SKUTECZNE LECZENIE A ERGONOMICZNA POZYCJA PRACY
Jako lekarze, dentyści w pewnym stopniu poświęcają swoje zdrowie na rzecz zdrowia pacjentów. Dążąc do uzyskania jak najlepszej widoczności w polu operacyjnym i przeprowadzenia skutecznego zabiegu leczniczego stomatolodzy często przyjmują pozycje obciążające kręgosłup, wyginając plecy w przeróżny sposób. Problem ten został dokładnie zbadany i opisany w 1986 roku w Institute of Work Science politechniki w Darmstadt. Stwierdzono wówczas, że niekorzystne zdrowotnie pozycje w trakcie pracy przyjmuje 100 proc. lekarzy dentystów (!), u 64 proc. wystepują bóle pleców, a u 42 proc. bóle głowy.
KWESTIA ODPOWIEDNIEJ POZYCJI…
Badacze zagadnień ergonomii w stomatologii zalecają lekarzowi przyjęcie pozycji siedzącej, usytuowanej na “godzinie 12” w stosunku do głowy leżącego pacjenta. Jest to najlepsza pozycja zapewniająca zrównoważone obciążenie kręgosłupa i mięśni w trakcie zabiegu stomatologicznego, nie utrudniając jednocześnie wykonywania zabiegu. Badając, dla przykładu, pozycję lekarza na „godzinie 9” stwierdzono, iż przyjęcie pozycji zrównoważonej uniemożliwia skuteczne leczenie pacjenta, zatem aby je przeprowadzić konieczne jestprzeciążenie kręgosłupa przez czas całego zabiegu. W tej sprawie nie ma kompromisu. Tylko prawidłowa pod względem ergonomicznym pozycja pracy jest korzystna zarówno dla lekarza stomatologa, jak i dla pacjenta. Badania dowodzą również, że w trakcie zabiegu stomatologicznego dla lekarza zawsze istotne okazuje się uzyskanie dobrej widoczności pola zabiegowego, nawet kosztem prawidłowej pozycji, nawet jeśli stara się świadomie kontrolować położenie ciała. Stąd tak duże znaczenie ma uzyskanie obu tych parametrów (widoczności i ergonomicznej pozycji) jednocześnie.
CO JEST NIEZBĘDNE, ABY PRACOWAĆ ERGONOMICZNIE?
Należy uświadomić sobie, iż najistotniejszy w ergonomicznej pracy jest sprzęt, który będzie ją w ogóle umożliwiał. Te sprzęty to: unit stomatologiczny, fotelik lekarza, sterownik nożny oraz lampa zabiegowa przy unicie. Wszystkie te elementy powinny tworzyć jeden kompleks, który umożliwi lekarzowi intuicyjne przyjęcie pozycji i jej zachowanie w czasie przeprowadzania zabiegu. Wybierając unit z myślą o ergonomii zwróćmy uwagę na: sposób mocowania fotela (np. fotel podwieszany na bloku spluwaczki umożliwia przysunięcie się bliżej do pacjenta niż w przypadku fotela z podstawą), grubość oparcia fotela (im cieńsze, tym wygodniejsza praca z leżącym pacjentem), zakres ruchu fotela w pionie (swoboda dostosowania pozycji do wzrostu lekarza), zasięg i wyważenie rękawów, parametry i sposób obsługi lampy zabiegowej. Ergonomiczna lampa zabiegowa to taka, która nie tylko optymalnie oświetla pole zabiegowe, ale również jest obsługiwana bezdotykowo. Przykładem unitu, którego konstrukcja podporządkowana została wymogom ergonomicznej pracy lekarza, dentysty jest Estetica E70 i E80 Vision fi rmy KaVo. Oba modele wyposażone są w szereg rozwiązań gwarantujących pełen komfort pracy. Ich unikatową cechą jest m.in. niespotykany dotychczas nigdzie zakres ruchu fotela we wszystkich możliwych płaszczyznach. Ruch fotela nie tylko w płaszczyźnie góra- -dół, ale także przód-tył, umożliwia lekarzowi łatwe przyjęcie ergonomicznej
pozycji pracy oraz ogranicza praktycznie do zera konieczność zmiany pozycji podczas zabiegu, co ma szczególne znaczenie przy pracy z mikroskopem.
DOBRA WIDOCZNOŚĆ POLA ZABIEGOWEGO – LEPSZE I BARDZIEJ ERGONOMICZNE LECZENIE STOMATOLOGICZNE
Potrzeba uzyskania doskonałej widoczności pola operacyjnego to najczęstsza przyczyna przyjmowania przez lekarza nieprawidłowej pozycji pracy. Jednym ze sposobów zapobiegania temu jest odpowiednia konstrukcja lampy zabiegowej. Obecnie prym wiodą lampy ledowe. Ich przewaga nad halogenowymi wynika ze znacznie dłuższej żywotności, nie nagrzewania się, a także z lepszych parametrów
emitowanego światła. Wybierając lampę sprawdźmy jednak nie tylko jej parametry techniczne, ale też sposób, w jaki światło pada na pole zabiegowe. Np. KaVoLUX 540 LED ma 20 diod LED zebranych w 5 systemów świetlnych, ułożonych w sposób ograniczający tworzenie cieni w polu operacyjnym przy jej odpowiednim ustawieniu. Warto też wspomnieć, że diody LED są wyjątkowo długowieczne, nie wymagają jednocześnie chłodzenia, więc są bezgłośne w trakcie pracy. Brak dodatkowego źródła hałasu w gabinecie może wydawać się nieistotny, ale ma ogromny wpływ na zmniejszenie zmęczenia personelu w trakcie długotrwałych zabiegów. Udowodniono również wpływ hałasu w miejscu pracy na wzrost poziomu stresu u wszystkich osób w pobliżu, w tym pacjentów. KaVoLUX 540 LED nie potrzebuje układu wentylująco chłodzącego, więc ten problem został całkowicie wyeliminowany.
„BEZDOTYKOWA” KONCEPCJA GABINETU STOMATOLOGICZNEGO
Ergonomiczna lampa zabiegowa to taka, która nie tylko optymalnie oświetla pole zabiegowe, ale również jest obsługiwana bezdotykowo. Światło powinno być włączane i wyłączane gestem dłoni, bezkontaktowo. Takie rozwiązanie ogranicza ilość koniecznych ruchów personelu, a także znacznie ułatwia utrzymanie higieny w gabinecie. Warto wybrać urządzenie, które można nie tylko włączyć i wyłączyć bezdotykowo, ale również regulować dodatkowe parametry, np. filtr antypolimeryzacyjny (np. w KaVoLUX 540 LED możemy to zrobić za pomocą spowolnionych gestów).
INWESTYCJA WE WŁASNE ZDROWIE
Ergonomiczne urządzenia nie należą do najtańszych. Rozważając ekonomiczny aspekt inwestycji warto jednak wziąć pod uwagę korzyści, jakie przynosi ich wybór. Ergonomiczny unit oznacza skrócenie czasu zabiegów i mniejsze zmęczenie zespołu nawet przy skomplikowanych procedurach. W efekcie wzrasta wydajność gabinetu – w tym samym czasie możemy przyjąć więcej pacjentów
lub skrócić czas pracy, utrzymując dotychczasową efektywność. A któż z nas nie marzy o dodatkowej, wolnej chwili…?
