Powiedz STOP próchnicy już dziś – dla zdrowych zębów w przyszłości

Alliance for a Cavity-Free Future (ACFF) to ogólnoświatowa organizacja pożytku publicznego zrzeszająca organizacje i instytucje zajmujące się zdrowiem jamy ustnej i zdrowiem publicznym opracowała raport na temat rozwoju próchnicy w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Zbadano świadomość i zachowania respondentów w zakresie zdrowia jamy ustnej (kontekst profilaktyki i leczenia próchnicy).Raport ujawnia, że prawie 30% Polaków chodzi do dentysty raz w roku lub wtedy, gdy ma taką potrzebę, a aż 50% respondentów stwierdziło, że prędzej czy później u każdego i tak rozwinie się próchnica, czyli nie jest świadomych, że chorobie tej można skutecznie zapobiegać.

Próchnica wciąż pozostaje bardzo poważnym problemem zdrowia publicznego w Europie – schorzenia stomatologiczne należą do najdroższych w leczeniu (4. miejsce), w krajach wysoko uprzemysłowionych koszty te wynoszą 5–10% publicznych wydatków na zdrowie.² Dodatkowo, infekcje w jamie ustnej mogą prowadzić do problemów zdrowotnych w innych rejonach organizmu powodując m.in. choroby serca³, cukrzycę, poronienia czy schorzenia układu oddechowego.⁴

“Potrafimy już obecnie radzić sobie z próchnicą, mamy odpowiednie narzędzia. Pomimo to choroba ta wciąż stanowi ogromny problem w krajach Europy Środkowo-Wschodniej” – powiedział dr Georgios Tsakos, członek zarządu European ACFF Chapter. “W Polsce próchnicę ma aż 80% dzieci w wieku 6 lat. Ważne jednak jest, żebyśmy pamiętali, że jest nadzieja – próchnicy można nie tylko zapobiegać, ale też, jeśli tylko zastosuje się odpowiednie środki we wczesnych jej stadiach, odwracać zmiany w tkance zęba.”

Wyniki przedstawionego raportu ACFF skłaniają do podjęcia radykalnych kroków – w 8 środkowo-wschodnioeuropejskich krajach rozpoczyna się społeczna kampania edukacyjna (w tym w Polsce) “Powiedz STOP próchnicy już dziś – dla zdrowych zębów w przyszłości”, której cele to edukacja społeczeństwa na temat metod zapobiegania i leczenia wczesnej próchnicy oraz aktywizacja ruchu na rzecz przyszłości wolnej od próchnicy.

“Zarówno posiadane zasoby, jak i działania podejmowane przez środowisko stomatologiczne i instytucje zajmujące się zdrowiem publicznym w celu zwalczenia próchnicy nie są w Polsce wystarczające” – powiedziała dr Anna Lella, stomatolog, prezydent-Elekt ERO-FDI,przewodnicząca Komisji ds. Współpracy Międzynarodowej Naczelnej Rady Lekarskiej. „W efekcie w naszym kraju niemal wszyscy dorośli w wieku 35-44 lata dotknięci są próchnicą (99,9%), która obejmuje 16,91 zębów i cierpią z powodu problemu zdrowotnego, z którym wiemy, jak sobie poradzić. Musimy zająć się nim z większą uwagą, by decydenci także zobaczyli, że to istotny problem zdrowotny. To właśnie planujemy zrobić w naszym kraju” – dodała dr Lella.

Środkowo-Wschodnioeuropejski Oddział Sojuszu dla Przyszłości Wolnej od Próchnicy (Alliance for a Cavity-Free Future: Central and Eastern European Chapter) – deklaracja nowego spojrzenia na problem próchnicy

25 czerwca br. w Warszawie eksperci z dziedziny stomatologii z Polski, Rumunii, Czech, Węgier, Słowacji, Litwy, Łotwy i Estonii podpisali regionalną deklarację powołując do życia Środkowo-Wschodnioeuropejski Oddział Sojuszu dla Przyszłości Wolnej od Próchnicy (CEE ACFF Chapter – Central and Eastern European Chapter: Alliance for a Cavity-Free Future). W deklaracji zwrócili się
z apelem o podjęcie wspólnej akcji mającej na celu zapoznanie wszystkich interesariuszy z tym, jak ważne jest zapobieganie i leczenie próchnicy a także przyznanie, że ubytków można uniknąć a zmiany na wczesnym etapie tej choroby są odwracalne. Zaapelowali także o wdrożenie kompleksowych programów profilaktyki i leczenia w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.

Wśród sygnatariuszy deklaracji znaleźli się eksperci z zakresu stomatologii z 8 krajów Europy Środkowo-Wschodniej, którzy utworzyli Radę Ekspertów:

• Prof. dr hab. n. med. Urszula Kaczmarek, Polska, przewodnicząca Środkowo-Wschodnioeuropejskiego Oddziału ACFF
• Dr Ruxandra Sfeatcu, Rumunia, Uniwersytet Medycyny i Farmacji “Carol Davila”
• Prof. Romana Koberova Ivancakova, Czechy, Uniwersytet Karola w Pradze, Wydział Medycyny w Hradec Kralove
• Dr Marta Alberth, Węgry, Uniwersytet w Debreczynie
• Prof. Neda Markovska, Słowacja, Uniwersytet Pawła Józefa Safarika W Koszycach
• Prof. Julija Narbutaitė, Litwa, Litewski Uniwersytet Medyczny w Kownie
• Prof. Egita Senakola, Łotwa, Uniwersytet Stradiņša w Rydze
• Prof. Jana Olak, Estonia, Uniwersytet wTartu, Wydział Stomatologii

Prof. dr hab. n. med. Urszula Kaczmarek, przewodnicząca Środkowo-Wschodnioeuropejskiego Oddziału ACFF, powiedziała: “Współpraca jest kluczowa, jeśli chce się wypracować zasady kompleksowej prewencji i leczenia próchnicy na świecie. Musimy zobowiązać się do opracowania takiego systemu radzenia sobie z tą chorobą w skali krajów i regionu, który zachęciłyby środowisko medyczne i specjalistów zdrowia publicznego do zajęcia się próchnicą na poważnie. Razem możemy edukować społeczeństwo i powodować zmiany we współpracy z decydentami. Poprawa stanu uzębienia wymaga wzmocnienia i kontynuacji bardziej skutecznych strategii zapobiegawczych
oraz wzrostu świadomości społeczeństwa w zakresie znaczenia zdrowia jamy ustnej przez odpowiednio motywujące programy promujące zdrowie jamy ustnej; działania te powinny być realizowane zgodnie z zasadą „myśl globalnie - działaj lokalnie” – dodała prof. Kaczmarek.

Sygnatariusze deklaracji powołującej do życia Środkowo-Wschodnioeuropejski Oddział ACFF uzgodnili krótko i długoterminowe cele działania nowej w regionie inicjatywy*:

• Zebranie najbardziej wpływowych ekspertów w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, których jednoczą wspólne cele i którzy mogą lokalnie służyć wsparciem dla działań ACFF
• Działanie dla wyrównywania nierówności w zapobieganiu i leczeniu próchnicy w regionie Europy Środkowo-Wschodniej
• Uzyskanie poparcia ze strony głównych towarzystw stomatologicznych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, które wspierają misję i cele ACFF, by wspólnie zidentyfikować najważniejsze luki w prewencji próchnicy i móc im przeciwdziałać

Społeczną kampanię edukacyjną ACFF wspiera Polskie Towarzystwo Stomatologiczne. “Próchnica jest ważnym problemem zdrowotnym, który zasługuje na baczną uwagę. Pomagając rozpowszechnić informacje o tej kampanii możemy wszyscy przyczynić się do wzrostu świadomości tej choroby,
a także zachęcać do zmiany nawyków żywieniowych i lepszej higieny jamy ustnej w Polsce” – powiedziała dr Dorota Olczak-Kowalczyk reprezentująca Polskie Towarzystwo Stomatologiczne.

# # #

Przypisy:

1. World Health Organization, Report on Oral Health, 2003. Available at:  http://www.who.int/oral_health/media/en/orh_report03_en.pdf
2. Petersen PE, Bourgeois D, Ogawa H, Estupinan-Day S, Ndaye C. (2005) The global burden of oral diseases and risks to oral health. Bulletin of the World Health Organisation; 83; 661-669.
3. Holmlund A., Hedin M., Pussinen PJ, Lerner UH, Lind L., Porphyromonas gingivalis (Pg) a possible link between impaired oral health and acute myocardial infarction, Int J Cardiol, 2011 Apr 14; 148(2): 148-53.
4. British Dental Health Foundation