Czy próchnica jest NIEUNIKNIONA dla każdego z nas?

Wiele rodzin nie zdaje sobie sprawy z tego, jak wielkim problemem w Polsce jest próchnica. Ponad 60% osób uważa, że ubytki są nieuniknioną częścią życia². Jednak jest nadzieja na to, aby temu zapobiec. Próchnicy zębów można przeciwdziałać, a przy odpowiednim postępowaniu leczniczym można ją nawet odwrócić lub zahamować na wczesnym etapie.

Co nowego wiadomo na temat próchnicy zębów w Polsce?

Konsekwencje próchnicy zębów mogą być poważne dla ogólnego stanu zdrowotnego populacji
i kosztów związanych z jej leczeniem ponoszonych przez społeczeństwo i jednostkę. Chorobie tej towarzyszy ból, utrata zębów i zmniejszenie funkcji żucia. Powoduje to negatywne oddziaływanie
na samopoczucie, samoocenę, możliwość znalezienia zatrudnienia i status społeczny. Poza tym, państwo i społeczeństwo ponoszą znaczne koszty leczenia nieodwracalnych ubytków.

Poniższe zestawienie przedstawia fakty, oparte na wynikach badań epidemiologicznych,  dotyczące próchnicy zębów w Polsce. Wskazują one na ciągłą potrzebę poprawy stanu zdrowotnego jamy ustnej w naszym kraju.

Dane epidemiologiczne uzyskane z badań prowadzonych na zlecenie Ministerstwa Zdrowia
w ramach programu „Monitoring Zdrowia Jamy Ustnej” (2010-2012):

        Częstość występowania próchnicy w zębach mlecznych:

•   w wieku 3 lat – 57,2% (frekwencja) i średnio 2,7 zębów z ubytkami,
•   w wieku 5 lat – 79,9% i 5,07 zębów z ubytkami; 

        Częstość występowania próchnicy w zębach stałych:

•    w wieku 12 lat – 79,6% (frekwencja) i średnio 3,5 zębów z ubytkami,
•    w wieku 15 lat - 91,8% i 6,12 średnio zębów z ubytkami, i analogicznie poniżej
•    w wieku 18 lat 96,1% i 7,95 zębów
•    35-44 lata – 99,9% i 16,91 zębów
•   43,9% osób w wieku 65-74 lat jest bezzębnych. 

  Zaspokojenie potrzeb leczenia zachowawczego w odniesieniu do istniejących
w jamie ustnej ubytków próchnicowych (wskaźnik leczenia) jest wysoce zróżnicowane wiekowo i wynosi w zakresie zębów mlecznych

•  w wieku 3 lat – 2%,
•  5 lat – 11%,
•  7 lat – 15%,

a zębów stałych:

 w wieku 12 lat – 60%,

• 15 lat – 55%,
• 18 lat – 41% i
• 35-44 lata – 76%.

Wyniki badania OMNIBUS[2] przeprowadzonego w 2014 r. (próba 1000 os.):

Stan świadomości Polaków:

  W Polsce panuje bardzo silne przeświadczenie o nieuchronności wystąpienia ubytków spowodowanych próchnicą. Połowa Polaków uważa, że wcześniej czy później ubytki powstaną u każdego.

   Ponad 90% polskiego społeczeństwa prawidłowo identyfikuje przyczyny powstawania
i konsekwencje próchnicy zębów, ale jednocześnie aż 61% Polaków wierzy, że próchnica jest nieuchronną chorobą, która  wcześniej lub później dotknie każdego.

  20% polskiego społeczeństwa uważa, że próchnicy można zapobiegać jedynie w dzieciństwie, a w wieku dorosłym nic już nie można zrobić – stan chorobowy należy zaakceptować i z nim żyć.

   60% Polaków wie, że próchnica jest nieuniknioną konsekwencją spożywania słodkich posiłków oraz napojów, aczkolwiek aż 1/4 Polaków w ogóle nie jest świadoma zależności pomiędzy powstawaniem próchnicy, a spożywaniem słodkich rzeczy.

   61% Polaków wie, że próchnica wymaga interwencji dentystycznej w postaci opracowania ubytku („borowania”) oraz wypełniania zęba. Natomiast jedynie 44% Polaków zdaje sobie sprawę z tego, że próchnica początkowa (na etapie zmiany wczesnej, bezubytkowej) może być skutecznie wyleczona przez dentystę.

Nawyki zdrowotne Polaków:

 52% Polaków deklaruje, że odwiedza dentystę przynajmniej 2 razy w roku.
Z drugiej strony, aż 16,8% Polaków chodzi do dentysty tylko wtedy, kiedy ma problem.

    85% Polaków uważa, że raczej wie, w jaki sposób zapobiegać próchnicy, aczkolwiek 73% społeczeństwa uważa, że nie robi wystarczająco dużo by  jej przeciwdziałać. Jako obszary do poprawy respondenci wskazali na:

 ograniczenie spożycia cukru/słodyczy (38%)

  zwiększenie częstotliwości szczotkowania zębów (27%)

  rozszerzenie zakresu higieny jamy ustnej o nitkowanie, płukanie oraz intensywną fluoryzację (27%)

  zwiększenie częstotliwość wizyt kontrolnych u stomatologa (23%)

Co warto wiedzieć o próchnicy zębów

   Próchnica zębów, nazywana powszechnie „psuciem się zębów”, jest powszechną chorobą, która nieleczona może prowadzić do powstawania nieodwracalnych ubytków, popularnie – dziur w zębach.

       Próchnica jest spowodowana przez bakterie, które przekształcają cukry
z codziennych pokarmów (zawierających węglowodany) w kwasy. Kwasy te atakują powierzchnię zębów (szkliwo), prowadząc do jego odwapnienia (demineralizacji).

       Rozwój próchnicy składa się z kilku etapów. W późniejszych stadiach choroby dochodzi
do powstania nieodwracalnych ubytków w zębach.

       Rozwój początkowych etapów próchnicy można zahamować, a przy odpowiednim postępowaniu leczniczym zapobiegać powstawaniu ubytków w przyszłości.

       Rozwojowi początkowych etapów próchnicy można zapobiec w prosty sposób – poprzez ograniczenie spożywania pokarmów i napojów o dużej zawartości cukru, systematyczne
i dokładne szczotkowanie i nitkowanie  zębów oraz używanie past i płukanek z fluorem. 

Co zrobić, by uronić się przed próchnicą – trzy  ważne wskazówki

Unikanie – między posiłkami – przekąsek  zawierających cukier

Możesz zadbać o zdrowie Twojej jamy ustnej i zapobiec powstawaniu nieodwracalnych ubytków poprzez zmniejszenie spożycia cukru. Im mniej cukru będziesz spożywać, tym mniej kwasów wyprodukują bakterie w Twojej jamie ustnej. To zwiększy zdolność Twojego organizmu do naturalnego zrównoważenia niektórych utraconych minerałów. Cukry znajdują się w wielu przekąskach i napojach, oraz produktach spożywczych zawierających skrobię, takich jak białe pieczywo, chipsy, chrupki. Jeśli jednak nie możesz oprzeć się słodkim przekąskom, koniecznie pamiętaj o umyciu zębów po jedzeniu.

Utrzymywanie wysokiego poziomu higieny  jamy ustnej wśród domowników

Czy wiesz, że zdrowie zębów dzieci można przewidzieć na podstawie tego, czy regularnie szczotkują zęby? Badania wykazały, że u dzieci, które przynajmniej raz dziennie szczotkują zęby pastą z fluorem, prawdopodobieństwo wystąpienia nieodwracalnych ubytków próchnicowych jest dużo mniejsze, niż u dzieci, które tego nie robią. Pamiętajmy o tym, że dzieci bardzo często powtarzają zachowania rodziców – warto zatem dać im przykład prawidłowego dbania o higienę jamy ustnej.

Odwiedzanie dentysty przynajmniej dwa razy w roku

Wczesne wykrycie i leczenie próchnicy zębów jest możliwe jedynie wtedy, gdy regularnie odwiedzasz dentystę. Tylko on może stwierdzić, jak często powinieneś przychodzić na wizyty. Stomatolodzy mają wiedzę i narzędzia, które pomogą wykryć i umożliwią wyleczenie początkowych zmian próchnicowych i które mogą przeciwdziałać powstaniu nieodwracalnych ubytków w przyszłości.