Układ stomatognatyczny to złożona jednostka zależna od wielu składowych narządu żucia, w tym od wzajemnych relacji pomiędzy anatomicznymi strukturami stawów skroniowo- żuchwowych, a przeciwstawnymi powierzchniami okluzyjnymi zębów. To także relacje czynnościowe poszczególnych składowych narządu żucia sterowane przez CUN.
Zaburzenie któregokolwiek z zespołów wchodzących w jego skład odpowiada za powstawanie zmian czynnościowych oraz morfologicznych. W efekcie dochodzi do nieskoordynowanej pracy mięśni. W warunkach zdrowego narządu żucia, wszystkie składowe układu stomatognatycznego są ze sobą zharmonizowane w taki sposób, że przy małym nakładzie energii otrzymywana jest największa i najskuteczniejsza energia biomechaniczna. Kompleksowe leczenie stomatologiczne powinno uwzględniać taki tryb postępowania, który zmierzałby do fizjologicznego odtworzenia narządu żucia, w warunkach zarówno statycznych, jak i dynamicznych. Rozwój materiałoznawstwa, oraz różnorodność stosowanych w stomatologii materiałów, obliguje lekarza stomatologa do rozważnego doboru materiałów do rekonstrukcji.
Do dziś nie znaleziono materiału do rekonstrukcji, który odpowiadałby swoją twardością, ścieralnością i elastycznością, właściwościom twardych tkanek zębów. Niewłaściwy dobór materiałów odtwórczych jest odpowiedzialny za następowe występowanie zaburzeń okluzji wraz ze wszystkimi wynikającymi z tego konsekwencjami. Współczesna stomatologia dysponuje całym szeregiem narzędzi badawczych i diagnostycznych, które ułatwiają diagnostykę i postępowanie w przypadkach zaburzeń czynnościowych narządu żucia. Podstawowym zadaniem lekarza stomatologa jest przede wszystkim profilaktyka i zapobieganie, a więc takie postępowanie lecznicze, które chroni układ stomatognatyczny.
Szczególne miejsce w rekonstrukcji narządu żucia zajmuje protetyka stomatologiczna. Każdy lekarz powinien posiadać wiedzę zarówno z zakresu materiałoznawstwa, techniki dentystycznej jak i teoretycznych i praktycznych podstaw klinicznych. Od dobrego lekarza stomatologa oczekuje się zarówno wiedzy, co do projektowania leczenia, jak i przewidywania i przeciwdziałania następstwom wdrożonego leczenia. Wiedza dotycząca okluzji jest bardzo złożona i współzależna od wielu składowych układu stomatognatycznego oraz indywidualnych zdolności adaptacyjnych pacjenta. Każde postępowanie lecznicze powinno być rozważne i przemyślane. Znaczy wzrost liczby pacjentów z zaburzeniami w obrębie narządu żucia stwarza wiele trudności zarówno diagnostycznych, jak i terapeutycznych w codziennej praktyce lekarza stomatologa. W polskiej stomatologii mamy cały szereg czasopism wydawanych w różnej formie i wszystkie poruszają ważne dla lekarzy tematy. Oddając w Państwa ręce pierwszy numer kwartalnika „Okluzja” mamy nadzieję, że zainteresuje on zarówno lekarzy praktyków jak i dydaktyków.
Autor: prof. zw. dr hab. n. med. Bogumiła Frączak
Przewodnicząca Rady Naukowej projektu "Szkoła Okluzji"
Więcej ciekawych artykułów w "Nowy Gabinet Stomatologiczny" - zamów prenumeratę lub kup prenumeratę w naszym sklepie.
