Paracetamol – popularny, ale nie zawsze bezpieczny lek przeciwbólowy

Zwiększone ryzyko powikłań zdrowotnych

Według badaczy, choć paracetamol w zalecanych dawkach jest uznawany za stosunkowo bezpieczny, jego długotrwałe stosowanie może zwiększać ryzyko wystąpienia takich schorzeń jak:

wrzody trawienne i krwawienia z przewodu pokarmowego,
niewydolność serca,
nadciśnienie tętnicze,
przewlekła choroba nerek.

Badanie opublikowane w czasopiśmie „Arthritis Care and Research” wskazuje, że szczególną ostrożność należy zachować przy stosowaniu powtarzanych dawek paracetamolu w leczeniu przewlekłych bolesnych schorzeń, takich jak choroba zwyrodnieniowa stawów u osób starszych.

Dlaczego seniorzy są bardziej narażeni?

Paracetamol jest często postrzegany jako lek pierwszego wyboru, zwłaszcza w przypadku osób starszych. Wynika to z jego skuteczności w łagodzeniu bólu i minimalnych działań niepożądanych w krótkim okresie stosowania. Jednak długotrwałe stosowanie w tej grupie pacjentów jest szczególnie ryzykowne z powodu:

większej wrażliwości na działania niepożądane leków,
częstszego występowania chorób przewlekłych wymagających stosowania wielu leków (polifarmakoterapia),
zwiększonego ryzyka interakcji między lekami.

Wyniki badań naukowych

Naukowcy z Uniwersytetu Nottingham przeanalizowali dane medyczne ponad 180 tysięcy osób powyżej 65. roku życia, które wielokrotnie przyjmowały paracetamol, oraz ponad 402 tysięcy osób, które nie stosowały tego leku.

Wyniki wykazały związek stosowania paracetamolu z podwyższonym ryzykiem:

krwawienia z wrzodów żołądka i dwunastnicy (aHR 1,24; 95% CI 1,16–1,34),
niepowikłanych wrzodów żołądka i dwunastnicy (aHR 1,20; 95% CI 1,10–1,31),
krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego (aHR 1,36; 95% CI 1,29–1,46),
niewydolności serca (aHR 1,09; 95% CI 1,06–1,13),
nadciśnienia tętniczego (aHR 1,07; 95% CI 1,04–1,11),
przewlekłej choroby nerek (aHR 1,19; 95% CI 1,13–1,24).

Zależenia dla praktyki klinicznej

Naukowcy sugerują, że stosowanie paracetamolu jako leku pierwszego wyboru w leczeniu przewlekłych schorzeń powinno być dokładnie rozważone. „Biorąc pod uwagę minimalny efekt przeciwbólowy paracetamolu w leczeniu niektórych schorzeń, takich jak choroba zwyrodnieniowa stawów, należy rozważyć alternatywne terapie” – napisali autorzy badania.

Znaczenie badań dla lekarzy

Paracetamol pozostaje jednym z najczęściej przepisywanych leków przeciwbólowych na całym świecie. Wyniki badań brytyjskich naukowców podkreślają potrzebę indywidualnego podejścia do pacjentów, szczególnie seniorów, oraz konieczność monitorowania długotrwałego stosowania paracetamolu. Ważne jest także informowanie pacjentów o potencjalnych zagrożeniach i świadome podejmowanie decyzji terapeutycznych.