Podstawy implantologii

Zanim podejmiemy decyzję jakie implanty będziemy “wkręcać”, zwróćmy uwagę na kilka istotnych cech systemów. Bowiem dzisiejszy wybór zdeterminuje kolejne kroki w sztuce implantologii. Oczywiście można zmienić system, ale jeśli już raz zainwestuje się w narzędzia, to warto je wykorzystywać przez wiele lat. Zasadnicze pytanie, jakie się nasuwa przy wyborze systemu, brzmi: na co zwrócić uwagę wybierając system?

Dostępność na świecie

Na pewno warto wybrać system rozpowszechniony w świecie. W razie uszkodzenia implantu za granicą pacjent będzie miał wszędzie możliwość uzyskania szybkiej pomocy bez konieczności powrotu do kraju. Okoliczność rzadka, ale zdarzająca się. Pacjent, któremu wszczepimy implant firmy o zasięgu globalnym, ma więc zapewnnione poczucie bezpieczeństwa.

Doświadczenie i technologie

Następniem należy wziąć pod uwagę, doświadczenie firmy, dostępne badania oraz stosowane technologie. Przy czym okres działania firmy, nie jest najważniejszym czynnikiem. Ze zrozumiałych względów stary producent będzie miał najwięcej badań klinicznych i z najdłuższego okresu. Niemniej, niektóre firmy zostały założone przez ludzi, którzy już wcześniej pracowali nad systemami implantologicznymi. W ten sposób powstały firmy o krótszym stażu i mniejszej ilości dostępnych badań, ale z nie mniejszym doświadczeniem. Obecnie rozwój implantologii, w tym stomatologicznej, jest tak szybki, że bardzo ważnym kryterium wyboru systemu jest nowoczesność technologii stosowanych przez producenta. Dlaczego to ważne? Niektóre „stare” systemy nie są technologicznie poprawiane, są zatem technologicznie przestarzałe. Nie zapewniają takiego komfortu i bezpieczeństwa pacjentowi i lekarzowi, jak nowoczesne. Nowe firmy korzystając z dostępnej wiedzy, modyfikują i łączą nowoczesne rozwiązania, i uzyskują nowatorskie produkty o bardzo dobrych właściwościach.

Na co więc zwrócić uwagę, przyglądając się poszczególnym systemom?

Bardzo dobrym kryterium jest zawartość oferty. Czy są w niej tylko implanty, czy także narzędzia i elementy towarzyszące. Jeśli w ofercie producenta systemu są np. frezy, trepany, osteotomy, narzędzia do podnoszenia dna zatoki, to mamy większą pewność, że będą one pasować do systemu i ułatwią nam pracę. Na przykład, pracę osteotomem będziemy mogli rozpocząć bezpośrednio po zastosowaniu wiertła Lindemann'a. Jeśli jeszcze ponadto narzędzia te wykonano z dużą dbałością o ergonomię, niezawodność i estetykę, to zapewniamy sobie łatwą i bezpieczną pracę, a estetyczne narzędzia pomagają w podnoszeniu prestiżu gabinetu.

Asortyment implantów

Kiedy już sprawdziliśmy ofertę „towarzyszącą”, to pora przyjrzeć się samym implantom. Im większa ilość dostępnych średnic i długości implantów tym lepiej. Najczęściej minimalna średnica to około 3,4 mm. Średnica kolejnych rozmiarów implantów zmienia się przeważnie co 0,4 – 0,6 mm. Maksymalna średnica implantu w zależności od systemu ma 4,8 do 5,2 mm. Ważna jest również średnica platformy implantu. Ona bowiem określa, jaką nadbudowę będziemy mogli umieścić na danym implancie. Niektórzy producenci oferują implant z poszerzoną platformą, np. standardowy implant o średnicy 4,8 mm ma platformę 5,0 mm, poszerzona platforma ma 5,5 mm. Wzorcowe jest rozwiązanie, gdy niezależnie od średnicy implantu pasuje do niego każdy filar z oferty i jest on mocowany jednakową śrubą. W niektórych systemach są dodatkowo implanty „do specjalnych poruczeń”. Dzięki specjalnie opracowanemu kształtowi oferują platformę o średnicy 6,0 a nawet 7,0 mm, przy maksymalnej średnicy implantu 5,8 mm. Zarazem są całkowicie zgodne ze standardowymi implantami i można na nich zamocować wszystkie filary z oferty. Pożądanym uzupełnieniem są tzw. implanty strzałkowe o średnicy 2,0 mm – 2,5 mm. Oferowane implanty najczęściej mają długość od 8 do 14 mm. W części ofert pojawiają się implanty 6 mm i do 18 mm. Niezbędnym uzupełnieniem jest szeroka oferta filarów, koniecznych do wykonania odbudów protetycznych. Powinny w ofercie znajdować się filary proste do cementowania, do frezowania, kątowe, do wypalania, do odbudowy belkowej. Nowoczesne filary są powlekane warstwą azotku tytanu (TiN). Dzięki powłoce TiN powierzchnia filaru nie ulega utlenieniu i jest dużo odporniejsza na mechaniczne uszkodzenia. Dodatkowo powłoka TiN zwiększa pozytywną reakcję otaczających tkanek miękkich. Coraz więcej firm ma w swojej ofercie filary ceramiczne (cyrkoniowe). Dzięki ich zastosowaniu można uzyskać lepsze efekty estetyczne.

Powierzchnia implantu

Według  obecnego stanu wiedzy, najlepsze jest wykonywanie implantu z powierzchnią S.L.A lub równoważną (R.B.M). To nowoczesne rozwiązanie, dzięki swej porowatości, zwiększa stabilizację implantu i przyspiesza jego wgajanie.
System powinien być opracowany w sposób redukujący do niezbędnego minimum ilość czynności koniecznych do wykonania. Co za tym idzie, redukuje wielkość niezbędnego instrumentarium i czas na wykonanie zabiegu. Przed wkręceniem konieczne jest przygotowanie łoża. Wyeliminowanie jego gwintowania upraszcza proces implantacji i zmniejsza ilość potrzebnych narzędzi.
Kolejnym etapem jest pobranie i wkręcenie implantu. Najlepiej, jeśli implant można pobrać z opakowania i wkręcić tą samą końcówką i to niezależnie od średnicy implantu. Instrumentarium powinno być dostarczone w specjalnym pojemniku, zapewniającym stabilność znajdujących się w nim elementów i z wyraĽnie oznaczoną kolejnością użycia. Najczęściej stosowane jest kodowanie kolorystyczne, zgodne z kodowaniem kolorystycznym implantów. Pojemnik musi być przystosowany do sterylizacji w autoklawie.
Implant o budowie samogwintującej jest jednym z czynników zmniejszających ilość czynności niezbędnych do wykonania zabiegu. Kształt ostrzy implantu powinien być opracowany tak, żeby minimalizować uszkodzenia kości. Sprzyja temu - a jednocześnie ułatwia umieszczenie w łożu - stożkowy kształt wierzchołka implantu. Ogranicza to również możliwość nadmiernego wytwarzania ciepła podczas wkręcania. Niektóre implanty mają specjalnie opracowany płaski kształt wierzchołka. Dzięki temu ryzyko przypadkowej perforacji kości jest zredukowane do minimum.

Gwint implantu

Gwint implantu jest kolejnym czynnikiem o dużym znaczeniu. Jego konstrukcja powinna uwzględniać biologiczne funkcjonowanie kości. Zagęszczenie struktury kości gąbczastej pod gwintem daje doskonałą stabilizację pierwotną implantu. Odpowiednie wypełnienie nad gwintem zapewnia szybsze wgajanie i zminimalizowanie zaniku kości. Niepożądanemu zjawisku zanikania kości zapobiega odpowiednia konstrukcja implantu, który w części szyjkowej ma drobnozwojowy, dwuzwojowy gwint, zsynchronizowany z gwintem na korpusie. Dzięki synchronizacji gwintów nie występuje dodatkowe uszkodzenie kości podczas wkręcania implantu. Optymalny zwój gwintu na powierzchni implantu zapewnia właściwą stymulację części brzegowej warstwy korowej kości. Sprzyja to dobrej brzegowej przebudowie kości i minimalizuje straty kości.
Maksymalna szczelność między gwintem i warstwą korową kości daje doskonałą stabilizację pierwotną implantu, nawet przy małym oparciu w warstwie gąbczastej kości (kość klasy D IV, podnoszenie dna zatoki). Kształt implantu stożkowo – cylindryczno – stożkowy jest najbardziej zbliżony do korzenia naturalnego. Ma parametry biomechaniczne najbardziej zbliżone do naturalnych.

Platform switch

Kolejną cechą charakterystyczną nowoczesnych implantów jest wykonanie platformy implantu z tzw. „platform switch”. Dzięki temu proste jest wykonanie zabiegu (eliminuje konieczność profilowania kości, zarówno w czasie pierwszego, jak i drugiego etapu chirurgicznego), łatwo jest utrzymać prawidłową higienę i zwiększa się żywotność wszczepu.
Wszystkie elementy gładkie implantu powinny być wykonane w sposób zapewniający bardzo dużą gładkość. Dzięki temu mają wysoką odporność na działanie bakterii oraz bardzo dużą szczelność. Może to być np. technologia High Polish Surface. Duża gładkość powierzchni oraz stożkowy kształt połączenia między implantem a nadbudową daje hermetyczną szczelność systemu. Zapobiega to dostawaniu się bakterii do wnętrza implantu i jego niszczeniu od środka. Praktycznie żaden inny sposób połączenia nie gwarantuje tak wysokiego stopnia szczelności. Jeśli ponadto połączenie ma starannie opracowany “biologiczny” kształt, to równomiernie przenosi obciążenie na implant i otaczającą kość. Powoduje to odpowiednie pobudzenie kości do przebudowy. Dzięki temu zminimalizowane jest zjawisko zaniku kości wokół implantu. Połączenie między implantem a filarem musi również gwarantować stabilność osiową. Tak, żeby filar nie odkręcał się samoczynnie. Może to być np. wewnętrzny sześciokąt lub ośmiokąt.
Dodatkowym elementem przemawiającym na korzyść systemu jest oferowanie przez producenta materiałów koniecznych w trakcie zabiegu odbudowy czy podnoszenia dna zatoki. Są to różnego rodzaju membrany, tytanowe siatki i materiały kościozastępcze. Jednym z ciekawszych materiałów kościozastępczych, jaki ostatnio pokazał się w Polsce, jest w pełni syntetyczny materiał „Osteon” składający się w 70% z hydroksyapatytu, stanowiącego konstrukcję o strukturze kości. Struktura ta powleczona jest bioaktywnym
β – trójfosforanem wapnia, z którego składa się 30% preparatu.