiania różnych długości impulsu stanowi istotny postęp, zwiększający zakres zastosowań laserów dentystycznych Er: YAG.5,6 Jednym z  najnowszych postępów w  technologii laserów Er: YAG jest wprowadzenie impulsów kwadratowych QSP (ang. quantum square pulse). W trybie QSP krótkie, nisko-energetyczne impulsy następują po sobie z  optymalnie wysoką częstością, zapewniając jednocześnie większą wydajność i precyzję zabiegu. Ubytki opracowywane w  trybie QSP charakteryzują się ostrymi, dobrze zdefiniowanymi krawędziami i  wysokiej jakości powierzchnią, wymaganą do uzyskania wysokiej mocy wiązania.7,8

Materiały i metody

W  pracy stosowano laser LightWalker AT (Fotona, Słowenia) z  bezkontaktową głowicą H02 (średnica zogniskowanej wiązki: 0,6 mm) do opracowywania szkliwa i  żywicy kompozytowej oraz z  kontaktową głowicą H14 z  cylindrycznym zakończeniem światłowodu o  średnicy 0,8 mm. Głowica kontaktowa była stosowana do modyfikacji powierzchni i  opracowywania zębiny (Ryc. 1b, 1c). We wszystkich przypadkach klinicznych stosowano tryb QSP: energia impulsu wynosiła od 120 mJ do 500 mJ, zaś częstotliwość impulsów wynosiła od 10 do 15 Hz (Ryc. 1a). Do wypełnień i  wiązania używano kompozytów firmy Voco (Cuxhaven, Niemcy). Przed rozpoczęciem leczenia każdemu pacjentowi wyjaśniano sposób leczenia z zastosowaniem lasera Er: YAG.

Zapalenie dziąseł objawiające się zaczerwienieniem, obrzękiem, krwawieniem, wrażliwością na dotyk oraz różnym nasileniem bólu najczęściej są związane z obecnością płytki nazębnej. Mogą również być spowodowane innymi czynnikami miejscowymi i ogólnymi, a przy tym przebiegać zarówno przy nie zmienionym poziomie przyczepu łącznotkankowego jak i przy jego utracie.

Nie idealnie wyrzeźbione ciało, czy kolor włosów przesądzają o atrakcyjności, ale zęby. Zgoda co do tego panuje wśród naukowców po obu stronach Atlantyku. To dobre wiadomości dla nas, stomatologów. Będziemy mieć coraz więcej pacjentów, którzy nie tylko chcą mieć zdrowe, ale i ładne zęby.