Implantologia to umiejętność. Minister przygotował rozporządzenie

Od wielu lat się o tym mówiło, że oprócz specjalizacji lekarze powinni nabywać umiejętności. Nawet w ustawie o zawodach lekarza jest zapis (art. 17), który stanowi, że lekarz albo lekarz dentysta może uzyskać certyfikat potwierdzający posiadane umiejętności zawodowych, zwany dalej „certyfikatem umiejętności zawodowej”. Czekaliśmy tylko na ruch ministra, który miał określić, rodzaje umiejętności zawodowych wraz z ich kodami oraz kwalifikacje lekarzy stanowiące warunek ubiegania się o certyfikat umiejętności zawodowej.

I w końcu 13 czerwca to zrobił.Co prawda rozporządzenie jeszcze nie zostało oficjalnie ogłoszone, ale ma to się stać najpóźniej do 23 czerwca 2023 roku.

Cóż z niego wynika dla stomatologów?

Otóż na liście 57 umiejętności medycznych kilka w szczególny sposób dotyczy stomatologii. Podstawowe umiejętności przeznaczone dla lekarza dentysty to implantologia stomatologiczna (kod 019) i radiologia szczękowo-twarzowa (kod 046). Umiejętność implantologiczną może zdobyć lekarz dentysta posiadający prawo wykonywania zawodu i co najmniej 5-letni staż pracy w zawodzie, natomiast umiejętność z radiologii szczękowo-twarzowej, może zdobyć każdy lekarz i lekarz dentysta posiadający prawo wykonywania zawodu. Być może zainteresowanie wśród lekarzy dentystów zdobędzie też medycyna estetyczno-naprawcza (kod 028), wszak wielu lekarzy wykonuje i to z powodzeniem zabiegi z zakresu estetyki twarzy, a przez wiele lat trwała dyskusja, czy mogą to robić w świetle polskiego prawa czy nie. Teraz jest ministerialne pozwolenie. O umiejętność z zakresu medycyny estetyczno-naprawczej może się ubiegać każdy lekarz i lekarz dentysta posiadający prawo wykonywania zawodu.

Co to są umiejętności?

Umiejętnościami zawodowymi określa się nabywanie umiejętności z zakresu danej dziedziny medycyny albo kilku dziedzin medycyny lub będące umiejętnościami udzielania określonych świadczeń zdrowotnych. Posiadanie umiejętności z danej dziedziny nie jest konieczne, aby dane zabiegi wykonywać. Jest formą rozwoju lekarza na jego drodze naukowej, ale w niektórych przypadkach, szczególnie tych prawnych, posiadanie umiejętności może okazać się kluczowe.

Kto nada lekarzom umiejętności?

Certyfikat umiejętności zawodowej będzie przyznawać towarzystwo naukowe o zasięgu krajowym, prowadzące działalność naukową od co najmniej 5 lat poprzedzających datę złożenia pierwszego wniosku o certyfikację danej umiejętności zawodowej albo państwowy instytut badawczy, o którym mowa w art. 21 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. z 2022 r. poz. 498), uczestniczący w systemie ochrony zdrowia, właściwe dla danej umiejętności zawodowej wpisane do rejestru prowadzonego przez dyrektora Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego.

Europejska Unia Lekarzy Specjalistów (UEMS), która jest najstarszą i największą organizacją zrzeszającą organizacje reprezentujące lekarzy specjalistów ze wszystkich krajów unijnych, kierując się zasadą niezależności od wpływów komercyjnych oraz utrzymaniem wysokiego poziomu jakości kształcenia, rekomenduje oddzielenie jednostek prowadzących szkolenie od jednostek przeprowadzających egzaminy końcowe weryfikujące wiedzę i umiejętności po odbytym szkoleniu (tj. rozdzielenie zadań jednostek szkolących od zadań jednostek certyfikujących).

Na razie jest to tylko rekomendacja i nie została ona zapisana w akcie prawnym, wiec nie ma mocy sprawczej. Ale mogą pojawić się pokusy, że egzamin sprawdzający wiedze będzie przeprowadzany na wzór egzaminu specjalizacyjnego.

Kiedy pierwsze certyfikaty?

Zanim nastąpi wydanie pierwszych certyfikatów musi być spełnionych kilka warunków. Po pierwsze towarzystwa naukowe lub instytuty badawcze, które chcą wydawać certyfikaty muszą sporządzić regulamin organizacji i prowadzenia certyfikacji w zakresie danej umiejętności zawodowej i określić zasady zdobywania certyfikatu. Po drugie minister właściwy do spraw zdrowia musi zlecić instytutowi badawczemu opracowanie minimalnych standardów obejmujących zagadnienia, dla których będzie prowadzona certyfikacja danej umiejętności zawodowej, a dyrektor CMKP, po zatwierdzeniu przez ministra zdrowia, opublikuje opracowane standardy.

Instytut badawczy, który określi standardy minimalne, nie będzie mógł przez 2 lata certyfikować lekarzy. Nie ma instytutów badawczych zajmujących się tylko implantologią, więc nie bardzo ma kto przygotować standardy, a towarzystwa: PSI, OSIS, czy Stowarzyszenie Implant Masters Poland, raczej nie są zainteresowane, aby blokować sobie możliwość wydawania certyfikatów na 2 lata, bo każde z nich wydaje swoje wewnętrzne certyfikaty tzw. Masters i zapewne z wielką radością przyjmą możliwość wydawania wspólnego respektowanego przez ministerstwo certyfikatu.

Implantologia to umiejętność

– Wprowadzenie umiejętności implantologicznej, to było marzenie Mariusza Dudy – mówi Monika Zmuda z Polskiego Stowarzyszenia Implantologicznego. – Doktor Duda walczył o wprowadzenie tej umiejętności do polskiego prawa i w końcu się udało. Szkoda, że tak późno. Aktualny zarząd PSI, z prezydentem dr. n. med. Andrzejem Szwarczyńskim na czele, ma gotowe standardy przeniesione z amerykańskiego stowarzyszenia ICOI. Jesteśmy więc gotowi. Od lat, jako PSI, umożliwiamy zdobycie międzynarodowych umiejętności implantologicznych Fellowship i Diplomate ICOI. Czekamy tylko na decyzje dyrektora CKMP – kończy wypowiedź Monika Zmuda.

Inne umiejętności dla dentystów

Oprócz tych trzech, najważniejszych dla lekarza dentysty umiejętności, na liście ministerialnej znalazło się 54 innych. Wśród nich są też takie, o które może starać się również lekarz dentysta. Oto one:

umiejętność zawodowa: medycyna bólu; kwalifikacje (kod: 027): lekarz i lekarz dentysta posiadający prawo wykonywania zawodu;
umiejętność zawodowa: organizacja ochrony zdrowia wojsk (040); kwalifikacje: wszystkie specjalności lekarskie i lekarsko-dentystyczne;
umiejętność zawodowa: orzecznictwo lekarskie (041); kwalifikacje: wszystkie specjalności lekarskie i lekarsko-dentystyczne.

Co z endodoncją i sedacją

Mimo że spodziewano się na liście umiejętności endodoncji, resort zdrowia nie widział takiej konieczności. Uznał, że lekarz dentysta po ukończeniu studiów i stażu jest wystarczająco wykształcony, aby wykonywać procedury endodontyczne bez zdobywania kolejnych „dokumentów" potwierdzających jego umiejętności.

Z kolei umiejętność – sedacja płytka jest dostępna tylko dla osób posiadających tytuł specjalisty lub specjalizację II stopnia w zakresie: chirurgia dziecięca, chirurgia ogólna, chirurgia onkologiczna, chirurgia plastyczna, choroby wewnętrzne, dermatologia i wenerologia, gastroenterologia, gastroenterologia dziecięca, kardiologia, kardiologia dziecięca, pediatria, położnictwo i ginekologia, pulmonologia, radiologia i diagnostyka obrazowa, urologia, urologia dziecięca lub dla lekarzy odbywających szkolenie specjalizacyjne po ukończeniu i zaliczeniu drugiego roku szkolenia specjalizacyjnego w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii.

Brakuje tu lekarzy dentystów. Czy to oznacza, że nie będą mogli podczas leczenia stosować sedacji? Prawdopodobnie wciąż to leczenie będzie dostępne w gabinetach, jednak w razie komplikacji podczas leczenia i ewentualnych rozpraw sądowych brak dokumentu potwierdzającego zdobycie umiejętności z sedacji może być dla lekarza dentysty obciążający.

Opinie NRL

Projekt rozporządzenia był opiniowany przez Prezydium NRL już we wrześniu 2022 roku, które zgłosiło do niego wiele zastrzeżeń. NIL proponowała, aby umiejętność – implantologia stomatologiczna była dostępna tylko dla lekarzy dentystów ze specjalizacją z periodontologii, chirurgii stomatologicznej oraz chirurgii twarzowo-szczękowej. Ta propozycja nie została uwzględniona. Jedynym warunkiem zostało – praktykowanie zawodu lekarza przez co najmniej 5 lat.

Ponadto NRL zaproponowała, aby umiejętność – radiologia szczękowo-twarzowa była dostępna dla wszystkich lekarzy dentystów, ale z tej grupy należało wyłączyć lekarzy ze specjalizacją z radiologii i diagnostyki obrazowej, ponieważ lekarze ci posiadają już taką umiejętność, nabytą w ramach realizacji programu specjalizacji. Co ciekawe ministerstwo poszło dalej i dało możliwość uzyskania tej umiejętności wszystkim lekarzom, nie tylko lekarzom dentystom.

Postulowano wykreślenie z wykazu umiejętności – płytkiej sedacji, która zdaniem NRL, jako wymagająca bardzo dużego doświadczenia i potencjalnie niebezpieczna, powinna być zarezerwowana wyłącznie dla anestezjologów.

– Nie jest jasne, jaki jest właściwy cel wprowadzenia umiejętności. Wprowadzając ten przepis do ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty ministerstwo argumentowało, że umiejętności mają zastąpić część specjalizacji, których, jak wszyscy zgodnie twierdzą, mamy w Polsce za dużo. Jednak w tym zakresie żadne zmiany nie nastąpiły. Podobnie nie ma obecnie żadnego przepisu, który promowałby np. dodatkowym finansowaniem, osoby, które dane umiejętności nabędą. Istnieje natomiast uzasadniona obawa, że płatnik, czyli NFZ, poszukując oszczędności, może przestać finansować procedury, które będą wykonywane przez lekarzy bez certyfikatu umiejętności (a jego zdobycie zajmie z pewnością trochę czasu), co może spowodować dalsze ograniczenie dostępu do procedur medycznych i wydłużenie kolejek oczekujących – komentuje rozporządzenie wiceprezes NRL Klaudiusz Komor.

Szczegóły rozporządzenia

W rozporządzeniu zostały określone rodzaje umiejętności zawodowych, w których lekarze i lekarze dentyści mogą uzyskać certyfikaty umiejętności zawodowych, wraz z ich kodami. Katalog umiejętności zawodowych został opracowany na podstawie: efektów pracy dwóch, powołanych przez ministra właściwego do spraw zdrowia, zespołów ekspertów z udziałem przedstawicieli różnych instytucji oraz propozycji zgłaszanych przez konsultantów krajowych, Narodowy Instytut Kardiologii, a także Narodowy Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy oraz towarzystwa naukowe. Wskazano kwalifikacje lekarza i lekarza dentysty, stanowiące warunek ubiegania się o certyfikat umiejętności zawodowej.

Do certyfikacji części umiejętności będą mogli przystąpić także lekarze bez specjalizacji lub ze specjalizacją pierwszego stopnia. Lekarze nabywający umiejętności praktyczne w drodze szkolenia specjalizacyjnego, w którym liczba wykonanych procedur określona w programie specjalizacji, jest wystarczająca do uznania ich za umiejętności zawodowe. Nie muszą już tych umiejętności potwierdzać ponownie w drodze certyfikacji umiejętności.