Rozporzadzenie w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (06.04.2020 r.)

Akty prawne

Typografia

Najmniejsza Mała Średnia Większa Największa
Obecna Helvetica Segoe Georgia Times
Tryb czytania

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIAz dnia 6 kwietnia 2020 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania

Na podstawie art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2019 r. poz. 1127, 1128, 1590, 1655 i 1696) zarządza się, co następuje:

Rozdział 1

Przepisy ogólne

§ 1. [Prowadzenie dokumentacji medycznej przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych]

Dokumentacja medyczna, zwana dalej „dokumentacją”, jest prowadzona przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych, zwany dalej „podmiotem”, w postaci elektronicznej.
Dokumentacja może być prowadzona w postaci papierowej, jeżeli przepis rozporządzenia tak stanowi lub warunki organizacyjno-techniczne uniemożliwiają prowadzenie dokumentacji w postaci elektronicznej.
Dokument prowadzony w jednej z postaci, o których mowa w ust. 1 i 2, nie może być jednocześnie prowadzony w drugiej z nich.
Dokumentację uważa się za zabezpieczoną, jeżeli w sposób ciągły są spełnione łącznie następujące warunki:

1) jest zapewniona jej dostępność wyłącznie dla osób uprawnionych, o których mowa w art. 24 ust. 2 i art. 26 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz innych przepisach prawa powszechnie obowiązującego;

2) są zastosowane metody i środki ochrony dokumentacji, których skuteczność w czasie ich zastosowania jest powszechnie uznawana.

Zabezpieczenie dokumentacji wymaga w szczególności:

1) systematycznego szacowania ryzyka zagrożeń oraz zarządzania tym ryzykiem;

2) opracowania i stosowania udokumentowanych procedur zabezpieczania dokumentacji i systemów ich przetwarzania, w tym procedur dostępu oraz przechowywania;

3) stosowania środków bezpieczeństwa adekwatnych do zagrożeń, uwzględniających najnowszy stan wiedzy;

4) dbałości o aktualizację oprogramowania;

5) bieżącego kontrolowania funkcjonowania organizacyjnych i techniczno-informatycznych sposobów zabezpieczenia, a także okresowego dokonywania oceny skuteczności tych sposobów;

6) przygotowania i realizacji planów przechowywania dokumentacji w długim czasie, w tym jej przenoszenia na informatyczne nośniki danych i do nowych formatów danych, jeżeli tego wymaga zapewnienie ciągłości dostępu do dokumentacji.

System teleinformatyczny, w którym jest prowadzona dokumentacja, zapewnia:

1) integralność treści dokumentacji i metadanych polegającą na zabezpieczeniu przed wprowadzaniem zmian, z wyjątkiem zmian wprowadzanych w ramach udokumentowanych procedur;

2) stały dostęp do dokumentacji dla osób uprawnionych oraz zabezpieczenie przed dostępem osób nieuprawnionych;

3) wymagalność identyfikacji osoby sporządzającej dokumentację oraz dokonującej wpisu lub innej zmiany i zakresu dokonanych zmian w dokumentacji lub metadanych;

4) informację o czasie sporządzenia dokumentacji oraz dokonania wpisu lub innej zmiany;

5) przyporządkowanie cech informacyjnych dla odpowiednich rodzajów dokumentacji, zgodnie z § 10 pkt 3;

6) możliwość prowadzenia i udostępniania dokumentacji w formatach i standardach wydanych na podstawie art. 11 ust. 1a i 1b ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz. U. z 2019 r. poz. 408, 730, 1590 i 1905), a w przypadku ich braku – możliwość prowadzenia i udostępniania dokumentacji w standardach HL7 oraz DICOM lub innych standardach i formatach;

7) możliwość wydruku dokumentacji;

8) możliwość eksportu całości danych w standardach i formatach, o których mowa w pkt 6, w sposób umożliwiający odtworzenie ich w innym systemie teleinformatycznym.

Podmiot zapewnia odpowiednie warunki zabezpieczające dokumentację przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub utratą i dostępem osób nieupoważnionych, a także umożliwiające jej wykorzystanie bez zbędnej zwłoki.

§ 2. [Zakres pojęcia dokumentacji]

Dokumentację stanowi:

1) dokumentacja indywidualna – dotycząca poszczególnych pacjentów korzystających ze świadczeń zdrowotnych;

2) dokumentacja zbiorcza – dotycząca ogółu pacjentów lub określonych grup pacjentów korzystających ze świadczeń zdrowotnych.

Dokumentacja indywidualna obejmuje:

1) dokumentację indywidualną wewnętrzną – przeznaczoną na potrzeby podmiotu;

2) dokumentację indywidualną zewnętrzną – przeznaczoną na potrzeby pacjenta.

Dokumentację indywidualną wewnętrzną stanowią:

1) historia zdrowia i choroby;

2) historia choroby;

3) karta noworodka;

4) karta indywidualnej opieki pielęgniarskiej;

5) karta indywidualnej opieki prowadzonej przez położną;

6) karta wizyty patronażowej;

7) karta indywidualnej opieki fizjoterapeutycznej;

8) karta wywiadu środowiskowo-rodzinnego;

9) karta zlecenia wyjazdu;

10) karta zlecenia wylotu lotniczego zespołu ratownictwa medycznego;

11) karta medycznych czynności ratunkowych;

12) karta medyczna lotniczego zespołu ratownictwa medycznego;

13) karta uodpornienia, o której mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 r. poz. 1239 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 284, 322, 374 i 567);

14) karta transportu medycznego;

15) karta transportu wyjazdowym sanitarnym zespołem typu „N”;

16) karta zlecenia transportu lotniczego;

17) karta przebiegu znieczulenia;

18) karta obserwacji;

19) karta obserwacji porodu;

20) wyniki badań diagnostycznych wraz z opisem;

21) protokół operacyjny;

22) okołooperacyjna karta kontrolna;

23) dokumentacja określona w innych przepisach prawa powszechnie obowiązującego.

Dokumentację indywidualną zewnętrzną stanowią:

1) skierowanie do szpitala lub innego podmiotu, udzielającego stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych innych niż szpitalne;

2) skierowanie na badanie diagnostyczne, konsultację lub leczenie;

3) karta przebiegu ciąży;

4) książeczka zdrowia dziecka;

5) karta informacyjna z leczenia szpitalnego;

6) informacja dla lekarza kierującego świadczeniobiorcę do poradni specjalistycznej lub leczenia szpitalnego o rozpoznaniu, sposobie leczenia, rokowaniu, ordynowanych produktach leczniczych, środkach spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobach medycznych, w tym okresie ich stosowania i sposobie dawkowania oraz wyznaczonych wizytach kontrolnych, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 137 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1373, z późn. zm.²⁾);

7) książeczka szczepień, o której mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;

8) karta medycznych czynności ratunkowych;

9) zaświadczenie, orzeczenie, opinia;

10) dokumentacja określona w innych przepisach prawa powszechnie obowiązującego.

W dokumentacji indywidualnej wewnętrznej dokonuje się wpisu o wydaniu dokumentacji indywidualnej zewnętrznej oraz zamieszcza się adres repozytorium, pod którym znajduje się wydana dokumentacja indywidualna zewnętrzna, lub załącza się cyfrowe odwzorowanie tej dokumentacji w postaci papierowej. W przypadku prowadzenia dokumentacji indywidualnej wewnętrznej w postaci papierowej załącza się kopię lub dokładny opis wydanej dokumentacji indywidualnej zewnętrznej.

§ 3. [Przekazywanie dokumentacji, o której mowa w § 2 ust. 4 pkt 5 i 6 i § 24 ust. 2]

Dokumentacja, o której mowa w § 2 ust. 4 pkt 5 i 6 i § 24 ust. 2, jest przekazywana przez podmiot, który ją wytworzył, podmiotowi kierującemu na badanie diagnostyczne, konsultację lub leczenie za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2020 r. poz. 344), w terminie 7 dni od dnia jej wytworzenia, z wyłączeniem sytuacji, w której osobą kierującą jest lekarz udzielający świadczeń nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej albo lekarz udzielający świadczeń w tym samym podmiocie lub nastąpił zgon pacjenta.
W przypadku gdy warunki organizacyjno-techniczne uniemożliwiają przekazanie dokumentacji, o której mowa w § 2 ust. 4 pkt 5 i 6, § 9 ust. 4 i § 24 ust. 2, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, dokumentacja jest przekazywana w postaci papierowej.

§ 4. [Dokonywanie wpisu w dokumentacji]

Wpisu w dokumentacji dokonuje się niezwłocznie po udzieleniu świadczenia zdrowotnego, z zapewnieniem niezaprzeczalności i integralności danych, a w dokumentacji w postaci papierowej w sposób czytelny i w porządku chronologicznym.
Wpisy i zmiany wpisów opatruje się oznaczeniem osoby ich dokonującej zgodnie z § 10 pkt 3.
Dokumentację podpisuje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo z wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych dostępnego w systemie teleinformatycznym udostępnionym bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Dokumentację wewnętrzną można podpisać również przy wykorzystaniu wewnętrznych mechanizmów systemu teleinformatycznego.
Dokumentację w postaci papierowej opatruje się własnoręcznym podpisem.
Wpis w dokumentacji w postaci papierowej nie może być z niej usunięty, a jeżeli został dokonany błędnie, skreśla się go i zamieszcza adnotację o przyczynie błędu oraz datę i oznaczenie osoby dokonującej adnotacji, zgodnie z § 10 pkt 3.

§ 5. [Stosowanie kryteriów oceny przy dokonywaniu w dokumentacji wpisu dotyczącego czasu trwania ciąży, poronienia, urodzenia żywego lub urodzenia martwego]

Przy dokonywaniu w dokumentacji wpisu dotyczącego czasu trwania ciąży, poronienia, urodzenia żywego lub urodzenia martwego stosuje się kryteria oceny określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia.
Ilekroć w przepisach rozporządzenia jest mowa o lekarzu bez bliższego określenia, rozumie się przez to również lekarza dentystę.

§ 6. [Strony wydruku dokumentacji oraz strony dokumentacji w postaci papierowej]

Strony wydruku dokumentacji oraz strony dokumentacji w postaci papierowej są numerowane i stanowią chronologicznie uporządkowaną całość.
Pierwsza strona wydruku dokumentacji indywidualnej oraz pierwsza strona dokumentacji w postaci papierowej zawierają oznaczenie pacjenta zgodnie z § 10 pkt 2, a kolejne strony – co najmniej imię (imiona) i nazwisko pacjenta.
Jeżeli nie jest możliwe ustalenie tożsamości pacjenta, w pierwszej wytworzonej dla tego pacjenta dokumentacji wewnętrznej dokonuje się oznaczenia „NN”, z podaniem przyczyny i okoliczności uniemożliwiających ustalenie tożsamości.
Do dokumentacji indywidualnej wewnętrznej włącza się dokumentację udostępnioną przez pacjenta lub zamieszcza się adres repozytorium, pod którym znajduje się dokumentacja udostępniona za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną, lub załącza się cyfrowe odwzorowanie dokumentacji w postaci papierowej lub odnotowuje się zawarte w udostępnionej dokumentacji informacje, które są istotne dla procesu diagnostycznego, leczniczego, pielęgnacyjnego lub rehabilitacyjnego.
Dokument włączony do dokumentacji indywidualnej wewnętrznej w postaci papierowej nie może być z niej usunięty, z zastrzeżeniem § 15 ust. 5.
W przypadku załączenia cyfrowego odwzorowania dokumentacji w postaci papierowej lub odnotowania zawartych w udostępnionej dokumentacji informacji, które są istotne dla procesu diagnostycznego, leczniczego, rehabilitacyjnego lub pielęgnacyjnego, o których mowa w ust. 4, dokumentacja dostarczona przez pacjenta w postaci papierowej jest zwracana pacjentowi.
W przypadku braku możliwości zwrotu dokumentacja dostarczona przez pacjenta w postaci papierowej może być zniszczona w sposób uniemożliwiający identyfikację pacjenta.

§ 7. [Nazwa i numer statystyczny rozpoznania choroby, problemu zdrowotnego lub urazu]

W dokumentacji wpisuje się nazwę i numer statystyczny rozpoznania choroby, problemu zdrowotnego lub urazu, według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych Rewizja Dziesiąta.
W dokumentacji prowadzonej przez fizjoterapeutę przy opisie stanu funkcjonowania uwzględnia się Międzynarodową Klasyfikację Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia.
W dokumentacji, o której mowa w § 67 i § 68, dopuszcza się odstąpienie od wpisywania numeru statystycznego rozpoznania choroby, problemu zdrowotnego lub urazu, o którym mowa w ust. 1.

§ 8. [Zamieszczenie oświadczenia pacjenta w dokumentacji indywidualnej wewnętrznej]

Oświadczenie pacjenta:

1) o wyrażeniu zgody na udzielanie informacji, o której mowa w art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, ze wskazaniem imienia i nazwiska osoby upoważnionej oraz danych umożliwiających kontakt z tą osobą,

2) o upoważnieniu do dostępu do dokumentacji, o którym mowa w art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta,

3) o wyrażeniu zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych, o której mowa w art. 16–18 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta

– złożone w inny sposób niż za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta, o którym mowa w art. 7a ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia, zamieszcza się w dokumentacji indywidualnej wewnętrznej.

Podmiot informuje pacjenta przed złożeniem przez niego oświadczeń, o których mowa w ust. 1, o możliwości ich złożenia za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta i skutkach ich złożenia.

§ 9. [Skierowanie]

Osoba wystawiająca skierowanie przekazuje wraz ze skierowaniem informacje zawarte w dokumentacji indywidualnej wewnętrznej pacjenta niezbędne do przeprowadzenia badania, konsultacji lub leczenia.
Skierowanie zawiera:

1) oznaczenie podmiotu wystawiającego skierowanie, zgodnie z § 10 pkt 1;

2) oznaczenie pacjenta, zgodnie z § 10 pkt 2;

3) oznaczenie rodzaju badania, konsultacji lub leczenia, na które kieruje się pacjenta;

4) rozpoznanie ustalone przez osobę kierującą;

5) inne informacje lub dane, w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia badania, konsultacji lub leczenia;

6) datę wystawienia skierowania;

7) oznaczenie osoby kierującej, zgodnie z § 10 pkt 3;

8) numer identyfikujący skierowanie, o którym mowa w art. 59aa ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, jeżeli dotyczy.

W przypadku gdy osobą wystawiającą skierowanie jest lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, pielęgniarka ubezpieczenia zdrowotnego albo położna ubezpieczenia zdrowotnego, skierowanie zawiera dodatkowo numer umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej zawartej z Narodowym Funduszem Zdrowia, chyba że skierowanie jest wystawiane w postaci elektronicznej i możliwe jest dokonanie weryfikacji uprawnień lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, pielęgniarki ubezpieczenia zdrowotnego albo położnej ubezpieczenia zdrowotnego w systemie, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia.
Podmiot przeprowadzający badanie, konsultację lub leczenie przekazuje podmiotowi, który wystawił skierowanie, wyniki tych badań lub konsultacji w sposób określony w § 3 ust. 1.

§ 10. [Zakres dokumentacji indywidualnej]

Dokumentacja indywidualna, jeżeli przepisy rozporządzenia nie stanowią inaczej, zawiera:

1) oznaczenie podmiotu:

a) nazwę podmiotu,
b) kod resortowy, stanowiący część I systemu resortowych kodów identyfikacyjnych,
c) nazwę zakładu leczniczego – w przypadku podmiotu leczniczego,
d) nazwę jednostki organizacyjnej oraz jej kod resortowy stanowiący część V systemu resortowych kodów identyfikacyjnych – w przypadku podmiotu leczniczego, w którego strukturze organizacyjnej wyodrębniono jednostki organizacyjne,
e) nazwę komórki organizacyjnej, w której udzielono świadczeń zdrowotnych, oraz jej kod resortowy stanowiący część VII systemu resortowych kodów identyfikacyjnych – w przypadku podmiotu leczniczego, w którego strukturze organizacyjnej wyodrębniono komórki organizacyjne;

2) oznaczenie pacjenta zgodnie z art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, przy czym:

a) określenie rodzaju dokumentu potwierdzającego tożsamość obejmuje jego nazwę oraz nazwę kraju, w którym został wystawiony,
b) datę urodzenia oraz płeć pacjenta wpisuje się tylko w przypadku, jeżeli numer PESEL nie został nadany,
c) adres miejsca zamieszkania wpisuje się w pierwszej wytworzonej dla tego pacjenta dokumentacji wewnętrznej;

3) oznaczenie osoby udzielającej świadczeń zdrowotnych oraz osoby kierującej na badanie diagnostyczne, konsultację lub leczenie:

a) imię (imiona) i nazwisko,
b) tytuł zawodowy – nie dotyczy osoby upoważnionej, o której mowa w art. 31b ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia,
c) numer prawa wykonywania zawodu, jeżeli został nadany,
d) unikalny identyfikator upoważnienia nadany przez Rejestr Asystentów Medycznych, o którym mowa w art. 31b ust. 7 pkt 7 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia – w przypadku osoby upoważnionej, o której mowa w art. 31b ust. 1 tej ustawy,
e) podpis;

4) informacje dotyczące stanu zdrowia lub stanu funkcjonowania oraz procesu diagnostycznego, leczniczego, pielęgnacyjnego lub rehabilitacji, w szczególności:

a) opis udzielonych świadczeń zdrowotnych,
b) rozpoznanie choroby, problemu zdrowotnego, urazu lub rozpoznanie ciąży lub opis stanu funkcjonowania,
c) zalecenia,
d) informacje o wydanych zaświadczeniach, orzeczeniach oraz opiniach,
e) informacje o produktach leczniczych, wraz z dawkowaniem, lub wyrobach medycznych przepisanych pacjentowi na receptach lub zleceniach na zaopatrzenie w wyroby medyczne oraz unikalne numery identyfikujące recepty w postaci elektronicznej, o których mowa w art. 96a ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 499, z późn. zm.³⁾);

5) inne informacje wynikające z innych przepisów prawa powszechnie obowiązującego;

6) adres poczty elektronicznej lub elektronicznej skrzynki podawczej pacjenta, na który ma być przekazana dokumentacja medyczna – w przypadkach udostępniania dokumentacji w sposób, o którym mowa w art. 27 ust. 1 pkt 4 i ust. 3 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

§ 11. [Zakres dokumentacji zbiorczej]

Dokumentacja zbiorcza, jeżeli przepisy rozporządzenia nie stanowią inaczej, zawiera oznaczenie podmiotu, zgodnie z § 10 pkt 1, numer kolejny wpisu, imię (imiona) i nazwisko oraz numer PESEL pacjenta – jeżeli został nadany, w przypadku noworodka – numer PESEL matki, a w przypadku braku numeru PESEL – rodzaj, serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość, oznaczenie osoby udzielającej świadczeń zdrowotnych, zgodnie z § 10 pkt 3 lit. a–d, datę dokonania wpisu oraz, jeżeli to wynika z przeznaczenia dokumentacji, istotne informacje dotyczące udzielonych świadczeń zdrowotnych.

Rozdział 2

Dokumentacja podmiotu leczniczego

§ 12. [Dokumentacja podmiotu leczniczego prowadzącego szpital]

Podmiot leczniczy prowadzący szpital sporządza i prowadzi:

1) dokumentację indywidualną wewnętrzną w formie historii choroby lub karty noworodka;

2) dokumentację indywidualną zewnętrzną w formie:

a) karty informacyjnej z leczenia szpitalnego,
b) książeczki zdrowia dziecka,
c) skierowania;

3) dokumentację zbiorczą wewnętrzną w formie:

a) wykazu głównego przyjęć i wypisów,
b) wykazu odmów przyjęć i porad ambulatoryjnych udzielanych w izbie przyjęć lub wykazu odmów przyjęć w szpitalnym oddziale ratunkowym,
c) wykazu chorych oddziału,
d) wykazu raportów lekarskich,
e) wykazu raportów pielęgniarskich,
f) wykazu raportów fizjoterapeutycznych,
g) wykazu zabiegów,
h) wykazu bloku operacyjnego albo sali operacyjnej,
i) wykazu bloku porodowego albo sali porodowej,
j) wykazu noworodków,
k) wykazu pracowni diagnostycznej;

4) dokumentację zbiorczą zewnętrzną dla celów określonych w innych przepisach prawa powszechnie obowiązującego.

W przypadku gdy co najmniej dokumentacja, o której mowa w ust. 1 pkt 1 i pkt 2 lit. a, jest prowadzona w postaci elektronicznej, prowadzenie dokumentacji, o której mowa w ust. 1 pkt 3, nie jest wymagane.

§ 13. [Założenie historii choroby]

Historię choroby zakłada się niezwłocznie po przyjęciu pacjenta do szpitala.
W przypadku gdy leczenie pacjenta wymaga wielokrotnego udzielania świadczeń zdrowotnych w tym samym zakładzie leczniczym, dopuszcza się dokonywanie kolejnych wpisów w historii choroby założonej przy przyjęciu pacjenta po raz pierwszy.

§ 14. [Zakres informacji w historii choroby]

Historia choroby zawiera informacje dotyczące:

1) przyjęcia pacjenta do szpitala;

2) przebiegu hospitalizacji;

3) wypisania pacjenta ze szpitala.

W przypadku rozpoznania onkologicznego ustalonego po wypisaniu pacjenta ze szpitala, na podstawie wyniku badania diagnostycznego, który nie był znany w dniu wypisu ze szpitala, historia choroby, o której mowa w ust. 1, zawiera także to rozpoznanie.

§ 15. [Dokumenty dodatkowe dołączane do historii choroby]

Do historii choroby dołącza się dokumenty dodatkowe, w szczególności:

1) kartę indywidualnej opieki pielęgniarskiej;

2) kartę indywidualnej opieki prowadzonej przez położną;

3) kartę indywidualnej opieki fizjoterapeutycznej;

4) kartę obserwacji lub kartę obserwacji porodu;

5) kartę gorączkową;

6) kartę zleceń lekarskich;

7) kartę przebiegu znieczulenia;

8) kartę medycznych czynności ratunkowych;

9) kartę informacyjną z leczenia szpitalnego;

10) wyniki badań diagnostycznych wraz z opisem, jeżeli nie zostały wpisane w historii choroby;

11) wyniki konsultacji, jeżeli nie zostały wpisane w historii choroby;

12) protokół operacyjny;

13) okołooperacyjną kartę kontrolną;

14) skierowanie – w przypadku przyjęcia pacjenta do szpitala na podstawie skierowania w postaci papierowej;

15) kartę transportu medycznego lub transportu wyjazdowym sanitarnym zespołem typu „N”.

W przypadku operacji w trybie natychmiastowym, dopuszcza się odstąpienie od prowadzenia okołooperacyjnej karty kontrolnej.
Do historii choroby dołącza się również:

1) dokumentację indywidualną udostępnioną przez pacjenta, w szczególności wyniki wcześniejszych badań diagnostycznych, kartę przebiegu ciąży, karty informacyjne z leczenia szpitalnego, zaświadczenia, orzeczenia oraz opinie,

2) dokumentację indywidualną pacjenta prowadzoną przez inne jednostki lub komórki organizacyjne szpitala i dokumentację archiwalną szpitala dotyczącą poprzednich hospitalizacji pacjenta

– jeżeli są istotne dla procesu diagnostycznego, leczniczego, pielęgnacyjnego lub rehabilitacji.

Do historii choroby przepis § 6 ust. 4 stosuje się odpowiednio.
Dokumenty, o których mowa w ust. 3 pkt 1, udostępnione w postaci papierowej, zwraca się za pokwitowaniem pacjentowi przy wypisie.

§ 16. [Dane zawarte w historii choroby]

Historia choroby, w zakresie informacji, o których mowa w § 14 ust. 1 pkt 1, zawiera dane określone w § 10 pkt 1–4 oraz:

1) tryb przyjęcia;

2) datę przyjęcia pacjenta do szpitala, ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty w systemie 24-godzinnym;

3) istotne dane z wywiadu i badania przedmiotowego przy przyjęciu pacjenta do szpitala oraz ewentualnych obserwacji, wyniki badań dodatkowych i dane o postępowaniu lekarskim przy przyjęciu do szpitala oraz uzasadnienie przyjęcia;

4) rozpoznanie wstępne ustalone przez lekarza przyjmującego;

5) oznaczenie lekarza przyjmującego, zgodnie z § 10 pkt 3;

6) numer identyfikujący skierowanie, o którym mowa w art. 59aa ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w przypadku przyjęcia pacjenta do szpitala na podstawie skierowania w postaci elektronicznej.

Historia choroby, w zakresie informacji, o których mowa w § 14 ust. 1 pkt 2, zawiera:

1) dane uzyskane z wywiadu oraz z badania przedmiotowego;

2) wyniki badań diagnostycznych wraz z opisem, jeżeli został sporządzony;

3) dane uzyskane z badania funkcjonalnego, jeżeli zostało przeprowadzone;

4) wyniki konsultacji;

5) opis zastosowanego leczenia, wykonanych zabiegów oraz operacji, z podaniem numeru statystycznego procedury medycznej, ustalonego według Międzynarodowej Klasyfikacji Procedur Medycznych Rewizja Dziewiąta;

6) informacje na temat stopnia natężenia bólu, działań podjętych w zakresie leczenia bólu oraz skuteczności tego leczenia, w przypadkach wymagających monitorowania bólu;

7) opis przebiegu rehabilitacji oraz opis stanu funkcjonowania pacjenta.

Historia choroby, w zakresie informacji, o których mowa w § 14 ust. 1 pkt 3, zawiera:

1) rozpoznanie kliniczne składające się z określenia choroby zasadniczej, będącej główną przyczyną hospitalizacji, chorób współistniejących i powikłań;

2) numery statystyczne chorób zasadniczych i chorób współistniejących, ustalone według klasyfikacji, o której mowa w § 7 ust. 1;

3) epikryzę;

4) adnotację o przyczynie i okolicznościach wypisania ze szpitala, o których mowa w art. 29 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2020 r. poz. 295 i 567);

5) adnotację o miejscu, do którego pacjent został skierowany, wraz z adnotacją o zleceniu transportu sanitarnego;

6) datę wypisu.

Historia choroby w zakresie informacji, o których mowa w § 14 ust. 1 pkt 3, w przypadku zgonu pacjenta, poza informacjami wymienionymi w ust. 3 pkt 1–3, zawiera:

1) datę zgonu pacjenta, ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty w systemie 24-godzinnym;

2) opis słowny stanów chorobowych prowadzących do zgonu wraz z odstępami czasu między ich wystąpieniem:

a) przyczynę wyjściową albo przyczynę zewnętrzną urazu lub zatrucia,
b) przyczynę wtórną,
c) przyczynę bezpośrednią;

3) protokół komisji stwierdzającej śmierć mózgową, jeżeli taka miała miejsce, lub trwałe nieodwracalne zatrzymanie krążenia poprzedzające pobranie narządów, jeżeli takie miało miejsce;

4) adnotację o dokonaniu albo zaniechaniu sekcji zwłok, z odpowiednim uzasadnieniem oraz sprzeciwem, o którym mowa w art. 31 ust. 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej;

5) adnotację o pobraniu ze zwłok komórek, tkanek lub narządów.

§ 17. [Dołączanie wyniku badania do historii choroby]

W przypadku, o którym mowa w § 14 ust. 2, wynik badania dołącza się do historii choroby. Przepis § 6 ust. 4 stosuje się odpowiednio.

§ 18. [Dokonywanie wpisów w karcie obserwacji lub w karcie obserwacji porodu]

Wpisy w karcie obserwacji lub w karcie obserwacji porodu są dokonywane przez lekarza, pielęgniarkę, położną lub ratownika medycznego.
W przypadku porodu z zastosowaniem analgezji regionalnej prowadzi się kartę przebiegu znieczulenia.
Wpisy w karcie zleceń lekarskich są dokonywane przez lekarza prowadzącego lub lekarza sprawującego opiekę nad pacjentem. Wpisy o wykonaniu zlecenia są dokonywane przez osobę wykonującą zlecenie.
Wpisy w okołooperacyjnej karcie kontrolnej są dokonywane przez koordynatora karty, którym jest osoba określona w regulaminie organizacyjnym podmiotu leczniczego.
Koordynator karty, o którym mowa w ust. 4, dokonuje wpisów w okołooperacyjnej karcie kontrolnej na podstawie informacji udzielanych przez członków zespołu operacyjnego, zgodnie z zakresem ich zadań podczas operacji.
Wpisy w karcie indywidualnej opieki pielęgniarskiej lub karcie indywidualnej opieki prowadzonej przez położną są dokonywane przez pielęgniarkę lub położną sprawującą opiekę nad pacjentem. Wpisy o wykonaniu zlecenia, czynności pielęgniarskiej lub położniczej są dokonywane przez osobę realizującą plan opieki.
Wpisy w karcie indywidualnej opieki fizjoterapeutycznej są dokonywane przez fizjoterapeutę sprawującego opiekę nad pacjentem. Wpisy o wykonaniu czynności określonych w planie postępowania fizjoterapeutycznego są dokonywane przez fizjoterapeutę realizującego plan.
Wpisy dotyczące monitorowania bólu są dokonywane przez lekarza, pielęgniarkę, położną lub fizjoterapeutę.
Wzór karty obserwacji porodu określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 19. [Zakres okołooperacyjnej karty kontrolnej]

Okołooperacyjna karta kontrolna zawiera oznaczenie podmiotu zgodnie z § 10 pkt 1 oraz informacje dotyczące niezbędnych czynności wykonywanych:

1) przed znieczuleniem pacjenta;

2) przed wykonaniem nacięcia;

3) przed opuszczeniem przez pacjenta bloku operacyjnego.

Okołooperacyjna karta kontrolna zawiera imię (imiona) i nazwisko pacjenta.
Okołooperacyjna karta kontrolna w części dotyczącej czynności wykonywanych przed znieczuleniem pacjenta zawiera w szczególności:

1) datę operacji;

2) nazwę jednostki lub komórki organizacyjnej, w której pacjent przebywał;

3) numer pacjenta w wykazie głównym przyjęć i wypisów;

4) określenie trybu wykonania operacji (planowy, pilny, przyspieszony);

5) potwierdzenie:

a) tożsamości pacjenta,
b) miejsca operowanego,
c) procedury operacyjnej,
d) zgody na operację,
e) rodzaju znieczulenia;

6) informację o oznaczeniu miejsca operowanego (tak, nie);

7) potwierdzenie dokonania oceny bezpieczeństwa przebiegu znieczulenia;

8) potwierdzenie zapewnienia monitorowania:

a) EKG,
b) pulsoksymetrii,
c) ciśnienia tętniczego krwi,
d) kapnometrii;

9) informację o alergiach (tak – ze wskazaniem jakie, nie);

10) informację o przewidywanych trudnościach w utrzymaniu drożności dróg oddechowych (tak – zapewniono właściwy sprzęt, nie);

11) informację o ryzyku krwawienia >500 ml u dorosłych albo >7 ml/kg masy ciała u dzieci (tak – zabezpieczono płyny i preparaty krwiopochodne, nie).

Okołooperacyjna karta kontrolna w części dotyczącej czynności wykonywanych przed wykonaniem nacięcia zawiera w szczególności:

1) informację o potwierdzeniu przez członków zespołu operacyjnego, że znają wzajemnie swoją tożsamość oraz funkcję w zespole operacyjnym (tak, nie);

2) informację o przedstawieniu się wszystkich członków zespołu (tak, nie) – w przypadku gdy członkowie zespołu operacyjnego nie znają się wzajemnie;

3) potwierdzenie przez operatora, anestezjologa, pielęgniarkę anestezjologiczną, położną anestezjologiczną, pielęgniarkę operacyjną i położną operacyjną:

a) tożsamości pacjenta,
b) miejsca operowanego,
c) procedury operacyjnej;

4) potwierdzenie właściwego ułożenia pacjenta;

5) potwierdzenie przez pielęgniarkę operacyjną lub położną operacyjną właściwego zestawu narzędzi;

6) informację o możliwych odstępstwach od zaplanowanej procedury operacyjnej, w szczególności zmianie typu lub techniki operacji, wydłużeniu czasu operacji, zmianie rodzaju znieczulenia, oczekiwanej utracie krwi, uzupełnieniu lub zmianie zestawu narzędzi:

a) przez operatora (tak, nie, nie dotyczy),
b) przez anestezjologa (tak, nie, nie dotyczy),
c) przez pielęgniarkę operacyjną (tak, nie, nie dotyczy),
d) przez położną operacyjną (tak, nie, nie dotyczy);

7) informację o zastosowaniu i udokumentowaniu okołooperacyjnej profilaktyki antybiotykowej w okresie do 60 minut przed operacją (tak, nie, nie dotyczy);

8) informację o zastosowaniu profilaktyki przeciwzakrzepowej (tak – ze wskazaniem daty i godziny, nie, nie dotyczy);

9) informację o przygotowaniu wyników badań obrazowych (tak, nie, nie dotyczy).

Okołooperacyjna karta kontrolna w części dotyczącej czynności wykonywanych przed opuszczeniem przez pacjenta bloku operacyjnego zawiera w szczególności:

1) potwierdzenie przez zespół operacyjny nazwy wykonanej procedury;

2) potwierdzenie przez pielęgniarkę operacyjną lub położną operacyjną zgodności liczby użytych narzędzi i materiałów;

3) informację o oznaczeniu materiału pobranego do badań (tak, nie, nie dotyczy);

4) informację o wystąpieniu powikłań w trakcie operacji (tak, nie);

5) informację o wystąpieniu problemów ze sprzętem lub trudności technicznych (tak, nie);

6) informację o określeniu przez operatora i anestezjologa ewentualnych problemów pooperacyjnych (tak, nie);

7) informację o wypisaniu zleceń pooperacyjnych przez:

a) operatora (tak, nie),
b) anestezjologa (tak, nie);

8) informację o udokumentowaniu oceny stanu pacjenta przed przekazaniem z bloku operacyjnego do oddziału pooperacyjnego albo sali pooperacyjnej (tak, nie).

Okołooperacyjną kartę kontrolną podpisuje koordynator karty, o którym mowa w § 18 ust. 4.

§ 20. [Karta noworodka]

Kartę noworodka zakłada się niezwłocznie po urodzeniu noworodka.
Karta noworodka zawiera dane, o których mowa w § 10 pkt 1–4, oraz:

1) dane dotyczące matki noworodka:

a) imię (imiona) i nazwisko,
b) adres zamieszkania,
c) numer PESEL, a w przypadku braku numeru PESEL – rodzaj, serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość,
d) wiek, w przypadku braku numeru PESEL,
e) grupę krwi oraz czynnik Rh;

2) dane dotyczące noworodka:

a) datę urodzenia, ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty w systemie 24-godzinnym,
b) płeć,
c) masę ciała,
d) długość ciała,
e) obwód głowy,
f) obwód klatki piersiowej,
g) ocenę według skali Apgar,
h) urazy okołoporodowe,
i) stwierdzone nieprawidłowości,
j) w przypadku martwego urodzenia – wskazanie, czy zgon nastąpił przed czy w trakcie porodu;

3) opis postępowania po urodzeniu (odśluzowanie, osuszanie, zaopatrzenie pępowiny, zastosowanie tlenu, intubacja, cewnikowanie żyły pępowinowej, masaż serca, sztuczna wentylacja, zastosowane produkty lecznicze);

4) informacje o przebiegu obserwacji w kolejnych dobach;

5) informacje o stanie noworodka w dniu wypisu;

6) informacje o wykonanych testach przesiewowych, szczepieniach i konsultacjach specjalistycznych;

7) informacje o zleceniu transportu medycznego lub transportu wyjazdowym sanitarnym zespołem typu „N”;

8) datę wypisania, a w przypadku zgonu noworodka albo martwego urodzenia – datę zgonu albo martwego urodzenia, ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty w systemie 24-godzinnym, oraz opis słowny stanów chorobowych prowadzących do zgonu, wraz z odstępami czasu między ich wystąpieniem.

§ 21. [Karta informacyjna z leczenia szpitalnego]

Karta informacyjna z leczenia szpitalnego wystawiana jest na podstawie informacji zawartych w historii choroby, o których mowa w § 16, § 18 i § 19, lub w karcie noworodka.
Kartę informacyjną z leczenia szpitalnego podpisuje lekarz kierujący oddziałem albo lekarz przez niego upoważniony.
W przypadku gdy leczenie pacjenta wymaga wielokrotnego udzielania tego samego świadczenia zdrowotnego, dopuszcza się wystawienie karty informacyjnej po zakończeniu cyklu leczenia.
Karta informacyjna z leczenia szpitalnego zawiera dane, o których mowa w § 10 pkt 1–4, oraz:

1) rozpoznania choroby w języku polskim wraz z numerem statystycznym, o którym mowa w § 7 ust. 1;

2) wyniki badań diagnostycznych wraz z opisem oraz wyniki konsultacji;

3) opis zastosowanego leczenia, a w przypadku wykonania zabiegu lub operacji – datę wykonania;

4) wskazania dotyczące dalszego sposobu leczenia, rehabilitacji, żywienia, pielęgnowania lub trybu życia;

5) orzeczony przy wypisie okres czasowej niezdolności do pracy, a w miarę potrzeby ocenę zdolności do wykonywania dotychczasowego zatrudnienia;

6) adnotacje o produktach leczniczych wraz z dawkowaniem i wyrobach medycznych w ilościach odpowiadających ilościom na receptach lub zleceniach na zaopatrzenie w wyroby medyczne wystawionych pacjentowi;

7) terminy planowanych konsultacji, na które wystawiono skierowania;

8) datę wypisu.

Karta informacyjna z leczenia szpitalnego w przypadku zgonu pacjenta zawiera dane, o których mowa w § 10 pkt 1–4, rozpoznanie choroby w języku polskim oraz dane, o których mowa w § 16 ust. 4 pkt 1, 2 i 4.
Kartę informacyjną z leczenia szpitalnego wydaje się pacjentowi, jego przedstawicielowi ustawowemu albo osobie, o której mowa w § 8 ust. 1 pkt 2, w dniu wypisu, a w przypadku, o którym mowa w art. 29 ust. 1 pkt 2 lub 3 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, bez zbędnej zwłoki.

§ 22. [Decyzja o wykonaniu sekcji zwłok]

W przypadku podjęcia decyzji o wykonaniu sekcji zwłok historię choroby udostępnia się lekarzowi mającemu wykonać sekcję.
Lekarz wykonujący sekcję zwłok sporządza protokół badania sekcyjnego z ustalonym rozpoznaniem anatomopatologicznym, który jest przechowywany przez podmiot wykonujący sekcję oraz dołączany do historii choroby. Do dołączania protokołu badania sekcyjnego do historii choroby stosuje się odpowiednio przepis § 6 ust. 4.
Historię choroby wraz z protokołem badania sekcyjnego przekazuje się lekarzowi prowadzącemu lub lekarzowi wyznaczonemu przez lekarza kierującego oddziałem, w celu porównania rozpoznania klinicznego i epikryzy z rozpoznaniem anatomopatologicznym. W przypadku rozbieżności między rozpoznaniem klinicznym i rozpoznaniem anatomopatologicznym lekarz dokonuje zwięzłej oceny przyczyn rozbieżności oraz podaje ostateczne rozpoznanie choroby zasadniczej, chorób współistniejących i powikłań.

§ 23. [Wykaz główny przyjęć i wypisów]

Wykaz główny przyjęć i wypisów, opatrzony numerem wykazu, zawiera:

1) numer kolejny pacjenta w wykazie;

2) datę przyjęcia pacjenta, ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty w systemie 24-godzinnym;

3) imię (imiona) i nazwisko, numer PESEL – jeżeli został nadany, w przypadku noworodka – numer PESEL matki, a w przypadku braku numeru PESEL – rodzaj, serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość;

4) kody resortowe komórek organizacyjnych, w których pacjent przebywał;

5) rozpoznanie wstępne;

6) rozpoznanie przy wypisie;

7) rozpoznanie onkologiczne po wypisaniu pacjenta, na podstawie wyniku badania diagnostycznego, który nie był znany w dniu wypisu;

8) datę wypisu, a w przypadku zgonu pacjenta – datę zgonu;

9) w przypadku zgonu – przyczyny zgonu, z podaniem ich numerów statystycznych, według klasyfikacji, o której mowa w § 7 ust. 1.

§ 24. [Wykaz odmów przyjęć i porad ambulatoryjnych udzielanych w izbie przyjęć lub wykaz odmów przyjęć w szpitalnym oddziale ratunkowym]

Wykaz odmów przyjęć i porad ambulatoryjnych udzielanych w izbie przyjęć lub wykaz odmów przyjęć w szpitalnym oddziale ratunkowym, opatrzony numerem wykazu, zawiera:

1) numer kolejny pacjenta w wykazie;

2) imię (imiona) i nazwisko, numer PESEL – jeżeli został nadany, w przypadku noworodka – numer PESEL matki, a w przypadku braku numeru PESEL – rodzaj, serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość;

3) oznaczenie lekarza kierującego, zgodnie z § 10 pkt 3 lit. a–d, jeżeli dotyczy;

4) datę zgłoszenia się pacjenta, ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty w systemie 24-godzinnym;

5) rozpoznanie ustalone przez lekarza kierującego albo adnotację o braku skierowania;

6) istotne dane z wywiadu lekarskiego i badania przedmiotowego oraz wyniki wykonanych badań diagnostycznych;

7) rozpoznanie choroby, problemu zdrowotnego lub urazu;

8) informację o udzielonych świadczeniach zdrowotnych oraz produktach leczniczych wraz z dawkowaniem lub wyrobach medycznych, w ilościach odpowiadających ilościom przepisanym na receptach lub zleceniach na zaopatrzenie w wyroby medyczne wydanych pacjentowi;

9) datę odmowy przyjęcia pacjenta do szpitala, ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty w systemie 24-godzinnym;

10) wskazanie powodu odmowy przyjęcia do szpitala;

11) adnotację o braku zgody pacjenta na pobyt w szpitalu;

12) adnotację o miejscu, do którego pacjent został skierowany, wraz z adnotacją o zleceniu transportu sanitarnego, jeżeli zostało wydane;

13) oznaczenie lekarza, zgodnie z § 10 pkt 3.

W przypadku odmowy przyjęcia do szpitala pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy otrzymuje informację o rozpoznaniu choroby, problemu zdrowotnego lub urazu, wynikach przeprowadzonych badań, przyczynie odmowy przyjęcia do szpitala, udzielonych świadczeniach zdrowotnych oraz ewentualnych zaleceniach.
W przypadku nieprowadzenia wykazu, o którym mowa w ust. 1, adnotacji, o której mowa w ust. 1 pkt 11, dokonuje się w historii choroby.

§ 25. [Wykaz chorych oddziału]

Wykaz chorych oddziału, opatrzony numerem wykazu, zawiera:

1) numer pacjenta w wykazie;

2) datę przyjęcia, ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty w systemie 24-godzinnym;

3) numer pacjenta w wykazie głównym przyjęć i wypisów;

4) imię (imiona) i nazwisko oraz numer PESEL pacjenta, jeżeli został nadany, w przypadku noworodka – numer PESEL matki, a w przypadku braku numeru PESEL – rodzaj, serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość matki;

5) oznaczenie lekarza prowadzącego, zgodnie z § 10 pkt 3 lit. a;

6) datę i godzinę wypisu, przeniesienia do innego oddziału albo zgonu pacjenta;

7) rozpoznanie wstępne;

8) rozpoznanie przy wypisie albo adnotację o wystawieniu karty zgonu;

9) rozpoznanie onkologiczne po wypisaniu pacjenta, na podstawie wyniku badania diagnostycznego, który nie był znany w dniu wypisu;

10) adnotację o miejscu, do którego pacjent został wypisany, lub oddziale, do którego został przeniesiony;

11) oznaczenie lekarza wypisującego, zgodnie z § 10 pkt 3 lit. a.

§ 26. [Wykaz raportów lekarskich]

Wykaz raportów lekarskich zawiera informacje niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów i ciągłości udzielania świadczeń zdrowotnych oraz oznaczenie lekarza dokonującego wpisu, zgodnie z § 10 pkt 3.

§ 27. [Wykaz raportów pielęgniarskich]

Wykaz raportów pielęgniarskich zawiera informacje niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów i ciągłości udzielania świadczeń zdrowotnych oraz oznaczenie pielęgniarki lub położnej dokonującej wpisu, zgodnie z § 10 pkt 3.

§ 28. [Wykaz raportów fizjoterapeutycznych]

Wykaz raportów fizjoterapeutycznych zawiera informacje niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów i ciągłości udzielania świadczeń zdrowotnych oraz oznaczenie fizjoterapeuty dokonującego wpisu, zgodnie z § 10 pkt 3.

§ 29. [Wykaz zabiegów]

Wykaz zabiegów zawiera:

1) numer kolejny pacjenta w wykazie;

2) datę wykonania zabiegu;

3) imię (imiona) i nazwisko oraz numer PESEL pacjenta, jeżeli został nadany, w przypadku noworodka – numer PESEL matki, a w przypadku braku numeru PESEL – rodzaj, serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość;

4) oznaczenie osoby zlecającej zabieg, zgodnie z § 10 pkt 3 lit. a, a w przypadku gdy zlecającym jest inny podmiot – także nazwę tego podmiotu;

5) adnotację o rodzaju zabiegu i jego przebiegu;

6) oznaczenie lekarza albo innej osoby uprawnionej do udzielania świadczeń zdrowotnych wykonującej zabieg, zgodnie z § 10 pkt 3.

§ 30. [Wykaz bloku operacyjnego albo sali operacyjnej]

Wykaz bloku operacyjnego albo sali operacyjnej zawiera:

1) numer kolejny pacjenta w wykazie;

2) imię (imiona) i nazwisko oraz numer PESEL pacjenta, jeżeli został nadany, w przypadku noworodka – numer PESEL matki, a w przypadku braku numeru PESEL – rodzaj, serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość;

3) kod resortowy jednostki lub komórki organizacyjnej, w której pacjent przebywał;

4) rozpoznanie przedoperacyjne;

5) oznaczenie lekarza kierującego na zabieg albo operację, zgodnie z § 10 pkt 3 lit. a, a w przypadku gdy kierującym jest inny podmiot – także nazwę tego podmiotu;

6) oznaczenie lekarza kwalifikującego pacjenta do zabiegu albo operacji, zgodnie z § 10 pkt 3 lit. a;

7) datę rozpoczęcia oraz zakończenia zabiegu albo operacji, ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty w systemie 24-godzinnym;

8) rodzaj zabiegu albo operacji;

9) szczegółowy opis przebiegu zabiegu albo operacji wraz z rozpoznaniem pooperacyjnym;

10) zlecone badania diagnostyczne;

11) rodzaj znieczulenia zastosowanego u pacjenta i jego szczegółowy opis oraz oznaczenie lekarza anestezjologa, zgodnie z § 10 pkt 3 lit. a;

12) oznaczenie osób wchodzących odpowiednio w skład zespołu operacyjnego, zespołu zabiegowego, zespołu anestezjologicznego, zgodnie z § 10 pkt 3 lit. a, z wyszczególnieniem osoby kierującej wykonaniem operacji albo zabiegu, oznaczonej zgodnie z § 10 pkt 3.

§ 31. [Wykaz bloku porodowego albo sali porodowej]

Wykaz bloku porodowego albo sali porodowej zawiera:

1) numer kolejny pacjentki w wykazie;

2) imię (imiona) i nazwisko oraz numer PESEL pacjentki, a w przypadku braku numeru PESEL – rodzaj, serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość;

3) oznaczenie grupy krwi i czynnika Rh pacjentki;

4) kod resortowy jednostki lub komórki organizacyjnej, w której pacjentka przebywała;

5) rozpoznanie wstępne i ostateczne;

6) informację o zastosowanych produktach leczniczych lub wyrobach medycznych;

7) rodzaj znieczulenia zastosowanego u pacjentki, jeżeli było wykonane, i jego szczegółowy opis oraz oznaczenie lekarza anestezjologa, zgodnie z § 10 pkt 3 lit. a;

8) datę przyjęcia pacjentki na blok porodowy albo salę porodową, ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty w systemie 24-godzinnym;

9) datę porodu, ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty w systemie 24-godzinnym;

10) czas trwania poszczególnych okresów porodu;

11) szczegółowy opis przebiegu porodu;

12) datę wypisania pacjentki z bloku porodowego albo sali porodowej, ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty w systemie 24-godzinnym;

13) adnotację o miejscu, do którego pacjentka została wypisana z bloku porodowego albo sali porodowej;

14) oznaczenie lekarza albo położnej przyjmującej poród, zgodnie z § 10 pkt 3.

§ 32. [Wykaz noworodków]

Wykaz noworodków zawiera:

1) numer kolejny noworodka w wykazie;

2) imię (imiona) i nazwisko oraz numer PESEL matki noworodka, a w przypadku braku numeru PESEL – rodzaj, serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość;

3) datę urodzenia noworodka, ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty w systemie 24-godzinnym;

4) dane dotyczące noworodka:

a) płeć,
b) masę ciała,
c) długość ciała,
d) ocenę według skali Apgar;

5) datę wypisu noworodka, a w przypadku zgonu albo martwego urodzenia – datę zgonu albo martwego urodzenia, ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty w systemie 24-godzinnym, oraz przyczynę zgonu.

W wykazie noworodków wpisuje się noworodki urodzone w szpitalu.

§ 33. [Wykaz pracowni diagnostycznej]

Wykaz pracowni diagnostycznej zawiera:

1) numer kolejny pacjenta w wykazie;

2) datę wpisu i datę wykonania badania;

3) imię (imiona) i nazwisko, numer PESEL pacjenta – jeżeli został nadany, w przypadku noworodka – numer PESEL matki, a w przypadku braku numeru PESEL – rodzaj, serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość;

4) kod resortowy jednostki lub komórki organizacyjnej zlecającej badanie, a w przypadku gdy zlecającym jest inny podmiot – także nazwę tego podmiotu;

5) oznaczenie lekarza zlecającego badanie, zgodnie z § 10 pkt 3 lit. a;

6) adnotację o rodzaju badania;

7) oznaczenie osoby wykonującej badanie, zgodnie z § 10 pkt 3.

W przypadku gdy dokumentacja w rodzaju wyniki badań jest prowadzona w postaci elektronicznej, prowadzenie dokumentacji, o której mowa w ust. 1, nie jest wymagane.

§ 34. [Stosowanie przepisów § 13, § 14–16, § 21, § 23, § 25–29 i § 33]

Do prowadzenia dokumentacji w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, zakładzie rehabilitacji leczniczej lub innym zakładzie leczniczym przeznaczonym dla osób, których stan zdrowia wymaga udzielania stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych innych niż szpitalne, stosuje się odpowiednio przepisy § 13, § 14–16, § 21, § 23, § 25–29 i § 33.
Dokumentacja, o której mowa w ust. 1, jest sporządzana przez osoby udzielające świadczeń zdrowotnych w tym zakładzie.
Do prowadzenia dokumentacji w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego stosuje się odpowiednio przepisy właściwe dla rodzaju działalności leczniczej wykonywanej w tym zakładzie.

§ 35. [Dokumentacja prowadzona przez podmiot leczniczy prowadzący szpital, w którym czas pobytu pacjenta niezbędny do udzielenia świadczenia zdrowotnego nie przekracza 24 godzin]

Podmiot leczniczy prowadzący szpital, w którym czas pobytu pacjenta niezbędny do udzielenia świadczenia zdrowotnego nie przekracza 24 godzin, sporządza i prowadzi:

1) dokumentację indywidualną wewnętrzną w formie historii choroby;

2) dokumentację zbiorczą w formie wykazu:

a) głównego przyjęć i wypisów,
b) chorych oddziału,
c) zabiegów,
d) bloku operacyjnego lub sali operacyjnej.
W przypadku, o którym mowa w ust. 1, do historii choroby dołącza się dokumenty dodatkowe, w szczególności:

1) kartę obserwacji;

2) kartę gorączkową;

3) kartę zleceń lekarskich;

4) kartę przebiegu znieczulenia, jeżeli było wykonane w związku z udzielonymi świadczeniami zdrowotnymi;

5) wyniki badań diagnostycznych;

6) protokół operacyjny, jeżeli była wykonana operacja.

Przepisy § 6 ust. 4, § 12 ust. 2, § 13–15 ust. 2, 3 i 5, § 16–19, § 21–23, § 25–30 i § 33 stosuje się odpowiednio do dokumentacji prowadzonej przez podmiot, o którym mowa w ust. 1.
Przepisy ust. 1–3 stosuje się także do jednostki lub komórki organizacyjnej podmiotu leczniczego, przyjmującej pacjentów z intencją wypisania w ciągu 24 godzin.

§ 36. [Dokumentacja prowadzona przez podmiot leczniczy udzielający ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych]

Podmiot leczniczy udzielający ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych sporządza i prowadzi:

1) dokumentację indywidualną wewnętrzną w formie historii zdrowia i choroby;

2) dokumentację indywidualną zewnętrzną, o której mowa w § 2 ust. 4 pkt 1–4 i 6–8;

3) dokumentację zbiorczą w formie wykazu:

a) przyjęć,
b) pracowni diagnostycznej,
c) zabiegów,
d) porad ambulatoryjnych w zakresie nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej.
W przypadku gdy dokumentacja, o której mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, jest prowadzona w postaci elektronicznej, prowadzenie dokumentacji, o której mowa w ust. 1 pkt 3, nie jest wymagane.

§ 37. [Założenie historii zdrowia i choroby przy udzielaniu świadczenia zdrowotnego]

Historię zdrowia i choroby zakłada się przy udzielaniu świadczenia zdrowotnego po raz pierwszy pacjentowi w podmiocie, o którym mowa w § 36.
Jeżeli jest to uzasadnione rodzajem udzielanych świadczeń zdrowotnych, historię zdrowia i choroby zakłada się również w określonej komórce organizacyjnej podmiotu, o którym mowa w § 36.

§ 38. [Zakres historii zdrowia i choroby]

Historia zdrowia i choroby zawiera dane określone w § 10 pkt 1–4 oraz informacje dotyczące:

1) ogólnego stanu zdrowia, chorób, problemów zdrowotnych lub urazów;

2) porad ambulatoryjnych lub wizyt domowych;

3) świadczeń pielęgniarki lub położnej realizowanych w warunkach domowych, w tym wizyt patronażowych;

4) pielęgniarskiej opieki długoterminowej domowej.

W przypadku gdy pacjent posiada szczególne uprawnienia do świadczeń opieki zdrowotnej, o których mowa w art. 43–47c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w historii zdrowia i choroby zamieszcza się o tym adnotację, wraz z numerem dokumentu potwierdzającego przysługujące uprawnienia.
Historia zdrowia i choroby w zakresie informacji, o których mowa w ust. 1 pkt 1, zawiera w szczególności informacje o:

1) przebytych chorobach;

2) chorobach przewlekłych;

3) pobytach w szpitalu;

4) zabiegach lub operacjach;

5) szczepieniach i stosowanych surowicach;

6) uczuleniach;

7) obciążeniach dziedzicznych;

8) orzeczeniu o niepełnosprawności, orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności albo innych orzeczeniach traktowanych na równi z tym orzeczeniem.

Historia zdrowia i choroby w zakresie informacji, o których mowa w ust. 1 pkt 2, zawiera:

1) datę porady ambulatoryjnej lub wizyty domowej;

2) dane z wywiadu i badania przedmiotowego;

3) rozpoznanie choroby, problemu zdrowotnego lub urazu;

4) informację o zleconych badaniach diagnostycznych lub konsultacjach;

5) adnotacje o zaleconych zabiegach oraz produktach leczniczych wraz z dawkowaniem lub wyrobach medycznych, w ilościach odpowiadających ilościom zapisanym na receptach lub zleceniach na zaopatrzenie w wyroby medyczne wydanych pacjentowi oraz unikalne numery identyfikujące recepty w postaci elektronicznej, o których mowa w art. 96a ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne;

6) wyniki badań diagnostycznych wraz z opisem;

7) wyniki konsultacji;

8) opis innych udzielonych świadczeń zdrowotnych;

9) adnotacje o zleceniu transportu sanitarnego;

10) adnotacje o orzeczonym okresie czasowej niezdolności do pracy;

11) oznaczenie osoby udzielającej świadczeń, zgodnie z § 10 pkt 3.

Historia zdrowia i choroby w zakresie informacji, o których mowa w ust. 1 pkt 3, zawiera:

1) uzyskane na podstawie wywiadu informacje o warunkach nauczania, wychowania lub pracy;

2) opis warunków zamieszkania, jeżeli jest to istotne dla zapewnienia opieki środowiskowej;

3) datę rozpoczęcia i zakończenia opieki pielęgniarskiej lub położniczej;

4) rodzaj i zakres świadczeń zdrowotnych realizowanych przez pielęgniarkę lub położną, w szczególności: dane z wywiadu i badania fizykalnego, diagnozę pielęgniarską lub położniczą, plan opieki pielęgniarskiej lub położniczej oraz adnotacje związane z wykonywaniem świadczeń zdrowotnych, w tym wynikających ze zleceń lekarskich;

5) oznaczenie pielęgniarki lub położnej, zgodnie z § 10 pkt 3.

Do dołączania dokumentów do historii zdrowia i choroby stosuje się odpowiednio przepis § 6 ust. 4.

§ 39. [Karta przebiegu ciąży]

Podmiot sprawujący opiekę nad kobietą ciężarną prowadzi kartę przebiegu ciąży.
Karta przebiegu ciąży jest prowadzona w postaci papierowej.
Karta przebiegu ciąży zawiera dane określone w § 10 pkt 1–4 oraz:

1) informacje o ogólnym stanie zdrowia;

2) informacje o poradach ambulatoryjnych lub wizytach domowych.

Karta przebiegu ciąży w zakresie informacji, o których mowa w ust. 3 pkt 1, zawiera informacje, o których mowa w § 38 ust. 3, oraz:

1) oznaczenie grupy krwi i czynnika Rh;

2) datę ostatniej miesiączki;

3) przybliżony termin porodu;

4) wynik pomiaru masy ciała przed ciążą lub w momencie rozpoznania ciąży;

5) wzrost;

6) liczbę poprzednich ciąż i porodów, w tym liczbę dzieci żywo urodzonych lub martwo urodzonych;

7) czynniki ryzyka dla przebiegu ciąży i porodu, z uwzględnieniem powikłań ciąż i porodów przebytych;

8) opis wyniku badania ginekologicznego w momencie rozpoznania ciąży;

9) datę rozpoznania ciąży – datę pierwszej wizyty w związku z ciążą;

10) wyniki badań diagnostycznych zleconych w związku z ciążą.

Karta przebiegu ciąży w zakresie informacji, o których mowa w ust. 3 pkt 2, zawiera informacje, o których mowa w § 38 ust. 4, oraz:

1) zmierzony każdorazowo wynik pomiaru masy ciała;

2) dokonaną każdorazowo ocenę czynników ryzyka dla przebiegu ciąży i porodu;

3) kwalifikację do odpowiedniego poziomu opieki perinatalnej.

§ 40. [Wykaz przyjęć]

Wykaz przyjęć zawiera:

1) numer kolejny pacjenta;

2) datę i godzinę zgłoszenia się pacjenta;

4) oznaczenie osoby udzielającej świadczenia zdrowotnego, zgodnie z § 10 pkt 3 lit. a;

5) rodzaj udzielonego świadczenia zdrowotnego;

6) imię (imiona) i nazwisko oraz podpis osoby dokonującej wpisu.

§ 41. [Stosowanie przepisów § 33 do wykazu pracowni diagnostycznej prowadzonego przez podmiot leczniczy udzielający ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych]

Do wykazu pracowni diagnostycznej prowadzonego przez podmiot leczniczy udzielający ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych stosuje się odpowiednio przepisy § 33.

§ 42. [Stosowanie przepisów § 29 do wykazu zabiegów prowadzonego przez podmiot leczniczy udzielający ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych]

Do wykazu zabiegów prowadzonego przez podmiot leczniczy udzielający ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych stosuje się odpowiednio przepisy § 29.

§ 43. [Wykaz świadczeń udzielanych w zakresie nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej]

Podmiot realizujący świadczenia nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej sporządza i prowadzi wykaz świadczeń udzielanych w zakresie nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej.
Wykaz, o którym mowa w ust. 1, zawiera:

1) numer kolejny pacjenta;

2) datę i godzinę zgłoszenia się pacjenta lub przyjęcia zgłoszenia przy użyciu systemów teleinformatycznych lub systemów łączności;

4) opis udzielonego świadczenia zdrowotnego;

5) oznaczenie osoby udzielającej świadczenia zdrowotnego, zgodnie z § 10 pkt 3.

Podmiot leczniczy udzielający świadczeń nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej nie prowadzi dokumentacji indywidualnej wewnętrznej.
Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do podmiotu leczniczego prowadzącego szpital w zakresie udzielanych świadczeń nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej.

§ 44. [Dokumentacja indywidualna prowadzona przez dysponenta zespołów ratownictwa medycznego]

Dysponent zespołów ratownictwa medycznego sporządza i prowadzi dokumentację indywidualną w formie:

1) karty zlecenia wyjazdu;

2) karty zlecenia wylotu lotniczego zespołu ratownictwa medycznego;

3) karty medycznych czynności ratunkowych;

4) karty medycznej lotniczego zespołu ratownictwa medycznego.

W przypadku gdy w strukturze organizacyjnej dysponenta zespołów ratownictwa medycznego nie ma stanowiska dyspozytora medycznego, przepisów ust. 1 pkt 1 i 2 nie stosuje się.

§ 45. [Karta zlecenia wyjazdu i karta zlecenia wylotu lotniczego zespołu ratownictwa medycznego]

Karta zlecenia wyjazdu i karta zlecenia wylotu lotniczego zespołu ratownictwa medycznego zawierają:

1) oznaczenie dyspozytorni medycznej, dyspozytora medycznego przyjmującego i wysyłającego, miejsca stacjonowania i zespołu ratownictwa medycznego realizującego zlecenie wyjazdu lub wylotu, kodu wyjazdu lub wylotu zespołu ratownictwa medycznego;

2) adnotację o ponagleniu wyjazdu lub wylotu zespołu ratownictwa medycznego;

3) oznaczenie daty oraz godziny, minuty i sekundy w systemie 24-godzinnym:

a) przyjęcia wezwania przez dyspozytora medycznego,
b) przekazania zlecenia wyjazdu lub wylotu do zespołu ratownictwa medycznego,
c) przyjęcia zlecenia przez zespół ratownictwa medycznego,
d) ponaglenia wyjazdu lub wylotu zespołu ratownictwa medycznego do zdarzenia,
e) wyjazdu lub wylotu zespołu ratownictwa medycznego do zdarzenia,
f) odwołania zlecenia wyjazdu lub wylotu zespołu ratownictwa medycznego,
g) przybycia zespołu ratownictwa medycznego na miejsce zdarzenia,
h) przybycia zespołu ratownictwa medycznego do szpitalnego oddziału ratunkowego lub izby przyjęć szpitala, centrum urazowego, centrum urazowego dla dzieci, jednostki organizacyjnej szpitala wyspecjalizowanej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego lub innego miejsca przekazania pacjenta,
i) przekazania pacjenta do szpitalnego oddziału ratunkowego lub izby przyjęć szpitala, centrum urazowego, centrum urazowego dla dzieci, jednostki organizacyjnej szpitala wyspecjalizowanej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego lub innego miejsca przekazania pacjenta,
j) zakończenia realizacji zlecenia wyjazdu lub wylotu zespołu ratownictwa medycznego,
k) powrotu do miejsca stacjonowania zespołu ratownictwa medycznego;

4) numer zdarzenia i numer karty zlecenia wyjazdu lub wylotu;

5) adres albo informację o lokalizacji miejsca zdarzenia;

6) dane wzywającego obejmujące: imię (imiona) i nazwisko oraz numer telefonu do kontaktu z wzywającym;

7) opis powodu wezwania zespołu ratownictwa medycznego oraz opis wywiadu medycznego przeprowadzonego przez dyspozytora medycznego;

8) dane pacjenta obejmujące:

a) imię (imiona) i nazwisko,
b) wiek,
c) płeć;

9) informacje o powiadomieniu służb ustawowo powołanych do niesienia pomocy;

10) informacje o wydaniu karty medycznych czynności ratunkowych albo karty medycznej lotniczego zespołu ratownictwa medycznego;

11) informację o składzie osobowym zespołu ratownictwa medycznego.

§ 46. [Karta medycznych czynności ratunkowych oraz karta medyczna lotniczego zespołu ratownictwa medycznego]

Karta medycznych czynności ratunkowych oraz karta medyczna lotniczego zespołu ratownictwa medycznego zawierają:

1) informacje, o których mowa w § 10 pkt 1–4;

2) oznaczenie zespołu ratownictwa medycznego realizującego zlecenie wyjazdu lub wylotu;

3) opis powodu wezwania zespołu ratownictwa medycznego;

4) wskazanie roku, miesiąca, dnia oraz godziny, minuty i sekundy w systemie 24-godzinnym:

a) przekazania zlecenia wyjazdu lub wylotu do zespołu ratownictwa medycznego,
b) wyjazdu lub wylotu zespołu ratownictwa medycznego do zdarzenia,
c) przybycia zespołu ratownictwa medycznego na miejsce zdarzenia,
d) przybycia zespołu ratownictwa medycznego do podmiotu leczniczego,
e) przekazania pacjenta przez zespół ratownictwa medycznego do podmiotu leczniczego,
f) przekazania pacjenta innemu zespołowi ratownictwa medycznego,
g) zakończenia realizacji zlecenia wyjazdu lub wylotu zespołu ratownictwa medycznego;

5) adres albo informację o lokalizacji miejsca zdarzenia;

6) oświadczenie pacjenta o rezygnacji z udzielania mu pomocy medycznej bądź przewozu do szpitala, wraz z podaniem daty i godziny, minuty i sekundy odmowy w systemie 24-godzinnym;

7) informację dotyczącą pozostawienia pacjenta w miejscu zdarzenia lub przekazania go przez zespół ratownictwa medycznego do innego podmiotu leczniczego lub innego zespołu ratownictwa medycznego, Policji lub Straży Miejskiej;

8) informację o odstąpieniu od medycznych czynności ratunkowych wraz ze wskazaniem przesłanek podjęcia takiej decyzji;

9) w przypadku zgonu pacjenta – przyczynę i datę zgonu, ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty w systemie 24-godzinnym;

10) informację o wystawieniu i wydaniu karty medycznych czynności ratunkowych ze wskazaniem imienia i nazwiska osoby, której została wydana;

11) informację o składzie osobowym zespołu ratownictwa medycznego ze wskazaniem roli pełnionej przez poszczególnych jego członków;

12) informację o powiadomieniu innych podmiotów ustawowo powołanych do niesienia pomocy;

13) inne istotne informacje dotyczące okoliczności realizacji zlecenia przez zespół ratownictwa medycznego;

14) wykaz dodatkowych dokumentów wystawionych przez zespół ratownictwa medycznego.

Kartę medycznych czynności ratunkowych lub kartę medyczną lotniczego zespołu ratownictwa medycznego wydaje się pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu, a w przypadku przewiezienia pacjenta do podmiotu leczniczego – temu podmiotowi leczniczemu.

§ 47. [Stosowanie przepisów § 33 do dokumentacji prowadzonej przez zakład badań diagnostycznych i medyczne laboratorium diagnostyczne]

Do dokumentacji prowadzonej przez zakład badań diagnostycznych i medyczne laboratorium diagnostyczne stosuje się odpowiednio przepisy § 33.

§ 48. [Dokumentacja zbiorcza w formie wykazu pracowni]

Pracownia protetyki stomatologicznej i ortodoncji prowadzi dokumentację zbiorczą w formie wykazu pracowni.
Wykaz pracowni zawiera:

1) oznaczenie pacjenta, zgodnie z § 10 pkt 2;

2) oznaczenie lekarza kierującego, zgodnie z § 10 pkt 3 lit. a;

3) datę przyjęcia i datę zakończenia zleconej pracy;

4) rodzaj i opis zleconej pracy, w tym diagram zębowy;

5) dane o użytych materiałach;

6) oznaczenie osoby wykonującej zleconą pracę, zgodnie z § 10 pkt 3.

§ 49. [Dokumentacja prowadzona przez zakład rehabilitacji leczniczej]

Zakład rehabilitacji leczniczej prowadzi dokumentację:

1) zbiorczą w formie wykazu świadczeń fizjoterapeutycznych;

2) indywidualną w formie karty indywidualnej opieki fizjoterapeutycznej.

W przypadku gdy karta, o której mowa w ust. 1 pkt 2, jest prowadzona w postaci elektronicznej, prowadzenie dokumentacji, o której mowa w ust. 1 pkt 1, nie jest wymagane.
Wykaz świadczeń fizjoterapeutycznych zawiera:

1) numer kolejny pacjenta w wykazie;

2) imię (imiona) i nazwisko oraz numer PESEL pacjenta – jeżeli został nadany, w przypadku noworodka – numer PESEL matki, a w przypadku braku numeru PESEL – rodzaj, serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość;

3) datę zabiegu leczniczego;

4) rodzaj wykonanego zabiegu leczniczego.

Karta indywidualnej opieki fizjoterapeutycznej zawiera informacje wymienione w ust. 3 oraz:

1) informacje dotyczące stanu zdrowia, stanu funkcjonowania oraz postępowania fizjoterapeutycznego, w tym:

a) rozpoznanie choroby, problemu zdrowotnego, urazu lub rozpoznanie ciąży oraz informacje o chorobach przebytych i współistniejących oraz opis stanu funkcjonowania,
b) dane o postępowaniu fizjoterapeutycznym i jego wykonaniu,
c) opis udzielonych świadczeń zdrowotnych,
d) zalecenia,
e) informacje o wydanych orzeczeniach, opiniach lub zaświadczeniach,
f) informacje o zleconych przez fizjoterapeutę wyrobach medycznych;

2) datę dokonania wpisu;

3) oznaczenie fizjoterapeuty udzielającego świadczenia zdrowotnego, zgodnie z § 10 pkt 3.

Do karty opieki fizjoterapeutycznej dołącza się skierowanie, jeżeli dotyczy.

§ 50. [Karta transportu medycznego, karta transportu wyjazdowego sanitarnym zespołem typu „N” lub karta zlecenia transportu lotniczego]

Podmiot wykonujący transport medyczny lub transport wyjazdowy sanitarnym zespołem typu „N” lub transport lotniczy, zwany dalej „transportem”, sporządza i prowadzi odpowiednio do rodzaju transportu kartę transportu medycznego lub kartę transportu wyjazdowego sanitarnym zespołem typu „N” lub kartę zlecenia transportu lotniczego.
Karta transportu medycznego oraz karta transportu wyjazdowego sanitarnym zespołem typu „N” zawierają:

1) oznaczenie podmiotu wykonującego transport, zgodnie z § 10 pkt 1;

2) oznaczenie pacjenta, zgodnie z § 10 pkt 2;

3) informacje dotyczące stanu zdrowia pacjenta, zawierające główne rozpoznanie według klasyfikacji, o której mowa w § 7 ust. 1;

4) oznaczenie podmiotu zlecającego, zgodnie z § 10 pkt 1, oraz numer zlecenia;

5) datę i godzinę przyjęcia lub odmowy przyjęcia zlecenia transportu;

6) oznaczenie podmiotu, do którego wykonywany jest transport, zgodnie z § 10 pkt 1;

7) opis udzielonych w trakcie transportu świadczeń zdrowotnych, jeżeli dotyczy;

8) datę i godzinę rozpoczęcia i zakończenia transportu;

9) oznaczenie osoby udzielającej świadczeń i dokonującej wpisu, zgodnie z § 10 pkt 3.

Karta zlecenia transportu lotniczego zawiera:

1) oznaczenie podmiotu zlecającego transport, zgodnie z § 10 pkt 1;

2) datę i godzinę przyjęcia lub odmowy przyjęcia zlecenia transportu lotniczego;

3) numer zlecenia;

4) rodzaj transportu;

5) dane pacjenta, zgodnie z § 10 pkt 2;

6) informacje dotyczące stanu zdrowia pacjenta, zawierające główne rozpoznanie według klasyfikacji, o której mowa w § 7 ust. 1;

7) opis świadczeń zdrowotnych udzielonych w trakcie transportu lotniczego – jeżeli dotyczy;

8) identyfikator zadysponowanego lotniczego zespołu ratownictwa medycznego;

9) określenie miejsca, skąd realizowany jest transport co najmniej przez kod lądowiska;

10) określenie miejsca, dokąd jest realizowany transport co najmniej przez kod lądowiska;

11) datę i godzinę rozpoczęcia i zakończenia realizacji transportu;

12) oznaczenie kierownika zespołu realizującego transport lotniczy, zgodnie z § 10 pkt 3 lit. a–c.

Rozdział 3

Dokumentacja lekarza udzielającego świadczeń zdrowotnych w ramach praktyki zawodowej

§ 51. [Dokumentacja lekarza udzielającego świadczeń zdrowotnych w ramach praktyki zawodowej]

Lekarz udzielający świadczeń zdrowotnych w ramach praktyki zawodowej, z wyłączeniem wykonywania indywidualnej praktyki lekarskiej wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład albo indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej wyłącznie w zakładzie leczniczym, na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład, prowadzi dokumentację indywidualną.
Lekarz wykonujący indywidualną praktykę lekarską wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład albo indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład dokonuje wpisów w dokumentacji indywidualnej i zbiorczej prowadzonej przez podmiot leczniczy, w sposób określony w rozdziale 2.

§ 52. [Zakres dokumentacji lekarza udzielającego świadczeń zdrowotnych w ramach praktyki zawodowej]

Dokumentacja, o której mowa w § 51 ust. 1, obejmuje dokumentację:

1) wewnętrzną w formie:

a) historii zdrowia i choroby lub karty noworodka,
b) karty obserwacji porodu;

2) zewnętrzną w formie skierowania do szpitala lub innego podmiotu, skierowania na badania diagnostyczne, konsultacje lub leczenie, karty przebiegu ciąży, książeczki zdrowia dziecka, zaświadczenia, orzeczenia oraz opinii.

§ 53. [Założenie oraz zakres historii zdrowia i choroby]

Historię zdrowia i choroby zakłada się przy udzielaniu świadczenia zdrowotnego po raz pierwszy.
Historia zdrowia i choroby zawiera dane określone w § 10 pkt 1–4 oraz informacje dotyczące:

1) ogólnego stanu zdrowia, chorób, problemów zdrowotnych lub urazów;

2) porad ambulatoryjnych lub wizyt domowych;

3) oceny środowiskowej.

Historia zdrowia i choroby w części dotyczącej ogólnego stanu zdrowia, chorób, problemów zdrowotnych lub urazów zawiera informacje, o których mowa w § 38 ust. 3.
Historia zdrowia i choroby w części dotyczącej porad ambulatoryjnych lub wizyt domowych zawiera informacje, o których mowa w § 38 ust. 4.
Historia zdrowia i choroby w części dotyczącej oceny środowiskowej zawiera informacje uzyskane na podstawie wywiadu, w tym dotyczące:

1) zawodu wykonywanego przez pacjenta oraz zagrożeń zdrowia w miejscu pracy lub nauki,

2) zagrożeń zdrowia w miejscu zamieszkania

– jeżeli mają znaczenie dla oceny stanu zdrowia pacjenta.

Do historii zdrowia i choroby stosuje się przepis § 38 ust. 2.

§ 54. [Stosowanie przepisów § 18 ust. 9, § 20 i § 69 w przypadku przyjmowania porodu przez lekarza udzielającego świadczeń zdrowotnych w ramach praktyki zawodowej]

W przypadku przyjmowania porodu przez lekarza udzielającego świadczeń zdrowotnych w ramach praktyki zawodowej stosuje się odpowiednio przepisy § 18 ust. 9, § 20 i § 69.

§ 55. [Stosowanie przepisów § 39 do prowadzenia karty przebiegu ciąży przez lekarza udzielającego świadczeń zdrowotnych w ramach praktyki zawodowej]

Do prowadzenia karty przebiegu ciąży przez lekarza udzielającego świadczeń zdrowotnych w ramach praktyki zawodowej stosuje się odpowiednio przepisy § 39.

Rozdział 4

Dokumentacja pielęgniarki i położnej udzielających świadczeń zdrowotnych w ramach praktyki zawodowej

§ 56. [Dokumentacja pielęgniarki udzielającej świadczeń zdrowotnych w ramach praktyki zawodowej]

Pielęgniarka udzielająca świadczeń zdrowotnych w ramach praktyki zawodowej, z wyłączeniem wykonywania indywidualnej praktyki pielęgniarki wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład albo indywidualnej specjalistycznej praktyki pielęgniarki wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład, prowadzi dokumentację indywidualną:

1) wewnętrzną w formie:

a) historii zdrowia i choroby,
b) karty wywiadu środowiskowo-rodzinnego,
c) karty wizyty patronażowej;

2) zewnętrzną w formie opinii, zaświadczenia, orzeczenia, skierowania na badania diagnostyczne oraz innych dokumentów o podobnym charakterze i przeznaczeniu, sporządzanych na wniosek pacjenta lub innych uprawnionych podmiotów.

Pielęgniarka wykonująca indywidualną praktykę pielęgniarki wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład albo indywidualną specjalistyczną praktykę pielęgniarki wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład dokonuje wpisów w dokumentacji indywidualnej i zbiorczej prowadzonej przez podmiot leczniczy, w sposób określony w rozdziale 2.

§ 57. [Dokumentacja położnej udzielającej świadczeń zdrowotnych w ramach praktyki zawodowej]

Położna udzielająca świadczeń zdrowotnych w ramach praktyki zawodowej, z wyłączeniem wykonywania indywidualnej praktyki położnej wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład albo indywidualnej specjalistycznej praktyki położnej wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład, prowadzi dokumentację indywidualną:

1) wewnętrzną w formie:

a) karty indywidualnej opieki prowadzonej przez położną,
b) karty wizyty patronażowej,
c) karty obserwacji porodu;

2) zewnętrzną w formie karty przebiegu ciąży, opinii, zaświadczenia, orzeczenia, skierowania na badania diagnostyczne, książeczki zdrowia dziecka oraz innych dokumentów o podobnym charakterze i przeznaczeniu, sporządzanych na wniosek pacjenta lub innych uprawnionych podmiotów.

Położna wykonująca indywidualną praktykę położnej wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład albo indywidualną specjalistyczną praktykę położnej wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład dokonuje wpisów w dokumentacji indywidualnej i zbiorczej prowadzonej przez podmiot leczniczy, w sposób określony w rozdziale 2.

§ 58. [Założenie historii zdrowia i choroby, karty indywidualnej opieki prowadzonej przez położną, karty wizyty patronażowej i karty wywiadu środowiskowo-rodzinnego]

Historię zdrowia i choroby, kartę indywidualnej opieki prowadzonej przez położną, kartę wizyty patronażowej i kartę wywiadu środowiskowo-rodzinnego zakłada się przy udzielaniu świadczenia zdrowotnego po raz pierwszy.

§ 59. [Dane zawarte w dokumentacji, o której mowa w § 56 ust. 1 pkt 1 i § 57 ust. 1 pkt 1 lit. a i b]

Dokumentacja, o której mowa w § 56 ust. 1 pkt 1 i § 57 ust. 1 pkt 1 lit. a i b, zawiera dane określone w § 10 pkt 1–4 oraz:

1) informacje dotyczące ogólnego stanu zdrowia, chorób oraz problemów zdrowotnych pacjenta;

2) informacje dotyczące porad ambulatoryjnych lub wizyt domowych;

3) informacje dotyczące oceny środowiskowej;

4) oznaczenie lekarza, zgodnie z § 10 pkt 3 lit. a, w przypadku wykonywania zleceń lekarskich.

Dokumentacja, o której mowa w ust. 1, w części dotyczącej ogólnego stanu zdrowia, chorób oraz problemów zdrowotnych zawiera informacje, o których mowa w § 38 ust. 3.
Dokumentacja, o której mowa w ust. 1, w części dotyczącej porad ambulatoryjnych lub wizyt domowych zawiera informacje, o których mowa w § 38 ust. 4.
Dokumentacja, o której mowa w ust. 1, w części dotyczącej oceny środowiskowej zawiera informacje uzyskane na podstawie przeprowadzonego wywiadu.

§ 60. [Stosowanie przepisów § 18 ust. 9, § 20 i § 69 w przypadku przyjmowania porodu przez położną udzielającą świadczeń zdrowotnych w ramach praktyki zawodowej]

W przypadku przyjmowania porodu przez położną udzielającą świadczeń zdrowotnych w ramach praktyki zawodowej stosuje się odpowiednio przepisy § 18 ust. 9, § 20 i § 69.

§ 61. [Stosowanie przepisów § 39 do prowadzenia karty przebiegu ciąży przez położną udzielającą świadczeń zdrowotnych w ramach praktyki zawodowej]

Do prowadzenia karty przebiegu ciąży przez położną udzielającą świadczeń zdrowotnych w ramach praktyki zawodowej stosuje się odpowiednio przepisy § 39.

Rozdział 5

Dokumentacja fizjoterapeuty udzielającego świadczeń zdrowotnych w ramach praktyki zawodowej

§ 62. [Dokumentacja fizjoterapeuty udzielającego świadczeń zdrowotnych w ramach praktyki zawodowej]

Fizjoterapeuta udzielający świadczeń zdrowotnych w ramach praktyki zawodowej, z wyłączeniem wykonywania indywidualnej praktyki fizjoterapeutycznej wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład, prowadzi dokumentację indywidualną:

1) wewnętrzną w formie karty indywidualnej opieki fizjoterapeutycznej;

2) zewnętrzną w formie zaświadczenia, orzeczenia lub opinii fizjoterapeutycznej oraz innych dokumentów sporządzanych na wniosek pacjenta lub innych uprawnionych podmiotów.

Fizjoterapeuta wykonujący indywidualną praktykę fizjoterapeutyczną wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład dokonuje wpisów w dokumentacji indywidualnej i zbiorczej prowadzonej przez podmiot leczniczy, w sposób określony w rozdziale 2.
Kartę indywidualnej opieki fizjoterapeutycznej zakłada się przy udzielaniu świadczenia po raz pierwszy.
Dokumentacja, o której mowa w ust. 1 pkt 1, zawiera dane, o których mowa w § 49 ust. 4.

Rozdział 6

Dokumentacja z zakresu opieki zdrowotnej nad uczniami

§ 63. [Dokumentacja z zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami]

Dokumentację z zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami stanowi:

1) karta profilaktycznego badania ucznia;

2) dokumentacja indywidualna ucznia prowadzona przez pielęgniarkę środowiska nauczania i wychowania lub higienistkę szkolną.

Dokumentację z zakresu opieki stomatologicznej nad uczniami stanowi dokumentacja lekarza dentysty udzielającego świadczeń stomatologicznych w gabinecie dentystycznym w szkole albo w gabinecie dentystycznym prowadzonym przez podmiot, z którym organ prowadzący szkołę zawarł porozumienie, o którym mowa w art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 12 kwietnia 2019 r. o opiece zdrowotnej nad uczniami (Dz. U. poz. 1078), lub w dentobusie.

§ 64. [Dane w karcie profilaktycznego badania ucznia]

Karta profilaktycznego badania ucznia zawiera dane określone w § 10 pkt 1–4 oraz:

1) informacje dotyczące stanu zdrowia i istotnych chorób oraz problemów zdrowotnych ucznia, w szczególności występujących w okresie 12 miesięcy przed badaniem;

2) informacje o problemach zdrowotnych zgłaszanych przez rodziców lub przedstawiciela ustawowego ucznia;

3) informacje pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania lub higienistki szkolnej o uczniu, w szczególności wyniki testów przesiewowych oraz informacje dotyczące wysokości i masy ciała ucznia, funkcjonowania narządu wzroku i słuchu, rozwoju układu ruchu, ciśnienia tętniczego krwi;

4) wyniki badania lekarskiego ucznia, w szczególności dotyczące wzrastania i rozwoju ucznia, stanu odżywienia, dojrzewania płciowego według skali Tannera od klasy III szkoły podstawowej, rozwoju psychospołecznego, funkcjonowania układów i narządów, stwierdzone problemy zdrowotne;

5) zalecenia dotyczące udziału ucznia w zajęciach wychowania fizycznego i ewentualnych ograniczeń w tym zakresie oraz inne zalecenia lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.

Wpisów w karcie profilaktycznego badania ucznia dokonuje lekarz podstawowej opieki zdrowotnej wybrany przez ucznia albo jego przedstawiciela ustawowego, zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej (Dz. U. z 2020 r. poz. 172), oraz pielęgniarka środowiska nauczania i wychowania lub higienistka szkolna sprawująca profilaktyczną opiekę zdrowotną nad uczniami w szkole.

§ 65. [Dane w dokumentacji indywidualnej ucznia, o której mowa w § 63 ust. 1 pkt 2]

Dokumentacja indywidualna ucznia, o której mowa w § 63 ust. 1 pkt 2, zawiera dane określone w § 10 pkt 1–3 oraz:

1) informacje o przebytych chorobach i problemach zdrowotnych ucznia;

2) informacje o innych problemach mających wpływ na zdrowie ucznia;

3) wyniki przeprowadzanych testów przesiewowych.

Do karty profilaktycznego badania ucznia dołącza się informację lekarza podstawowej opieki zdrowotnej oraz informację lekarza dentysty, o których mowa odpowiednio w art. 15 i art. 16 ustawy z dnia 12 kwietnia 2019 r. o opiece zdrowotnej nad uczniami.

Rozdział 7

Szczególne rodzaje dokumentacji

§ 66. [Szczególny rodzaj dokumentacji prowadzonej przez lekarza]

Lekarz wystawiający recepty w postaci papierowej dla siebie albo dla małżonka, osoby pozostającej we wspólnym pożyciu, krewnych lub powinowatych w linii prostej, a w linii bocznej do stopnia pokrewieństwa między dziećmi rodzeństwa prowadzi dokumentację zbiorczą wewnętrzną w formie wykazu.
Wykaz może być prowadzony dla wszystkich osób, o których mowa w ust. 1, albo odrębnie dla każdej z nich.
Wykaz, opatrzony imieniem i nazwiskiem lekarza, o którym mowa w ust. 1, zawiera:

1) numer kolejny wpisu;

2) datę wystawienia recepty;

3) numer PESEL pacjenta, jeżeli został nadany, w przypadku noworodka – numer PESEL matki, a w razie przypadku numeru PESEL – rodzaj, serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość;

4) rozpoznanie choroby, problemu zdrowotnego lub urazu;

5) międzynarodową lub własną nazwę produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego albo rodzajową lub handlową nazwę wyrobu medycznego;

6) postać, w jakiej produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny ma być wydany, jeżeli występuje w obrocie w więcej niż jednej postaci;

7) dawkę produktu leczniczego lub środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, jeżeli występuje w obrocie w więcej niż jednej dawce;

8) ilość produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobu medycznego, a w przypadku produktu leczniczego recepturowego – nazwę i ilość surowców farmaceutycznych, które mają być użyte do jego sporządzenia;

9) sposób dawkowania.

W przypadku prowadzenia wykazu odrębnie dla każdej z osób, o których mowa w ust. 1, gdy dane, o których mowa w ust. 3 pkt 3–9, nie uległy zmianie, kolejne wpisy w tym zakresie można zastąpić adnotacją o kontynuacji leczenia.

§ 67. [Szczególny rodzaj dokumentacji prowadzonej przez pielęgniarkę lub położną]

Pielęgniarka lub położna wystawiająca recepty w postaci papierowej dla siebie albo dla małżonka, osoby pozostającej we wspólnym pożyciu, krewnych lub powinowatych w linii prostej, a w linii bocznej do stopnia pokrewieństwa między dziećmi rodzeństwa prowadzi dokumentację zbiorczą wewnętrzną w formie wykazu. Przepisy § 66 ust. 2–4 stosuje się odpowiednio.

§ 68. [Wydanie książeczki zdrowia dziecka przez podmiot leczniczy, w którym nastąpił poród albo do którego przyjęto noworodka urodzonego w warunkach pozaszpitalnych]

Podmiot leczniczy, w którym nastąpił poród albo do którego przyjęto noworodka urodzonego w warunkach pozaszpitalnych, wydaje książeczkę zdrowia dziecka przy wypisie ze szpitala.
Książeczka zdrowia dziecka jest prowadzona w postaci papierowej.
Możliwe jest dołączanie do książeczki zdrowia dziecka innej dokumentacji w postaci papierowej oraz wydruków z dokumentacji w postaci elektronicznej.
W przypadku przyjmowania porodu w warunkach domowych przez lekarza, o którym mowa w § 54, albo położną, o której mowa w § 60, książeczkę zdrowia dziecka wydają odpowiednio ten lekarz albo położna.
Książeczka zdrowia dziecka jest wydawana przedstawicielowi ustawowemu dziecka za pokwitowaniem.
Książeczka zdrowia dziecka zawiera informacje dotyczące okresu prenatalnego, porodu, stanu zdrowia po urodzeniu, wizyt patronażowych, badań profilaktycznych, w tym stomatologicznych, przebytych chorób zakaźnych, uczuleń i reakcji anafilaktycznych, procedur radiologicznych, zaopatrzenia w wyroby medyczne, zwolnienia z zajęć sportowych oraz inne informacje istotne dla oceny prawidłowości rozwoju dziecka od urodzenia do uzyskania pełnoletności.
Wpisy i inne zmiany w książeczce zdrowia dziecka są dokonywane przez lekarza, położną, pielęgniarkę lub inną osobę wykonującą zawód medyczny niezwłocznie po udzieleniu świadczenia zdrowotnego, a w przypadku gdy nie jest to możliwe, są uzupełniane w trakcie następnej wizyty na podstawie dokumentacji indywidualnej wewnętrznej.
Książeczka zdrowia dziecka zawiera kartki formatu A5, dwustronnie zadrukowane, w oprawie zeszytowej i tekturowych okładkach.
Wzór książeczki zdrowia dziecka określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

Rozdział 8

Przechowywanie i udostępnianie dokumentacji

§ 69. [Przechowywanie dokumentacji]

Dokumentacja wewnętrzna jest przechowywana przez podmiot, który ją sporządził.
Dokumentacja zewnętrzna w formie skierowań w postaci papierowej jest przechowywana przez podmiot, który zrealizował świadczenie zdrowotne na podstawie skierowania.

§ 70. [Udostępnianie dokumentacji]

Dokumentację udostępnia się z zachowaniem jej integralności, poufności oraz autentyczności, bez zbędnej zwłoki.
W przypadku gdy dokumentacja jest udostępniana w formie wydruku, osoba upoważniona przez podmiot potwierdza jego zgodność z dokumentacją i opatruje swoim oznaczeniem, zawierającym imię (imiona), nazwisko, stanowisko i podpis. Wydruk sporządza się w sposób umożliwiający identyfikację osoby udzielającej świadczeń zdrowotnych, zgodnie z § 10 pkt 3.
W przypadku udostępnienia dokumentacji w postaci papierowej w sposób określony w art. 27 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta pozostawia się kopię lub pełny odpis wydanej dokumentacji.

§ 71. [Przekazanie odmowy udostępnienia dokumentacji]

W przypadku gdy udostępnienie dokumentacji nie jest możliwe, odmowę przekazuje się w postaci elektronicznej albo papierowej, zgodnie z żądaniem uprawnionego organu lub podmiotu. W każdym przypadku wymagane jest podanie przyczyny odmowy.

Rozdział 9

Przepisy przejściowe i końcowe

§ 72. [Prowadzenie dokumentacji zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania]

Podmioty mogą prowadzić dokumentację zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. poz. 2069) do dnia 31 grudnia 2020 r.
Książeczki zdrowia dziecka wydane przed dniem 31 grudnia 2020 r. zachowują ważność również po tym terminie.
Dysponenci zespołów ratownictwa medycznego, w tym lotniczych zespołów ratownictwa medycznego, mogą prowadzić dokumentację zgodnie z przepisami rozporządzenia, o którym mowa w ust. 1, do dnia 31 grudnia 2021 r.

§ 73. [Wejście w życie]

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 15 kwietnia 2020 r.⁴⁾

Minister Zdrowia: wz. J. Szczurek-Żelazko

¹⁾ Minister Zdrowia kieruje działem administracji rządowej - zdrowie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. poz. 2269).

²⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2019 r. poz. 1394, 1590, 1694, 1726, 1818, 1905, 2020 i 2473.

³⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2019 r. poz. 399, 959, 1495, 1542, 1556, 1590, 1818 i 1905 oraz z 2020 r. poz. 322, 374 i 567.

⁴⁾ Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. poz. 2069), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2219 oraz z 2020 r. poz. 567).

Załącznik 1. [KRYTERIA OCENY STOSOWANE PRZY DOKONYWANIU WPISÓW W DOKUMENTACJI DOTYCZĄCYCH CZASU TRWANIA CIĄŻY, PORONIEŃ, URODZEŃ ŻYWYCH I MARTWYCH]

Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia
z dnia 6 kwietnia 2020 r. (poz. 666)

Załącznik nr 1

KRYTERIA OCENY STOSOWANE PRZY DOKONYWANIU WPISÓW W DOKUMENTACJI DOTYCZĄCYCH CZASU TRWANIA CIĄŻY, PORONIEŃ, URODZEŃ ŻYWYCH I MARTWYCH

Czas trwania ciąży oblicza się w tygodniach, licząc od pierwszego dnia ostatniego normalnego krwawienia miesięcznego. Prawidłowy czas trwania ciąży wynosi 280 dni (40 tygodni) od pierwszego dnia ostatniego krwawienia miesiączkowego w cyklu 28-dniowym albo 266 dni (38 tygodni) od dnia owulacji (reguła Naegelego). W przypadku gdy zastosowanie reguły Naegelego nie jest możliwe, czas trwania ciąży ustala się na podstawie wyniku badania ultrasonograficznego.
Poronieniem określa się wydalenie lub wydobycie z ustroju matki płodu, który nie oddycha ani nie wykazuje żadnego innego znaku życia, jak czynność serca, tętnienie pępowiny lub wyraźne skurcze mięśni zależnych od woli, o ile nastąpiło to przed upływem 22. tygodnia ciąży (21 tygodni i 7 dni).
Urodzeniem żywym określa się całkowite wydalenie lub wydobycie z ustroju matki noworodka, niezależnie od czasu trwania ciąży, który po takim wydaleniu lub wydobyciu oddycha lub wykazuje jakiekolwiek inne oznaki życia, takie jak czynność serca, tętnienie pępowiny lub wyraźne skurcze mięśni zależnych od woli, bez względu na to, czy sznur pępowiny został przecięty lub łożysko zostało oddzielone.
Urodzeniem martwym określa się całkowite wydalenie lub wydobycie z ustroju matki płodu, o ile nastąpiło po upływie 22. tygodnia ciąży, który po takim wydaleniu lub wydobyciu nie oddycha ani nie wykazuje żadnego innego znaku życia, jak czynność serca, tętnienie pępowiny lub wyraźne skurcze mięśni zależnych od woli.

Załącznik 2. [WZÓR – KARTA OBSERWACJI PORODU]

Załącznik nr 2

WZÓR – KARTA OBSERWACJI PORODU

infoRgrafika

Spis treści - subskrypcja

2024

2023

2022

2021

2020

2019

NGS 5/2024

Szczególne środki ochrony dzieci

Do 15 sierpnia 2024 r. każda placówka medyczna, niezależnie od tego czy jest to podmiot leczniczy czy praktyka zawodowa, ma obowiązek dostosowania się do regulacji wynikających z rozdziału 4b ustawy z dnia 13.05.2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich. Szczególne środki ochrony dotyczą dzieci, czyli osób do ukończenia 18. roku życia.

Autorka: Ewa Mazur-Pawłowska

Analiza sprawy cywilnej o zapłatę

Co możemy zrobić, gdy pacjent nie zapłaci za wykonane świadczenie zdrowotne, np. zamontowanie aparatu ortodontycznego? W tym przypadku pacjent wnosił, że aparat ortodontyczny był źle zamontowany, dlatego nie czuł się zobowiązany do zapłaty za usługę. Sprawa trafiła do sądu.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Tymczasowe korony i mosty

Podczas codziennej pracy zdarza się wykonywać uzupełnienie, które, mimo że jest rozwiązaniem czasowym, powinno odznaczać się jednak walorami estetycznymi, a przede wszystkim użytkowymi. Chodzi o tymczasowe korony i mosty. Poniższy artykuł ma na celu przedstawienie różnych materiałów oraz technik, które służą wykonaniu estetycznego i funkcjonalnego uzupełnienia tymczasowego.

Autor: Zbigniew Raszewski

Lekcje na temat osteoimmunologii i stresu oksydacyjnego w chirurgii jamy ustnej

Od roku 1594 i opublikowania pracy francuskiego anatoma Barthelemy'ego Cabrola zatytułowanej „Alfabet anatomiczny” posługujemy się terminem „osteologia” w celu opisania różnych mechanizmów fizjologii kości.

Autorzy: Elisa Choukroun, Maximilien Parnot, Joseph Choukroun

Koszt utrzymania gabinetu stomatologicznego

Założenie własnego gabinetu stomatologicznego to marzenie wielu lekarzy dentystów. Własne nazwisko w nazwie gabinetu, to prestiż i powód do dumy. Własny gabinet stomatologiczny daje niezależność i możliwość samodzielnego kształtowania ścieżki zawodowej. Jednak otwarcie gabinetu wiąże się z wieloma wyzwaniami, zarówno medycznymi, jak i biznesowymi.

Autorka: Aleksandra Deżakowska

Alignery. Co lekarz dentysta powinien wiedzieć o leczeniu nakładkami?

Leczenie alignerami to jeden z najszybciej rozwijających się działów cyfrowej stomatologii. W artykule znajdują się informacje, co powinien wiedzieć stomatolog, protetyk, implantolog, ortodonta, oraz manager przychodni, na temat nakładek ortodontycznych.

Autor: Agnieszka Czechumska

Aminofluorek srebra i jego zastosowanie w stomatologii

Częstość występowania próchnicy u dzieci jest wysoka w rodzinach o niskich dochodach, niższym poziomie wykształcenia rodziców, złym podejściu do higieny jamy ustnej oraz w rodzinach niepełnych. Efekt ten jest potęgowany faktem, że leczenie zmian próchniczych u małych dzieci jest trudne i kosztowne, często wymagające zaawansowanych umiejętności lekarzy oraz wysokich kosztów znieczulenia ogólnego. Dlatego konieczne są metody jak najmniej czasochłonne.

Autor: Zbigniew Raszewski

Metamorfoza rynku stomatologicznego po pandemii

Rynek stomatologiczny przeszedł istotne zmiany po pandemii COVID-19. Modernizacja gabinetów stomatologicznych stała się kluczowym elementem strategii mającej na celu zabezpieczenie przed ewentualnymi kryzysami, poprzez zdobycie przewagi oraz przyciąganie i utrzymywanie większej liczby pacjentów.

Autorka: Katarzyna Fernik

Odwaga w fotografii stomatologicznej: klucz do sukcesu

Dziś, jak zawsze, zachęcam do odwagi w kreowaniu nowych pomysłów na fotografie stomatologiczne. Emocje, emocje i jeszcze raz emocje – niech przemawiają przez Wasze zdjęcia. Nie bójcie się eksperymentów, bo to one napędzają postęp, także w obszarze marketingu. To właśnie one wyróżnią Was w mediach społecznościowych.

Autor: Marcin Głuszek

DENTAL TALK: UNIT 2. Dental Check-Up Appointment Przegląd dentystyczny

Lekcja języka angielskiego dla lekarzy stomatologów. Temat: Dental Check-Up Appointment. Przegląd dentystyczny

Autorka: mgr. Agnieszka Szyjkowska-Dudo

Citroën C5 Aircross MAX Plug-In Hybrid

Citroën C5 Aircross MAX Plug-In Hybrid 225 to propozycja dla osób poszukujących komfortowego i ekologicznego SUV-a, który łączy zalety napędu hybrydowego z funkcjonalnością miejskiego crossovera. Nowa odsłona tego modelu jest nie tylko efektywna pod względem zużycia paliwa, ale także pełna zaawansowanych technologii i udogodnień, które podnoszą komfort jazdy. Niestety w tej wersji auto kosztuje ponad 200 tys. zł.

Autor: Piotr Szymański

NGS 4/2024

Lekarz leczył ząb, nie informując o tym pacjenta

Pacjent zarzucił l ekarzowi, że wykonał zabieg bez informowania go o tym. Tym samym nie sp ełnił obowiązku udzielenia informacji pacjentowi i odebrania od niego zgody na to konkretne leczenie, czym naruszył prawa pacjenta wynikające z Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Pacjent, gromadząc dowody, nagrał rozmowę z lekarzem, w której wprost go zapytał, dlaczego leczył inny ząb i nie poinformował go o tym. Sprawa trafiła do sądu. Jaki był finał tej sprawy?

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Można już zdobywać umiejętności z implantologii

Dokładnie rok temu Ministerstwo Zdrowia opublikowało rozporządzenie dotyczące możliwości zdobywania przez lekarzy umiejętności zawodowych. Niemalże w rocznicę tego wydarzenia Polskie Stowarzyszenie Implantologiczne poinformowało, że zostało wpisane do rejestru towarzystw naukowych przyznających te c ertyfikaty. Pierwszy egzamin z zakresu umiejętności implantologia stomatologiczna odbędzie się 16 stycznia 2025 r.

Autor: Piotr Szymański

Finansowanie zakupu sprzętu medycznego

Wybierając zawód lekarza dentysty, niewiele osób bierze pod uwagę fakt, że prowadząc wymarzony gabinet stomatologiczny trzeba będzie p osiąść równocześnie umiejętności z innych dzie dzin, takich jak: zarządzanie zasobami ludzkimi, marketing, finanse, prawo itp. Jedną z najistotniejszych i najtrudniejszych rzeczy jest wybranie odpowiednich sposobów finansowanie sprzętu.

Autorzy: Katarzyna Fernik, Agnieszka Żurek

Wpływ nadmiaru cementu na powstanie stanu zapalnego tkanek otaczających implanty

Cementowanie prac protetycznych może powodować zaleganie nadmiaru cementu w szczelinie dziąsłowej co zostało zidentyfikowane jako wskaźnik ryzyka chorób o charakterze zapalnym wokół implantu.

Autorzy: dr n. med. Marta Cieślik-Wegemund, lek. dent. Rafał Ziaja

Ile zarabia dentysta, będąc właścicielem gabinetu stomatologicznego?

Nadchodzą zmiany w ustawie dotyczącej kompetencji higienistek stomatologicznych (nie będą mogły asystować przy zabiegach) oraz kolejne podwyżki wynagrodzeń średniego personelu medycznego. To stawia przed stomatologami prowadzącymi własne praktyki nowe wyzwanie: jak nie dać się zask oczyć wyższym kosztom?

Autorka: Aleksandra Deżakowska

Czy lekarze będą mogli się reklamować?

W maju 2024 r. podczas Nadzwyczajnego XVI Krajowego Zjazdu Lekarzy uchwalono nowy Kodeks Etyki Lekarskiej (KEL). Ma on ob owiązywać od 1 stycznia 2025 r. Postanowiono dostosować go do współczesnych realiów.

Autor: Piotr Szymański

Jakiej wiedzy potrzebują młodzi stomatolodzy?

Tytuł jest dość podstępny. Ma prowokować do dyskusji. Co mają umieć Ci, którzy właśnie skończyli staż i zaczynają przygodę z pacjentem. Wielu odpowie: prawidłowo diagnozować, a potem oczywiście leczyć.

Autor: Marcin Głuszek

Dental Talk: Unit 1

Emergency Appointment. Wizyta pacjentki z bólem zęba

Autor: mgr. Agnieszka Szyjkowska-Dudo

Ambulatorium ortodontyczne

Inwestor, będący właścicielem prężnie rozwijającej się sieci klinik ortodontycznych, zdecydował o otwarciu kolejnej placówki, tym razem we Wrocławiu. W związku z tym, że współpracujemy ze sobą od początku powstania jego firmy, towarzyszyliśmy mu od najwcześniejszych etapów poszukiwania odpowiedniego lokalu.

Autor: Marta Maliszewska

Opel Astra Sports Tourer Plug-in Hybrid GS 1.6 Turbo AT

Plug-in Hybrid GS 1.6 Turbo AT Sportowa wersja modelu kombi Opla Astry doczekała się wersji hybrydowej, w dodatku pracującej w systemie Plug-in. Postanowiliśmy sprawdzić, jak sprawuje się ten model w codziennym użytkowaniu?

Autor: Piotr Szymański

NGS 3/2024

Odpowiedzialność cywilna lekarza za źle wykonane leczenie

Źle wykonana praca protetyczna była powodem do wszczęcia postępowania. A ponieważ lekarka na początku nie przyznawała się do winy, to sprawa była wieloetapowa. Pierwszym było roszczenie wobec ubezpieczyciela, potem sprawa trafiła do Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej przy Izbie Lekarskiej, by na koniec znaleźć się w sądzie. W konsekwencji doszło nie tylko do wypłaty z ubezpieczenia OC lekarki, ale także do wyroku sądu.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Brak zgody pacjenta na leczenie – interpretacja Rzecznika Praw Pacjenta

Rzecznik Praw Pacjenta to instytucja, która ma stać na straży praw pacjenta i przestrzegania ich przez instytucje udzielające świadczeń leczniczych. Od dłuższego czasu obserwuję jak zmienia się interpretacja przepisów w tej instytucji. Dla wielu prowadzących działalność leczniczą olbrzymim zaskoczeniem jest to, że podmiot leczniczy czy lekarz nie jest stroną w postępowaniu przed Rzecznikiem Praw Pacjenta.

Autorka: Ewa Mazur-Pawłowska

Pasty poprawiające remineralizację szkliwa

Próchnica zębów jest wieloczynnikową, przewlekłą chorobą o wysokim wskaźniku występowania w populacji. I chociaż w większości krajów rozwiniętych częstość jej występowania spadła, to pozostaje jednak jednym z głównych problemów wśród społeczeństwa. Za występowanie tego schorzenia jest odpowiedzialna przede wszystkim słaba higiena jamy ustnej, a co za tym idzie rozwój płytki bakteryjnej oraz spożywanie wysokoprzetworzonej żywności z dużą ilością węglowodanów. Uznaje się, że są to główne czynniki determinujące rozwój zmian o podłożu próchnicowym.

Autor: Zbigniew Raszewski

Cyfrowa autonomia protetyczna praktyki dentystycznej – wprowadzenie

Obecnie digitalizacja protokołów stomatologicznych osiągnęła poziom, pozwalający na pełną autonomię praktyk stomatologicznych w ujęciu kompleksowego leczenia pacjentów. Począwszy od diagnostyki, przez dokładne planowanie leczenia oraz jego wdrożenie, włącznie z wykonywaniem prac protetycznych, pacjent może być klinicznie obsłużony w obrębie jednej praktyki dentystycznej w niespotykanie dotąd krótkim czasie.

Autor: Cyprian Seliga

Sanepid sprawdzi, czy masz prawo wykonywać zdjęcia RTG?

Do 22 września 2024 roku, każdy lekarz dentysta wykonujący zdjęcia RTG, bez względu na rodzaj wykonywanych zdjęć, będzie musiał zdobyć 20 punktów szkoleniowych, uwzględniających tematykę RTG. To czy lekarz dentysta wykonał ten obowiązek, będzie sprawdzał Sanepid. Jeśli okaże się, że lekarz nie może udokumentować zdobytych punktów, to będą na niego nakładane kary finansowe.

Autor: Piotr Szymański

Radiofobia. Jak z nią walczyć?

Rośnie świadomość pacjentów stomatologicznych na temat profilaktyki zdrowia jamy ustnej. Jednak przekroczenie przez większość z nich progu gabinetu wciąż jest przykrą koniecznością. Obawy przed lekarzami dentystami, a raczej leczeniem stomatologicznym są bardzo powszechne. Chaos w głowie pacjenta, wynikający z niewiedzy czy złych wspomnień, obawy przed bólem i diagnozą czy wstydem związanym ze świadomością braku wystarczającej higieny nie jest sprzymierzeńcem lekarza.

Autor: Katarzyna Fernik

Odbudowa łuków zębowych szczęki oraz żuchwy protezami stałymi, wspartymi na implantach – opis przypadku

Niniejsza praca ma na celu opis przypadku wymiany klasycznych stałych uzupełnień protetycznych wspartych na zębach pacjenta na protezy stałe wsparte na implantach po usunięciu wszystkich zębów ze wskazań periodontologicznych.

Autorzy: lek. dent. Kamil Zdebski, dr n. med. Borys Tomikowski

Powikłania implantoprotetyczne – podział, etiologia, klasyfikacja powikłań – część I

W poniższym artykule autorzy pracy zaprezentowali aktualny stan wiedzy na temat powikłań implantologicznych, ich klasyfikacji oraz etiologii. Praca stanowi pierwszą część, wprowadzającą do zagadnienia powikłań implantoprotetycznych u pacjentów z bruksizmem.

Autorzy: Aleksandra Nitecka-Buchta, Mateusz Wojciechowski,Stefan Baron

Ambulatorium stomatologiczne z trzema gabinetami

Inwestorzy skontaktowali się z naszym biurem tuż przed podpisaniem umowy najmu lokalu, w którym planowali prowadzenie działalności placówki medycznej jako ambulatorium stomatologicznego z dwoma lub trzema gabinetami. Chcieli się upewnić, że wybrany przez nich lokal spełnia wszystkie wymogi określone przepisami.

Autor: Marta Maliszewska

Ford Puma ST-Line X 1.0 155 KM mHEV

Ford Puma to mały miejski samochód, z podwyższonym zawieszeniem i dość dynamicznym silnikiem. Czyli w zasadzie idealny pojazd do poruszania się po mieście. Automatyczna skrzynia biegów i hybrydowy układ napędowy dopełniają obrazu całości tegoż auta.

Autor: Piotr Szymański

NGS 2/2024

Pacjent niezadowolony z efektów leczenia

Jak się zachować wobec roszczeniowej postawy pacjenta niezadowolonego z efektu procesu leczniczego? Na co uważać, gdy potencjalnie dostrzegamy ryzyko związane ze skomplikowanym leczeniem pacjenta, którego efekt jest trudny do przewidzenia?

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Spojrzenie na remineralizację szkliwa

Próchnica zębów wciąż stanowi problem społeczny, będący główną przyczyną Utraty zębów w naszym kraju. Tradycyjne metody leczenia zaawansowanych postaci próchnicy i jej następstw generują wysokie koszty i często nie ograniczają postępu choroby. Współczesna profilaktyka powinna być zorientowana na ocenę indywidualnego ryzyka próchnicy, wykrywanie wczesnych postaci choroby oraz minimalnie inwazyjne ich leczenie.

Autorki: Ewa Rusyan, Monika Pieczyński

Align Technology wprowadza nowy skaner wewnątrzustny iTero Lumina™

Dzięki nowej technologii iTero Multi-Direct Capture™ skaner iTero Lumina szybko [1], łatwo [2] i dokładnie [3] rejestruje więcej danych, jednocześnie zapewniając wyjątkową jakość skanowania i fotorealistyczne wizualizacje, które eliminują potrzebę wykonywania zdjęć wewnątrzustnych [3].

Tory wizyjne w mikroskopii stomatologicznej

Konstrukcja współczesnych mikroskopów stomatologicznych pozwala Na dołączanie do nich różnego rodzaju aparatów fotograficznych, Kamer i przetworników wideo, uwzględniając najnowsze rozwiązania Technologiczne. Stosowanie ich w codziennej praktyce dentystycznej Ma wiele niepodważalnych zalet. Nie chodzi tylko o możliwości diagnostyczne, marketingowe, ale również archiwizacyjne, ponieważ dokumentowanie zabiegu „obrazem” może mieć też znaczenie prawne. Tym bardziej, że współczesny sprzęt foto i wideo oferuje wysoki komfort obsługi oraz dużą wydajność.

Autor: Cyprian Seliga

Dental Imaging Club

Na naszych oczach dokonuje się niewiarygodna rewolucja związana z pojawieniem się sztucznej inteligencji i automatyzacji. Przysłowiowy szklany sufit możliwości nagle przesunął się niewyobrażalnie wysoko. Według badania „Pulse of Change Index”, przeprowadzonego przez Accenture, liderzy biznesowi w 2023 r. doświadczyli największego w historii tempa zmian, a aż 88 proc. z 3400 ankietowanych managerów C-level spodziewa się kolejnego przyspieszenia w 2024 roku.

Autor: Katarzyna Fernik

Płukanki do jamy ustnej

Przedstawiamy najnowsze doniesienia na temat zastosowania różnego typu substancji chemicznych w płynach do higieny jamy ustnej. Dokonaliśmy przeglądu piśmiennictwa z bazy pubmed, skupiając się na publikacjach z ostatnich 3 lat i zwracając uwagę na nowości w tym temacie. W ostatnim czasie, oprócz tradycyjnych substancji, coraz większe znaczenie zyskują preparaty na bazie surowców roślinnych, które są porównywalne w działaniu leczniczym do związków takich jak chlorheksydyna lub chlorek cetylopirydyniowy.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Nowości w technologii cyfrowej

W ostatnich latach następuje coraz większy rozwój technologii skanerów oraz frezarek na rynku stomatologicznym. Na ten temat napisano już wiele artykułów, zachwalających wykorzystanie tego typu urządzeń zarówno w gabinecie lekarza dentysty, jak i w pracowni technika dentystycznego. Celem tego artykułu jest omówienie trzech najbardziej powszechnych, z punktu widzenia klinicznego, rozwiązań związanych z wykorzystaniem technik cyfrowych.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Curriculum Implantologii to spotkanie z mistrzami

Polskie stowarzyszenie implantologiczne – kształcimy, egzaminujemy, Certyfikujemy od 2003 roku. Wywiad z prezydentem PSI dr. n. med. Andrzejem Szwarczyńskim. Rozmawia: Monika Zmuda.

Autor: Monika Zmuda

Kompleksowe leczenie chirurgiczne, implantologiczne oraz implantoprotetyczne w oparciu o zaprojektowane wcześniej nakładkowe leczenie ortodontyczne Invisalign

W artykule przedstawiono znaczenie nowoczesnych technologii i pracy zespołowej w kompleksowym leczeniu stomatologicznym. Bardzo duży wpływ na jakość i skrócenie czasu leczenia miało skrupulatne planowanie i wdrożenie leczenia ortodontycznego systemem Invisalign. Ilość oraz pozycja implantów możliwe były do zaprojektowania jeszcze w czasie leczenia nakładkowego. W trakcie leczenia Invisalign odbyły się zabiegi wszczepienia implantów.

Autorzy: lek. dent. Sylwia Pokorska, dr n. med. Jakub Kwiatek, dypl. hig. stom. mgr Marta Leśna

Dlaczego trzeba robić filmy wideo z pacjentem?

Film wideo z pacjentem zamieszczony w mediach społecznościowych jest Źródłem ważnej przewagi konkurencyjnej jednego gabinetu stomatologicznego Nad drugim. Odważmy się w końcu zrobić film i go upublicznić. Ten artykuł, po trosze motywacyjny, dedykuję wszystkim niezdecydowanym, którzy czują, że jednak wyjdą ze swojej strefy komfortu i wcisną przycisk REC! – na kamerze lub telefonie.

Autor: Marcin Głuszek

Ambulatorium stomatologiczne na warszawskim Wawrze

Inwestorzy, będący właścicielami budynku usługowego na warszawskim Wawrze, postanowili przeznaczyć jeden z lokali znajdujących się w parterze budynku na prowadzenie działalności ambulatorium stomatologicznego. Wcześniej ten lokal był przez nich wynajmowany – funkcjonowała tu szkoła jogi.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 1/2024

Zamieszanie z opłatami za kubki plastikowe

Opłata produktowa za każdy plastikowy kubek na napoje jest pobierana Od 1 stycznia tego roku. Wynosi ona 20 gr za sztukę. Gabinet stomatologiczny, Jako użytkownik końcowy, nie musi tej opłaty pobierać od Pacjenta i odprowadzać jej do urzędu marszałkowskiego. Powinien ją pobrać dostawca kubków do gabinetu, więc teoretycznie za każdy kubek opłatę produktową uiści gabinet, kupując je z hurtowni. Jednak część prawników sadzi, że zakup kubków do gabinetu powinien być zwolniony z tej opłaty.

Autor: Piotr Szymański

Jak to jest z żądaniem pacjenta o podanie danych polisy OC?

Temat wraca co jakiś czas i do dziś nadal na różnych forach dyskusyjnych Można przeczytać różne, sprzeczne ze sobą informacje w zakresie, Czy pacjentowi podawać dane z polisy OC czy nie. Zdania są podzielone.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Jak ważna w procesie jest opinia lekarza biegłego?

Opinia biegłego lekarza w postępowaniu cywilnym jest niezwykle Ważnym dowodem. Czasem od tego dowodu zależy wynik całego postępowania. Zdarza się, że strona niezadowolona z opinii biegłego decyduje się na powoływanie kolejnych biegłych, co wydłuża postępowanie i zwiększa jego koszty, a ma prowadzić do osiągniecia korzystnego dla strony wyroku. Sąd bada jednak, czy powołanie kolejnego dowodu z opinii biegłego nie stoi w sprzeczności z zasadą ekonomii procesowej i czy jest konieczne do ustalenia wiedzy fachowej.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Rehabilitacja protetyczna pacjenta z zaawansowanym uogólnionym zapaleniem przyzębia – opis przypadku

W artykule przedstawiono opis leczenia pacjenta ze zdiagnozowanym IV stadium zapalenia przyzębia. Leczenie miało na celu przywrócenie wydolności żucia oraz poprawę estetyki uśmiechu.

Autorzy: dr n. med. Tomasz Piętka, lek. dent. Marta Bryl

Wpływ nadmiaru cementu na powstanie stanu zapalnego tkanek otaczających implanty - opis przypadku

Implanty dentystyczne są najczęściej wykorzystywanym sposobem leczenia pacjentów z brakami zębowymi. Jednakże sukces leczenia implantologicznego powinien obejmować nie tylko przeżycie implantów, ale także brak problemów funkcjonalnych, biologicznych i estetycznych. Diagnostyka w zakresie miejscowych i ogólnoustrojowych czynników ryzyka przed wszczepieniem implantu pozwalają na dokładne zaplanowanie leczenia interdyscyplinarnego, mającego na celu osiągnięcie długotrwałego sukcesu terapii.

Autorzy: dr n. med. Marta Cieślik-Wegemund, lek. dent. Rafał Ziaja

SIMDENSITY - nowy, innowacyjny system oceny gęstości i jakości kości dla implantologów wykorzystujący urządzenia CBCT

Badanie i ocena kości odgrywa kluczową rolę w procesie planowania i przeprowadzania zabiegów implantologicznych w stomatologii. Obecne stosowane metody analizy jakościowej stanu kości przy użyciu CBCT wyrażone są we względnych jednostkach Hounsfielda (HU). Klasyfikację kości opartą na proporcjach kości zbitej do gąbczastej w korelacji z jednostkami HU zaproponował w 1993 r. Misch. Przyjęte oznaczenia od D1 do D4 stały się podstawową klasyfikacją kości stosowaną przez implantologów mimo iż nie są im przypisane zarówno w ich granicach, jak i wewnątrz ich obszarów żadne uznane fizyczne jednostki miary.

Autor lek. dent. Jakub Munk

Płukanki, żele oraz pasty stosowane w chorobach przyzębia

Zapalenie przyzębia jest szóstą pod względem częstości występowania Chorobą przewlekłą na świecie i stanowi znaczne obciążenie dla Społeczeństw i gospodarek państw. Etiologia tego schorzenia, według badaczy, ma kilka nie do końca określonych elementów. Na pierwszym miejscu jest na pewno genetyka, dalej: palenie tytoniu i alkohol, cukrzyca, otyłość, złe odżywianie oraz brak aktywności fizycznej.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Przekazanie wiedzy czy konkurencja

Czy stomatolodzy z różnych gabinetów mogą grać w jednej drużynie? Jak pogodzić barwy klubowe jednego gabinetu z drugim i co zrobić, żeby występować w jednej drużynie narodowej – konkurującej, a zarazem takiej, która się wspiera? Hanna Surowiec, konsultantka medyczna C.Witt Dental, kobieta jednocząca środowisko lekarzy dentystów i Marcin Głuszek doradca wizerunkowy branży stomatologicznej – „mierzymy się z odpowiedziami na te trudne pytania we wspólnym materiale”.

Autor: Marcin Głuszek

Ambulatorium stomatologiczne na warszawskiej Pradze

Inwestor zaplanował otwarcie dwustanowiskowego ambulatorium stomatologicznego, wyposażonego dodatkowo w pantomograf. Gdy skontaktował się z naszym biurem, miał już wybrany lokal usługowy o powierzchni 60 m², który zamierzał wynająć. Niestety, po przeanalizowaniu dokumentacji budynku okazało się, że kanały wyrzutowe powietrza z lokalu są wyprowadzone do przestrzeni garażu podziemnego, znajdującego się pod lokalem. Takie rozwiązanie jest niedopuszczalne w przypadku placówek medycznych.

Autor: Marta Maliszewska

Volkswagen Taigo

Taigo to pierwszy SUV w stylu coupé Volkswagena, debiutujący w klasie, w której szczególnie liczy się cena auta. Ma sylwetkę crossovera i zupełnie nowy w tej klasie samochodów lifestylowy charakter – siedzi się w nim wysoko, jest niezwykle funkcjonalny w codziennym użytkowaniu i ma zaskakująco bogate wyposażenie. Tył nadwozia pięcioosobowego Taigo ukształtowano na wzór modeli coupé – dach opada nisko.

Autor: Piotr Szymański

Skanowanie twarzy kontra fotografia 2D

W dyskusjach o zastosowaniu skanera twarzy dosyć często poruszany jest temat fotografii 2D. Dlatego dzisiaj chcemy opowiedzieć na czym polegają główne różnice i co oznaczają dla lekarza. A zrobimy to wraz z lek. dent. Aleksandrem Malinowskim, który od ponad roku używa skanera twarzy RAYFace.

Tekst sponsorowany

NGS 7/2023

Przegląd nauki okiem Łukasika 7/2023 - Związek pomiędzy stomatologią a zabiegami z zakresu medycyny estetycznej

W cyklu „Przegląd nauki okiem Łukasika” publikujemy streszczenia najciekawszych prac naukowych, opublikowanych ostatnio na łamach zagranicznej prasy stomatologicznej. Przeglądu dokonuje lek. dent. Tomasz Łukasik.

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Przegląd nauki okiem Łukasika 7/2023 - Metaanaliza porównująca Metaanaliza porównująca skuteczność różnych rodzajów szczoteczek do zębów

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Lusterka stomatologiczne

Tak jak atrybutem lekarza ogólnego jest stetoskop, tak dla lekarza dentysty takim narzędziem jest lusterko. Oba te przyrządy wydają się być dosyć proste konstrukcyjnie. Szczególnie w przypadku lusterka wydawać by się mogło, że nie potrzeba wielkiej wiedzy, aby poprawnie go używać.

Autor: Piotr Szymański

Starcie patologiczne i jego wpływ na staw skroniowożuchwowy – przegląd piśmiennictwa

Starcie patologiczne jest to rodzaj parafunkcji zwarciowej, która prowadzi do utraty twardych tkanek zębów na skutek erozji, abrazji, abfrakcji oraz atrycji. Niekorzystnie wpływa na stawy skroniowo-żuchwowe (SSŻ) powodując m.in. ból SSŻ, wrażliwość mięśni podczas badania palpacyjnego oraz objawów akustycznych.

Autor: lek. dent. Aleksandra Sobotka

Zastosowanie komórek macierzystych CD34plus w implantologii stomatologicznej – doniesienie wstępne

Niniejsza praca jest próbą sprawdzenia wpływu komórek macierzystych CD34plus zawartych w skoncentrowanym czynniku wzrostu CGF na kondycję, a także przyrost kości wokół implantu.

Autorzy: dr n. med. Andrzej Szwarczynski, lek. dent. Kacper Kropielnicki, prof. dr hab. n. med. Ryszard Koczorowski

Skanery wewnątrzustne w praktyce stomatologicznej

Skanery wewnątrzustne, służące do rejestracji obrazu jamy ustnej pacjenta w czasie rzeczywistym, są coraz częściej spotykanymi urządzeniami w gabinetach stomatologicznych. Dynamiczny rozwój technologii cyfrowych czyni pobieranie wycisków wirtualnych szybkim oraz komfortowym dla pacjenta. Mimo pewnych ograniczeń, jest to korzystna alternatywa dla postępowania tradycyjnego.

Autorzy: Marta Bryl, Borys Tomikowski

Pasta do zębów może wspierać leczenie pacjentów. Jakiej najczęściej używają polscy dentyści?

Dobór pasty do zębów to, obok regularnego i prawidłowego szczotkowania, kluczowy element dbania o zdrowie jamy ustnej. Jak zatem dokonać właściwego wyboru? Wiemy przecież, że nie wszystkie pasty są takie same. Różnią się między sobą składem, konsystencją, smakiem i zapachem, a przede wszystkim składnikami czynnymi.

Niepowodzenie podczas ryzykownego zabiegu

Czy można lekarzowi postawić zarzut popełnienia błędu medycznego, jeśli od początku było wiadomo, że zabieg, ze względu na stopień skomplikowania, niesie za sobą duże ryzyko powikłań? Pacjentka o tym wiedziała i mimo to podpisała zgodę na ryzykowny zabieg. Oto przykład takiej sytuacji.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Nie prowadź wojny z pacjentem – tylko go zmotywuj

Jak to zrobić, aby po wizycie pierwszorazowej, pacjent powiedział: tak pani doktor, panie doktorze, działamy. Ten artykuł powstał we współpracy z doktor Ewą Odyą-Bojanowską – wybitnym stomatologiem, oddanym pasji leczenia protetyczno-implantologicznego. Zatem publikujemy artykuł napisany „na cztery ręce”.

Autor: Marcin Głuszek

Ambulatorium stomatologiczne na warszawskim Ursusie

W wyniku ciągłego rozwoju stolicy coraz więcej obszarów leżących na obrzeżach miasta przeznaczanych jest pod zabudowę mieszkaniową. Gabinety stomatologiczne są bardzo pożądaną funkcją w tak zwanych „sypialniach” dużych miast i doskonale spełniają tam swoją rolę.

Autor: Marta Maliszewska

Nissan Juke HEV

Nissan Juke HEV, to hybrydowa wersja podstawowego modelu – małego miejskiego crossovera o nietuzinkowym wyglądzie i przyjemnym prowadzeniu. Wersja hybrydowa jest droższa od klasycznej spalinowej o ok. 15 tys. zł, więc prawdopodobnie będzie chętniej kupowana niż „spalinówka”.

Autor: Piotr Szymański

NGS 6/2023

Czy lekarze dentyści mogą stosować sedację? Ministerstwo Zdrowia zajęło Stanowisko

Lekarzom dentystom odmówiono możliwości zdobycia umiejętności z zakresu sedacji płytkiej. Czy w związku z tym muszą przestać wykonywać procedurę sedacji w swoich gabinetach? Czy sedacja płytka i sedacja wziewna to ta sama procedura? Kto może wszczepiać implanty? O oficjalne stanowisko poprosiliśmy Ministerstwo Zdrowia.

Autor: Piotr Szymański

Odszkodowanie za ból spowodowany błędem

Błąd medyczny popełniony podczas zabiegu spowodował długotrwałe dolegliwości bólowe pacjentki. Zadośćuczynienie dla pacjentki zostało uzależnione od okresu przez jaki odczuwała ból. Sąd uznał, że lekarka wprowadziła pacjentkę w błąd twierdząc, że po tego typu zabiegach musi boleć.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Mikroskop stomatologiczny – podstawowe informacje, ustawienia i procedury

Mikroskop w gabinecie stomatologicznym należy do standardowego wyposażenia praktyki dentystycznej. Zalety pracy w powiększeniu są niepodważalne. Aby móc intuicyjnie oraz optymalnie korzystać z mikroskopu podczas zabiegów, należy wcześniej poznać zasady pracy z tym urządzeniem.

Autor: Cyprian Seliga

Invisalign Smile Architect – najnowsze narzędzie dla stomatologów ogólnych

Jak stomatolog może zachęcić swoich pacjentów do rozpoczęcia leczenia wad zgryzu? Wizualizując jego efekty w postaci nowego pięknego uśmiechu. Invisalign Smile Architect, najnowocześniejsze rozwiązanie do planowania leczenia ortodontyczno-odtwórczego z uwzględnieniem anatomii twarzy, umożliwia stomatologom ogólnym zintegrowanie terapii nakładkowej z ich kompleksowymi planami leczenia.

Iniekcje toksyny botulinowej jako leczenie wspomagające u pacjentów z bruksizmem

Bruksizm jest definiowany jako aktywność parafunkcjonalna, obejmująca mimowolne zaciskanie oraz zgrzytanie zębami, zwykle w powtarzalnej pozycji ekscentrycznej. Może on występować zarówno podczas czuwania (bruksizm dzienny), jak i w czasie snu (bruksizm nocny) (1, 2). Badania sugerują, iż szacowana częstość występowania bruksizmu nocnego wynosi od 8% do 31% i zmniejsza się wraz z wiekiem, obejmując 13% dorosłych i spada do 3% u osób starszych (3).

Autor: lek. dent. Izabella Kaczmarczyk

Zmiany na języku spotykane w praktyce lekarza dentysty – praca poglądowa

W codziennej pracy klinicznej lekarz dentysta spotyka się ze zmianami w obrębie języka o wielorakiej etiologii. Ich bezobjawowy przebieg sprawia, że są wykrywanie głównie podczas badania profilaktycznego. Do zasięgnięcia profesjonalnej porady medycznej skłaniają pacjenta najczęściej objawy subiektywne oraz zmiany w jego wyglądzie.

Autorzy: Mariola Urbańczyk, Aleksandra Piecuch, Katarzyna Piwowarska, Aleksander Woroszyło

Wszczepienie implantów podokostnowych w atroficznej szczęce – opis przypadku. Część 2.

Artykuł ma na celu przedstawienie techniki wykonania uzupełnienia protetycznego stałego na implantach podokostnowych w atroficznej kości szczęki. Problemy, jakie stwarza rozległy zanik tkanek wymaga od lekarzy dentystów obszernego przygotowania pracy ostatecznej na etapie planowania.

Autorzy: Andrzej Szwarczyński Rafał Przybylski, Kacper Kropielnicki, Kaja Szwarczyńska

Dentosept A

Zmiany chorobowe w obrębie jamy ustnej mogą mieć etiologię m.in. grzybiczą i bakteryjną. Często towarzyszą im zapalenie, ból, dyskomfort czy pieczenie. Lekiem roślinnym o właściwościach korzystnych w leczeniu tego typu dolegliwości jest Dentosept A.

Jak pozyskać dobrą rejestratorkę?

„Mój mąż jest z zawodu dyrektorem”. Dziś opowieść pierwsza, i wcale nie ostatnia, o rekrutacji sił rejestracyjnych, które lepiej tytułować – opiekunami pacjenta niż rejestratorkami.

Autor: Marcin Głuszek

Klinika Pochwalscy

Justyna i Marcin Pochwalscy, małżeństwo stomatologów, z ogromnym sukcesem prowadzili gabinet stomatologiczny „Na Flory” w parterze przepięknej, przedwojennej kamienicy, mieszczącej się w centrum Warszawy, w sąsiedztwie Łazienek Królewskich.

Autor: Marta Maliszewska

Volkswagen ID.4

Volkswagen ID.4 to elektryczny samochód osobowy, który nie ma swojego odpowiednika w wersji spalinowej. ID.4 jest kompaktowym SUV-em, który ma na celu zapewnienie pasażerom wygodnej i „ekologicznej” jazdy.

Autor: Piotr Szymański

NGS 5/2023

Umiejętności – więcej pytań niż odpowiedzi

Publikacja rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 czerwca 2023 r. w sprawie umiejętności zawodowych lekarzy i lekarzy dentystów wzbudziła wiele emocji. Oczywiście treść tego rozporządzenia nie jest zaskoczeniem, bowiem prace nad nim trwały już dość długo. Jednak wejście w życie tego przepisu wiele zmienia w funkcjonowaniu lekarzy.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Nieprawidłowo wykonane korony

Liczba spraw o błędy medyczne ciągle wzrasta. Powoduje to zwiększenie zapotrzebowania na opinie sądowo-lekarskie. Stopień złożoności spraw jest coraz większy, rosną oczekiwania nie tylko w kwestiach medycznych, ale i procesowych. Bez opinii biegłego, sąd – nie posiadając wiadomości specjalistycznych – nie będzie w stanie wydać wyroku.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Wszczepienie implantów podokostnowych w atroficznej szczęce – opis przypadku. Część 1.

Praca przedstawia zastosowanie technologii cyfrowej w postaci skanera 3D (3shape Trios), zdjęć CBCT (Carestream 8100 3D), druku 3D (Anycubic), programów Exocad i Blue Sky Plan, Piezotome oraz implantów indywidualnych (BTK).

Autorzy: Andrzej Szwarczyński Rafał Przybylski, Kacper Kropielnicki, Kaja Szwarczyńska

Align Technology otwiera nowe edukacyjne centrum szkoleniowe dla lekarzy Invisalign we Wrocławiu

Firma Align Technology ogłosiła otwarcie nowego Edukacyjnego Centrum Szkoleniowego dla certyfikowanych lekarzy Invisalign we Wrocławiu.

Artykuł sponsorowany

Ewolucja mikroskopów stomatologicznych

Przez ostatnie trzy dekady mikroskopy zabiegowe na dobre zadomowiły się w stomatologii. Z początkowo dość nieporęcznych i nieergonomicznych stały się nowoczesnymi, naszpikowanymi technologią XXI w., wydajnymi urządzeniami.

Autor: Cyprian Seliga

Ja do ciebie, ty do mnie, czyli pacjent musi komunikować

To trudne zadanie. Jak rozmawiać z pacjentem, który co prawda potrafi mówić, ale gdy leży na fotelu, podczas zabiegu, to nie może z siebie wydusić ani słowa?

Autor: Marcin Głuszek

Charakterystyka stomatologicznych materiałów ceramicznych, opracowywanych w technologii CAD/CAM

Niniejsza praca ma na celu przedstawienie cech i właściwości materiałów ceramicznych, wykorzystywanych w gabinetach stomatologicznych przy tworzeniu stałych uzupełnień protetycznych.

Autorzy: lek. dent. Kamil Zdebski, dr n. med. Borys Tomikowski

Funkcjonalne protezy całkowite wykonane z wykorzystaniem metody graficznej rejestracji położenia żuchwy – opis przypadku

Problem bezzębia dotyka szerokiej grupy osób w wieku podeszłym. W celu uniknięcia niekorzystnych następstw tego stanu, konieczne jest wdrożenie leczenia protetycznego spełniającego wymogi estetyczne i funkcjonalne oraz zapewniającego stabilne położenie żuchwy w relacji centralnej.

Autorka: lek. dent. Klaudia Kuballa-Obszyńska

Ambulatorium ortodontyczne

Inwestorzy planujący otwarcie nowej placówki, w której ma być prowadzona działalność lecznicza, mają świadomość konieczności spełnienia wymagań stawianych im przez państwową inspekcję sanitarną.

Autor: Marta Maliszewska

Opel Mokka

Autor: Piotr Szymański

NGS 4/2023

Brak zgody na leczenie podstawą wyroku

W praktyce zdarza się, że lekarze dentyści nie tylko nie biorą zgody na piśmie na zabiegi tzw. podwyższonego ryzyka, ale nawet, kiedy je wezmą, bagatelizują obowiązek informowania pacjenta o możliwych powikłaniach. Jest to nieprawidłowa praktyka, która może wiązać się z koniecznością zapłaty odszkodowania, nawet w przypadku, gdy lekarz nie popełni błędu medycznego.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Doradca do spraw odpadów. Nowy obowiązek?

Na początku roku rozgorzał spór o kolejny obowiązek związany z działalnością gabinetów stomatologicznych. Chodzi o wyznaczenie doradcy do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych. Zatem problem dotyczy praktycznie każdego gabinetu, ponieważ w nich powstają niebezpieczne odpady. Czy rzeczywiście wyznaczenie takiego doradcy jest konieczne? Kiedy i kto musi go powołać?

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Implantologia to umiejętność. Minister przygotował rozporządzenie

Implantologia, medycyna estetyczno- naprawcza i radiologia szczękowo-twarzowa – takie umiejętności mogą zdobyć lekarze dentyści. Minister zdrowia nie widział konieczności zdobywania umiejętności z endodoncjiczy sedacji płytkiej. Ta druga umiejętność co prawda jest na liście, ale nie jest dostępna dla lekarzy dentystów.

Autor: Piotr Szymański

Praktycznie o lupach stomatologicznych. Cz. III.

Autor: Cyprian Seliga

Przedstawienie zagadnienia parafunkcji na przykładzie bruksizmu – przegląd piśmiennictwa

Bruksizm jest rodzajem parafunkcji, która cechuje się nadmierną aktywnością mięśni żucia. Polega na zgrzytaniu zębami lub ich zaciskaniu. Jego występowanie wpływa bardzo niekorzystnie nie tylko na powodzenie leczenia protetycznego, ale również zachowawczego, periodontologicznego oraz chirurgicznego. Leczenie bruksizmu jest niestety długotrwałe, wymaga dużego zaangażowania pacjenta i często współpracy lekarzy różnych specjalności.

Autor: lek. dent. Aleksandra Sobotka

Rola stomatologa w profilaktyce i wczesnym rozpoznawaniu wad zgryzu – przegląd piśmiennictwa

Autorzy: lek. dent. Izabella Bolek, lek. dent. Marta Sobocińska

Automatyzacja i delegowanie zadań w gabinecie

Czy zarządzanie gabinetem można uprościć na tyle, aby odbywało się ono praktycznie automatycznie? Pensje lekarzy, grafiki dyżurów, zamówienia materiałów, odwołane wizyty pacjentów – problemów jest wiele, a czym większy gabinet, tym większe oczekiwania.

Autor: Arek Buziewicz

Żart w mediach społecznościowych w promocji wizerunku lekarza dentysty

Pozbawiony emocji przekaz jest niczym relaksująca muzyka dźwięków deszczu i fortepianu z Youtube'a. Świetna na zaśnięcie, ale nie przynosząca żadnego wezwania do działania. A przecież posty i relacje muszą być apelem do pacjentów – głośnym zawołaniem – „metamorfoza uśmiechu, to tylko tutaj!”, „droga do prostych zębów jest właśnie taka u doktora „X”.

Autor: Marcin Głuszek

Reprezentujemy interesy polskich lekarzy przedsiębiorców

Z Małgorzatą Bartoszcze-Tomaszewską, Wiceprezes Zarządu ZWIĄZKU Pracodawców Stomatologii rozmawia Piotr Szymański.

Autor: Piotr Szymański

Centrum Stomatologiczne „Uśmiech”

W 2017 r. wraz z panem Kamilem Zarzyckim, właścicielem Centrum Stomatologicznego „Uśmiech” w Lubinie, przeprowadziliśmy metamorfozę wnętrza jego placówki. Inwestor chciał podnieść komfort korzystających z niej osób, zarówno pacjentów, jak i pracowników. Zmiana wyglądu wnętrz okazała się dużym sukcesem, a cel został osiągnięty.

Autor: Marta Maliszewska

Stomatologia i sztuka

Od 12 lat w tym samym miejscu funkcjonują gabinet stomatologiczny i Galeria na Wyspie w Lęborku. Mają też wspólną stronę internetową i fanpage’a na Facebooku. Lek. dent. Katarzyna Gączarzewicz oraz Wojciech Pasko-Porys są współwłaścicielami posesji, na której obok gabinetu stomatologicznego jest galeria sztuki i antyków.

Autor: Wojciech Pasko-Porys

Peugeot e-208

Autor: Piotr Szymański

NGS 3/2023

Perforacja kanału. Czy to błąd lekarza?

Podczas leczenia endodontycznego może wystąpić wiele trudnych do przewidzenia problemów, prowadzących w konsekwencji do powikłań w leczeniu. Jednym z najczęstszych, bo występujących w aż 12 proc. przypadków powikłań jest perforacja.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Jak zmierzyć efektywność pracy gabinetu?

Czy wiecie Państwo ilu potencjalnych pacjentów próbowało skontaktować się z Waszym gabinetem w minionym miesiącu? Ile z tych osób umówiło się na konsultacje? Ile z nich faktycznie przyszło potem na wizytę? I w końcu – ile osób wśród tych, które zadzwoniły, podjęło ostatecznie leczenie?

Autor: Arek Buziewicz

Praktycznie o lupach stomatologicznych. Cz. II – przydatna wiedza techniczna. Rodzaje lup zabiegowych

Lupy zabiegowe dzielimy przede wszystkim według rodzajów systemów optycznych, które oferują poszczególne rozwiązania. Dodatkową wytyczną charakteryzującą rodzaje lup są opcje montażu optyki na ramkach i czepcach. Prezentujemy szczegółowy podział techniczny lup według konstrukcji optycznych i systemów instalacji optyki.

Autor: Cyprian Seliga

Szczoteczki do zębów

Szczotkowanie zębów jest czynnością, której celem jest usunięcie płytki nazębnej, a tym samym zachowanie zdrowia jamy ustnej. Jaka szczoteczka jest najskuteczniejsza? Manualna czy elektryczna? Będąc precyzyjnym szczoteczki elektryczne dzielimy na te z napędem: oscylacyjno-rotacyjnym, oscylacyjno-rotacyjno-pulsacyjnym, sonicznym i magnetycznym. Technologia daje nam wiele możliwości.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Współautor: Anna Papuga-Mikiciuk

Chlorheksydyna jako złoty standard utrzymania zdrowia tkanek przyzębia

Autorzy: dr n. med Jakub Lipski, lek. dent. Natalia Lipska

Fizyczne podstawy leczenia nakładkowego

Jeszcze do niedawna leczenie ortodontyczne było synonimem ust pełnych „nieatrakcyjnych drutów“, co skutecznie zniechęcało pacjentów do wyrażenia zgody na taki typ leczenia. Wprowadzenie w ostatnich latach przezroczystych aparatów ortodontycznych w postaci nakładek stało się momentem przełomowym dla pacjentów ortodontycznych.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Recenzent: dr n. med. Agnieszka Czechumska

Od 2011 roku Implanty Champions (R)Evolution® oferują wszystkie możliwe rozwiązania protetyczne.

Autor: lek. stom., tech. dent. Gerhard Quasigroch

Alfa Romeo Stelvio

Przez kilka dni miałem okazję jeżdżenia wersją Estrema Alfy Romeo Stelvio. Ta specjalna wersja auta wyposażona jest w silnik benzynowy GME 2.0 o mocy 280 KM. Model Stelvio to auto typu SUV, zaskakująco duże i ładne.

Autor: Piotr Szymański

NGS 2/2023

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Pacjent połknął wiertło

Czy zdarzyło się Państwu, aby podczas zabiegu pacjent połknął narzędzie dentystyczne? To nie częsta sytuacja, ale wcale nie niemożliwa. Takie przypadki się zdarzają. Zapraszamy na kolejną analizę przypadku.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Praktycznie o lupach stomatologicznych. Cz. I.

Powiększenie optyczne zrewolucjonizowało stomatologię. Jeszcze piętnaście lat temu stosowanie instrumentów poprawiających widoczność pola zabiegowego w praktyce lekarza dentysty wydawało się być egzotyką. Dzisiaj standardem jest wykorzystywanie lup zabiegowych do większości procedur stomatologicznych.

Autor: Cyprian Seliga

Krótkotrwałe podścielanie protez

Celem tego artykułu jest przedstawienie najważniejszych informacji dotyczących użycia materiałów do czasowego miękkiego podścielania protez dentystycznych. Omówione zostaną materiały, techniki pracy oraz najczęstsze problemy, jakie występują podczas zastosowania tego typu produktów.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Jaki wpływ na podmioty wykonujące działalność leczniczą ma ustawa o wyrobach medycznych?

Co warto wiedzieć o ustawie o wyrobach medycznych? Czym jest reklama wyrobów medycznych? Reklamą czy informacją o działalności leczniczej? Wejście w życie od 1 stycznia 2023 r. przepisów dotyczących reklamy wyrobów medycznych wprowadziło nagłe zainteresowanie kwestią prowadzonych działań marketingowych przez podmioty lecznicze oraz praktyki zawodowe.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Mesjodens u dorosłych

Proces diagnostyczny i terapeutyczny na podstawie opisu przypadku klinicznego.

Autor: Agnieszka Cegłowska, Katarzyna Nowak

Zastosowanie endokoron celem stabilnej odbudowy zębów leczonych endodontycznie

Celem rehabilitacji protetycznej zębów leczonych endodontycznie jest odbudowa anatomii oraz wzmocnienie ich struktury, aby zminimalizować ryzyko pęknięcia lub złamania. Dużym wyzwaniem jest uzyskanie szczelnej odbudowy, która trwale odizoluje wypełnione kanały korzeniowe od dostępu bakterii znajdujących się w jamie ustnej oraz wzmocni pozostałą strukturę zęba.

Autor: Izabella Kaczmarczyk, Borys Tomikowski

Gabinet stomatologiczny w mediach społecznościowych

W dzisiejszych czasach każdy z nas ma niemal nieograniczony dostęp do Internetu. To właśnie tam toczy się nasze życie.

Autor: Oliwia Seliga

Czym jest social proof?

Jesteś w nowym mieście. Chcesz znaleźć dobrą restaurację. Chwytasz za telefon, googlujesz i po chwili masz do wyboru 4 różne miejsca. Co robisz? Niech zgadnę – zaczynasz czytać opinie, prawda? 5 gwiazdek. Idziemy!

Autor: Arek Buziewicz

Lokalizacja gabinetu w biurowcu na 15. piętrze. Czy podejmiecie to wyzwanie?

Ktoś musi być pierwszy. Nasz rodak stwierdził, że Ziemia nie jest wcale środkiem wszechświata. Elon Musk ze swoją stajnią elektrycznych samochodów dokonał przełomu w motoryzacji. Obaj mieli odwagę – pierwszy przeciwstawił się Kościołowi, drugi stawił opór potężnemu przemysłowi naftowemu. A Państwo, czy posiadacie tę śmiałość, żeby Wasz gabinet stomatologiczny zlokalizować na 15. piętrze wieżowca?

Autor: Marcin Głuszek

Jak nakleić naczepy w leczeniu alignerami?

Wprowadzenie do leczenia nakładkami ortodontycznymi dla stomatologów.

Autor: lek. dent. Agnieszka Czechumska

Zgłoszenie zmiany sposobu użytkowania lokalu

Inwestorzy planujący otwarcie nowej placówki, w której ma być prowadzona działalność lecznicza, mają świadomość konieczności spełnienia wymagań stawianych im przez Państwową Inspekcję Sanitarną. Niestety, wiedza dotycząca ich obowiązków wynikających z przepisów budowlanych jest już znacznie mniejsza. A kontrola nadzoru budowlanego może być dużym zaskoczeniem.

Autor: Marta Maliszewska

Toyota Highlander

Toyota Highlander to duże auto typu SUV, mierzące niemal 5 metrów. Waży ponad 2 tony, ale w eksploatacji jest zaskakująco oszczędne. Środek auta wykonany jest perfekcyjnie, kierowca czuje się jak w dobrej limuzynie.

Autor: Piotr Szymański

NGS 1/2023

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Zdjęcie pantomograficzne - czy zawsze potrzebne

Pacjent oskarżył lekarza, że podczas leczenia nie korzystał z możliwości jakie dają zdjęcia pantomograficzne i w wyniku tego terapia nie była skuteczna, doprowadzając do pogorszenia ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Jednak zważywszy na szkodliwość promieniowania jonizującego, aby wysłać pacjenta na takie badanie lekarz musi mieć pewność, że korzyści uzyskane z badania przewyższają
szkody wyrządzone przez promieniowanie.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Nowe zasady reklamowania wyrobów medycznych

Od początku 2023 r. zaczęły obowiązywać nowe przepisy regulujące reklamowanie wyrobów medycznych. Jest to efekt wprowadzonej w życie 7 kwietnia 2022 r. nowej ustawy o wyrobach medycznych.
Kwestie dotyczące reklamy wyrobów medycznych weszły z 9-miesięcznym opóźnieniem i zaczęły obowiązywać od Nowego Roku. Jakie zmiany przynoszą nowe przepisy dla praktykujących lekarzy? Czy zmieni się możliwość i zakres reklamowania gabinetów medycznych?

Autor: Tomasz Popielski

Dobór pacjentów do leczenia nakładkowego

Leczenie ortodontyczne przezroczystymi nakładkami wymaga wiedzy na temat diagnostyki oraz umiejętności selekcji pacjentów do leczenia. Oba te elementy wpływają na płynność w projektowaniu planu leczenia, jak i efektywność klinicznego prowadzenia pacjenta podczas terapii. To co dla jednych jest trudne, dla innych może być standardową procedurą.

Autor: lek. dent. Agnieszka Czechumska

Szkoła okluzji: Projektowanie estetyki zębów przednich. Problemy z konwersją informacji z projektów 2D do projektów 3D i do systemów CAD

W Polsce lekarze planując duże odbudowy protetyczne zazwyczaj używają cyfrowych systemów do projektowania uśmiechu na komputerze, w wersji 2D. Większość lekarzy korzysta z systemu DSD, ale dostępne są również inne programy: włoski system DDS, system Smile Cloud czy Smylist, który jest używany głównie na Węgrzech i w Dubaju (ZEA).

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Materiały biozgodne, bioaktywne oraz biomimiczne

W ostatnich latach słyszymy coraz to nowe nazwy i słowa określające materiały użytkowane w stomatologii. Czy jest to tylko chwyt reklamowy producentów, chcących sprzedać swoje produkty, czy też mamy do czynienia z nową grupą materiałów? Chcemy przybliżyć, co oznaczają poszczególne terminy oraz przytoczyć najistotniejsze publikacje na ten temat.

Autor: dr Zbigniew Raszewski, lek. stom. Łukasz Balcerzak

Ja do Ciebie, Ty do mnie. Wyzwania w komunikacji w gabinecie stomatologicznym. Cz. I.

Dziś poruszę temat komunikacyjny. Ale nie będę pisał o nowym tramwaju czy pociągu. Przyjrzę się natomiast komunikacji międzyludzkiej, a więc sposobom porozumiewania się. Pokażę dialogi, które
prowadzą wprost do mini-wojen, a później szybkie sposoby zawarcia trwałych rozejmów. Przedstawię komunikację, która za pomocą umiejętnej retoryki, nawet w wybitnie trudnych sytuacjach, nie dopuszcza do konfliktów.

Autor: Marcin Głuszek

Pierwszy kontakt pacjenta z gabinetem

Budowanie relacji z pacjentami jest najtańszą formą marketingu, wpływa na lojalność i przywiązanie pacjentów, wspomaga polecenia i rekomendacje, diametralnie obniża koszty pozyskiwania pacjentów z zewnątrz i zwiększa dochody stomatologa.

Autor: Arek Buziewicz

Ambulatorium stomatologiczne z czterema gabinetami

Inwestor wynajął lokal użytkowy o powierzchni 135 m², usytuowany w parterze budynku mieszkalnego wielorodzinnego z usługami, aby prowadzić w nim działalność ambulatorium stomatologicznego. Na podstawie przeprowadzonego przez siebie bilansu powierzchni użytkowej założył, że uda się w nim wydzielić cztery gabinety stomatologiczne. Do jednego z nich miał być dodatkowo wstawiony pantomograf.

Autor: Marta Maliszewska

Ford Mustang Mach-E

Nazwa Mustang zobowiązuje. Co prawda wyglądem i koncepcją oba auta do siebie nie pasują, ale za to przyjemnością jazdy już tak. Mach-E jest szybki, dynamiczny i sprawia przyjemność podczas prowadzenia, zupełnie jak jego spalinowy odpowiednik.

Autor: Piotr Szymański

NGS 7/2022

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Pozostawienie narzędzia w kanale – związek przyczynowo–skutkowy

Pozostawienie fragmentów złamanych narzędzi w leczonym zębie – jak dobrze wiedzą lekarze stomatolodzy – nie jest rzadkością. Co do zasady, pozostawienie narzędzia w kanale stanowi typowe powikłanie medyczne, za które lekarz nie ponosi odpowiedzialności, aczkolwiek jeśli uda się pacjentowi wykazać prawdopodobny związek przyczynowo-skutkowy między jego szkodą, a winą lekarza – odpowiedzialność taka jest możliwa. W poniższej analizie przypadku przedstawimy sytuację, w której pozostawienie narzędzia w kanale niesie za sobą negatywne konsekwencje dla lekarza.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Mentor polskiej implantologii

8 listopada 2022 r. zginął w tragicznym wypadku samochodowym dr n. med. Mariusz Duda, prof. wizyt. SSU, ZSMU, USJ, spec. chirurg stom., ICOI Diplomate. Wracał z Kongresu ICOI w Las Vegas w USA. Do wypadku doszło w Polsce na autostradzie pod Piotrkowem Trybunalskim.

Autor: Piotr Szymański

Aspekty leczenia nakładkami ortodontycznymi dla dentystów. Cz. I: Wprowadzenie

Rozpoczynamy cykl artykułów edukacyjnych z leczenia nakładkami ortodontycznymi. Od czego zacząć? Co warto wiedzieć? Gdzie szukać? Co wybrać? Dr Agnieszka Czechumska poradzi, jak mądrze wdrożyć i prowadzić leczenie alignerami w swojej praktyce ogólnostomatologicznej. Na początek omówimy wszystkie istotne elementy tej alignerowej układanki.

Autor: lek. dent. Agnieszka Czechumska

Implantacja bezpłatowa: wolna od bólu i objawów zapalnych

W przypadku dostatecznej ilości zdrowej tkanki twardej i miękkiej, zabieg implantacji może zostać przeprowadzony bardzo delikatnie, z pominięciem mobilizacji płata śluzówkowo-okostnowego. Z przeprowadzonych wśród pacjentów sondaży wynika, że metoda ta uchodzi za prawie bezbolesną, zmniejszeniu ulega również ryzyko wystąpienia pozabiegowego stanu zapalnego. W poniższym artykule przedstawiono opisy przypadków oraz wyniki badań klinicznych.

Autor: prof. dr. Thomas Ziebart

Leczenie implantoprotetyczne pacjentki z agenezją siekacza bocznego lewego górnego – opis przypadku

Wrodzony brak zawiązków zębów to coraz częściej występująca nieprawidłowość. Agenezja jest wynikiem zaburzeń w początkowym etapie rozwoju zębów.

Autor: lek. dent. Michał Godula

Skuteczna polimeryzacja

Statystycznie większość wypełnień jest źle utwardzona. Za taki stan rzeczy odpowiadają lekarze dentyści, którzy niezbyt „przykładają” się do polimeryzacji. Znajomość fizycznych i chemicznych procesów zachodzących przy naświetlaniu pomoże lekarzowi zrozumieć, co i dlaczego wykonuje.

Autor: Piotr Szymański

Syntetyczny hydroksyapatyt jako biomimetyczna alternatywa dla fluoru w profilaktyce próchnicy zębów

Próchnica zębów, jedna z najczęściej stwierdzanych chorób jamy ustnej na świecie, jest miejscowym procesem patologicznym, wywołanym przez czynniki zewnątrzustrojowe, polegającym na demineralizacji i proteolitycznym rozpadzie twardych tkanek zęba (1).

Autorki: Małgorzata Pawińska, Elźbieta Paszyńska

Video story z pacjentem. Cz. III. Lepsza wersja siebie?

Wiem, że zaczęliście Państwo swoją podróż przedstawienia się światu – „oto ja stomatolog, którego zawsze szukałeś drogi pacjencie”. Udało się Państwu wyjść ze strefy komfortu, pokazać siebie na obrazie ruchomym i statycznym. Jednak wciąż czujecie niedosyt. Jak go zaspokoić?

Autor: Marcin Głuszek

Pozyskiwanie i wdrażanie lekarzy do pracy

Tworzymy nowy gabinet, zupełnie nowy, od podstaw, z nowym zespołem. Zatrudniamy kolejne osoby: rejestratorki, asystentki, lekarzy. Oprócz zakresu obowiązków każda nowo zatrudniona osoba dostaje (od właściciela) konkretny opis stanowiska pracy. Wszyscy wiedzą, co mają robić.

Autor: Arek Buziewicz

Ambulatorium stomatologiczne z trzema gabinetami

Gdy inwestorzy skontaktowali się z naszą pracownią z prośbą o zaprojektowanie układu funkcjonalnego wnętrza, byli już właścicielami lokalu usługowego usytuowanego w parterze budynku wielorodzinnego.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 6/2022

Sanepid sprawdza punkty szkoleniowe RTG

Przed wakacjami pojawiły się pierwsze kontrole Sanepidu, w których inspektorzy wymagali od lekarzy, używających promieniowania jonizującego, okazania certyfikatów, potwierdzających odbyte szkolenia w zakresie ochrony radiologicznej pacjenta. Lekarz w ciągu 5 lat musi uzyskać 20 punktów szkoleniowych.

Autor: mgr inż Piotr Szymański

Leczenie stwarzające podwyższone ryzyko dla pacjenta

Parę miesięcy temu opisywałyśmy analizę przypadku bezpośrednio związanego z powikłaniem medycznym. Takie sytuacje w praktyce stomatologicznej nie są wcale rzadkością. Warto jednak pamiętać, że poza obowiązkiem informacyjnym o wszelkich powikłaniach, lekarz zobligowany jest uzyskać pisemną zgodę pacjenta na zabieg operacyjny albo metodę leczenia lub diagnostyki stwarzającą podwyższone ryzyko dla pacjenta.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Unit stomatologiczny

Prawidłowy wybór oraz dopasowanie unitu do indywidualnych potrzeb jest trudne. Tym bardziej, że oferta jest bardzo różnorodna. A wybór musi być przemyślany. Unit służy lekarzowi średnio 10-15 lat, a w przypadku unitów metalowych nawet 30 lat.

Autorzy: Piotr Szymański

Metoda MP-scan – przewidywalny sposób na rejestracje zmian w zgryzie

Funkcjonalne kontakty zębów górnych z dolnymi stanowią podstawę dla każdej interwencji leczniczej podejmowanej przez lekarza dentystę. Zrozumienie, jak ważne jest zapewnienie im ochrony podczas dynamicznych ruchów żuchwy w trakcie żucia, pozwala uchronić zęby pacjenta przed wystąpieniem ubytków abfrakycjnych, patologicznego starcia zębów, pęknięcia koron i korzeni, ukruszenia, pęknięć i złamań prac protetycznych, przemieszczeń zębów czy w końcu zwiększenia się ich ruchomości, a także zmian położenia po przebytym leczeniu ortodontycznym.

Autor. dr n. med. Michał Paulo

Zastosowanie CBCT w ocenie jakości tkanek wyrostka zębodołowego i przyzębia

Obok chirurgów i implantologów najczęściej sięgającymi po badanie CBCT są lekarze ortodonci. Możliwości tomografii wiązki stożkowej pozwoliły na dokładniejsze planowanie oraz zwiększenie przewidywalności postępów leczenia, pozwalając na trójwymiarowy wgląd w struktury kostne szczęki i żuchwy.

Autorki: lek. dent. Anna Gurniak, dr n. med. Emilia Klein-Dębek

Których pracowników ochrony zdrowia dotyczą podwyżki płac?

Podwyżki płac w sektorze medycznym budzą emocje zarówno po stronie personelu, jak i pracodawców. Pięć lat temu wprowadzono w życie pomysł rządowy, aby odgórnie regulować płace w ochronie zdrowia i regulować wysokość wynagrodzeń. Taka ingerencja w zakresie publicznej ochronie zdrowia wydaje się uzasadniona i nawet można pokusić się o opinię, iż spełnia oczekiwania społeczne.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Podstawowe zasady zarządzania praktyką stomatologiczną

Z doświadczenia wiem, że większość lekarzy dentystów, prowadzących własną praktykę, zadania związane z zarządzaniem placówką wykonuje w czasie pomiędzy przyjmowanymi pacjentami albo po godzinach pracy, czyli zazwyczaj w domu; niestety kosztem rodziny. Na dłuższą metę prowadzi to do frustracji oraz spadku jakości pracy i życia.

Autor: Michał Katarzyński

Zainteresowanie profilaktyką stomatologiczną będzie rosło

Profilaktyka stomatologiczna. W ciągu najbliższych 2 lat zainteresowanie pacjentów zabiegami z zakresu profilaktyki stomatologicznej wzrośnie. Tak wynika z badania przeprowadzonego przez Siemens Financial Services w Polsce i firmę EMS. Wzrostu popularności profilaktyki stomatologicznej spodziewa się prawie 65 proc. ankietowanych lekarzy dentystów, higienistek i menedżerów gabinetów stomatologicznych.

Video story z pacjentem. Cz. II. Kamera nie gryzie

Jestem przekonany, że na zajęciach z chirurgii stomatologicznej czekaliście Państwo z wielką niecierpliwością na zajęcia praktyczne. To naturalne, że chcemy się sprawdzić, stwierdzić, czy faktycznie ufam swojej ręce i chcę ją doskonalić. Podobnie jest z kamerą.

Autor: Marcin Głuszek

Pozyskiwanie pacjentów – ścieżki dotarcia

Nawet przez rok pacjent zastanawia się, czy rozpocząć leczenie stomatologicznego i jaki gabinet wybrać. Oczywiście nie dotyczy to sytuacji bólowych, ale przypadków dotyczących leczenia z zastosowaniem bardziej skomplikowanych procedur. Dlatego warto poświęcić czas, by edukować pacjentów i budować zaufanie do nas, zanim jeszcze pojawią się w naszym gabinecie.

Autor: Arek Buziewicz

Rozbudowa funkcjonującego gabinetu o dodatkową powierzchnię 60 m²

Inwestor jest właścicielem placówki, w której leczenie pacjentów odbywało się w dwóch gabinetach stomatologicznych. Większy z nich był dwustanowiskowy. Gdy pojawiła się szansa dokupienia sąsiedniego lokalu usługowego, inwestor postanowił z niej skorzystać i rozbudować istniejące ambulatorium.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 5/2022

Czy nakładki ortodontyczne to „MUST DO” we współczesnym gabinecie ogólnostomatologicznym?

Stomatolodzy rozumieją, że do holistycznego leczenia protetyczno-implantologicznego należy uszeregować ortodontycznie zęby. Jesteś dentystą ogólnym lub protetykiem? Brakuje ci do współpracy ortodonty? Rozszerz swoje kompetencje o minimalnie inwazyjną ortodoncję nakładkową

Autor: dr n. med. Agnieszka Czechumska

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Wizyty kontrolne

Zapewne niejednokrotnie spotkali się Państwo z bagatelizowaniem wizyt kontrolnych przez pacjentów, którzy albo nagminnie je przekładali, albo zupełnie o nich zapominali, tym samym narażając się na świadome niebezpieczeństwo pooperacyjne.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Sposoby leczenia nadwrażliwości

Nadwrażliwość zębiny (DHS) jest częstym problemem. Jednak połowa pacjentów cierpiących na DHS nie mówi o tym swojemu dentyście. Dolegliwość ta wynika z otwartych kanalików zębinowych w odsłoniętej zębinie.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Metamorfoza kostna z użyciem kondenserów Champions

Śródoperacyjne zagęszczenie kości miękkiej (D3+D4 wg Mischa) do twardej D2 umożliwia uzyskanie stabilizacji pierwotnej implantu oraz skraca czas jego wgajania w odcinku bocznym szczęki z sześciu do zaledwie dwóch miesięcy. W 1990 roku Summers opracował koncepcję zagęszczania kości gąbczastej przy użyciu osteotomów o wzrastającej średnicy.

Autor: Dr med. dent. Armin Nedjat

Zębiak. Najczęstszy guz zębopochodny

Spośród zębopochodnych zmian nowotworopodobnych lekarz dentysta najczęściej spotyka zębiaki. Są one zaliczane do guzów o typie hamartoma, czyli łagodnej zmiany nienowotworowej, która może powstać w obrębie określonego narządu w wyniku zaburzeń rozwojowych.

Autorki: lek. dent. Anna Gurniak

Align Technology wprowadza na rynek Invisalign Outcome Simulator Pro, narzędzie nowej generacji umożliwiające szybkie stworzenie wizualizacji przyszłego uśmiechu pacjenta

Firma Align Technology ogłosiła premierę Invisalign Outcome Simulator Pro, kolejnej generacji swojego zaawansowanego narzędzia do komunikacji z pacjentami.

Autor: mgr inż. Piotr Szymański

Laki szczelinowe

Próchnica powierzchni zgryzowych, policzkowych i językowych stanowi prawie 90% próchnicy u dzieci i młodzieży. Ponad 40% przypadków zmian próchnicowych w zębach stałych w dorosłej populacji, występuje w szczelinach na powierzchniach żujących, ponieważ następuje tam akumulacja resztek pokarmowych i wytwarzanie płytki nazębnej.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Eksploatacja autoklawu

Sterylizacja narzędzi to dziś prawny obowiązek. Na początku obecnego stulecia wprowadzono prawo, że wszystkie narzędzia wielokrotnego użytku muszą być sterylizowane przed leczeniem każdego pacjenta. Aby ten obowiązek wypełnić można było albo korzystać z usług firm, mających duże sterylizatornie, albo zainstalować w gabinecie autoklaw.

Autor: Mieczysław Burliński

Video story z pacjentem. Cz. I.

Video z pacjentem, czyli jak wejść na wyższy poziom promocji gabinetu. Czy warto zacząć tworzenie krótkich filmów, pokazujących pracę lekarzy? To zadanie znacznie trudniejsze niż robienie zdjęć na portale społecznościowe, ale o nieporównywalnie większej sile oddziaływania.

Autor: Marcin Głuszek

Jak zorganizować pracę gabinetu, by móc skupić się na leczeniu a nie na papierkowej robocie i pracy administracyjnej?

Większość stomatologów popełnia błąd, traktując swoją jednoosobową działalność gospodarczą jak firmę. Oczywiście, formalnie odbyła się rejestracja podmiotu gospodarczego, jest wpis w CEiDG, jest NIP, ale to tylko formalność – na papierze. Działalność lecznicza różni się jednak od zwykłej działalności gospodarczej.

Autor: Arek Buziewicz

Postępowanie przed sądem lekarskim cz. III

Temat postępowania sprawdzającego i wyjaśniającego, które prowadzi rzecznik odpowiedzialności zawodowej budzi wiele emocji, dlatego należy go szczegółowo przedstawić. W trzeciej części tekstu, szczegółowo omawiającego ten temat, zajmiemy się zagadnieniami związanymi z zarzutami, z którymi mierzą się obwinieni lekarze oraz opiszemy, jak toczy się proces przed sądem lekarskim.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Ambulatorium stomatologiczne z trzema gabinetami

Autor: Marta Maliszewska

NGS 4/2022

Najniższe wynagrodzenie medyków – mocno w górę

W maju 2022 r. Sejm przyjął ustawę zmieniającą przepisy, dotyczące sposobu ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych. Zmianie uległy współczynniki pracy, które są wykorzystywane przy wyliczaniu najniższego wynagrodzenia.

Autor: Tomasz Popielski

Błąd diagnostyczny i terapeutyczny

Nie każdy lekarz wie, że istnieją różne rodzaje błędów. Najczęściej wyróżniamy błędy: diagnostyczne, terapeutyczne, organizacyjne oraz techniczne. Dziś skupimy się na pierwszym z nich, czyli błędzie diagnostycznym, tzw. błędzie w rozpoznaniu.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Niedoskonałości obrazowania 2D w diagnozowaniu zmian kostnych

Zdjęcia pantomograficzne są podstawowym elementem wstępnej diagnostyki radiologicznej pacjenta w codziennej pracy lekarza dentysty.

Autorka: lek. dent. Anna Gurniak

Implantologicznoprotetyczna koncepcja dwuczęściowego systemu implantów cyrkonowych Patent

Co raz częściej implantolodzy się gają p o wszczepy ceramiczne. Czy zaopatrzenie protetyczne dwuczęściowych implantów cyrkonowych różni się od metod stosowanych przy implantach ty tanowych?

Autor: Armin Nedjat

5 sposobów jak zwiększyć rentowność praktyki stomatologicznej

Przez ostatnie 10 lat przeprowadziłem kilkaset analiz finansowych oraz kilkadziesiąt indywidualnych audytów praktyk stomatologicznych i co bardzo ważne, p omimo popełnieniu wielu błędów, ostatecznie z sukcesem, współzarządzałem dwoma dużymi, wielofotelowymi praktykami stomatologicznymi.

Autor: Michał Katarzyński

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Zastosowanie hydroksyapatytu w stomatologii

Dzieci poniżej trzeciego roku życia nie są w stanie wypluć pasty do zębów i mają tendencję do połykania znacznej jej części podczas szczotkowania. Małe dzieci są z tego powodu bardziej narażone na spożycie większych niż zalecane ilości fluoru, pochodzącego z pasty do zębów we wczesnym okresie życia. Dlatego rozwiązaniem jest stosowanie w pastach hydroksyapatytu.

Autor: dr. Zbigniew Raszewski

Szkoła okluzji: Zgryz otwarty w przebiegu leczenia aparatem NTI

Opis przypadku. Pacjentka lat 31 zgłosiła się do naszej praktyki z silnymi bólami w okolicy skroniowej oraz w okolicy lewego żwacza i potylicy.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Własny gabinet. Co koniecznie trzeba wiedzieć na starcie

Stworzenie dobrze prosperującego gabinetu, to trudne zadanie, ale nie niemożliwe. Trzeba mieć szczegółowy plan działania. Zatem, o co należy zadbać na początku? Na jakie pytania trzeba poznać odpowiedzi, aby zacząć prowadzić własny gabinet?

Autor: Arek Buziewicz

Motywowanie pacjentów do wspólnych zdjęć w gabinecie – praktyczny poradnik

Należy podpatrywać działania konkurencji na Facebooku i Instagramie. Może w gabinecie, który powstał w okolicy wykonują zdjęcia w sposób na tyle nowoczesny, że wygląd naszego unitu w zestawieniu z nimi będzie sprawiał wrażenie bardzo „zakurzonego”?

Autor: Marcin Głuszek

NGS 3/2022

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Postępowanie przed sądem lekarskim cz. II

Temat postępowania sprawdzającego i wyjaśniającego, które prowadzi rzecznik odpowiedzialności zawodowej budzi wiele emocji, dlatego należy go szczegółowo przedstawić. W drugiej części tekstu, szczegółowo omawiającego ten temat, zajmiemy się zagadnieniami związanymi z zarzutami, z którymi mierzą się obwinieni lekarze oraz opiszemy, jak toczy się proces przed sądem lekarskim.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Wybór unitu stomatologicznego

Każdy z lekarzy dentystów stanął lub stanie kiedyś przed koniecznością wyboru unitu do gabinetu. A wybór jest dosyć trudny, ponieważ oferta na polskim rynku jest wyjątkowo bogata.

Autor: Mirosław Burliński

Ekstrakcja i implantacja

Pacjentka zgłosiła się do gabinetu na początku marca 2020 r. z powodu odcementowania się korony zęba 15. Wykonano RVG diagnostyczne. W badaniu klinicznym stwierdzono ubytek próchnicowy, po którego opracowaniu nie uzyskano wystarczającej ilości tkanek twardych zęba do wykonania nowej korony. Ząb zakwalifikowano zatem do ekstrakcji.

Autor: dr Andrzej Bociąga

Szkoła okluzji: Monitorowanie zmian w układzie kostnym narządu żucia

Lekarze nie boją się już słowa okluzja i coraz częściej sięgają po leczenie z użyciem artykulatorów, czy deprogramatorów. Problemem pozostaje mierzenie zmian, które zachodzą podczas leczenia okluzyjnego. Sposobów tych pomiarów jest kilka. Jednym z dokładniejszych jest wykorzystanie aparatu Freecorder Blue Fox.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

O roli higieny w zapobieganiu chorobom zakaźnym i odpowiedzialności stomatologów za zakażenia

Wirusy zapalenia wątroby typu B i C, paciorkowce czy gronkowce, w tym szczepy oporne na metycylinę, to tylko niektóre z patogenów chorobotwórczych, stanowiących zagrożenie dla pacjentów gabinetów stomatologicznych i pracowników.

Zatrudnianie personelu z Ukrainy w działalności leczniczej

12 marca 2022 r. zaczęła obowiązywać ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. 2022 poz. 583). Kwestie związane z zatrudnianiem obywateli Ukrainy stały się przedmiotem licznych komentarzy. Wykonywanie pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez obcokrajowców (spoza UE) było obwarowane wieloma obostrzeniami.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Proszę się przedstawić – ale czy na pewno?

Czy każdy pracownik placówki medycznej ma obowiązek podawania pacjentom swojego imienia i nazwiska? Czy tabliczki z imieniem i nazwiskiem oraz pełnioną funkcją powinny być przy stanowisku pracy? Czy trzeba nosić na fartuchu plakietkę ze swoim nazwiskiem?

Autor: Tomasz Popielski

Należyta staranność

Lekarze wiedzą lepiej niż ktokolwiek inny, jak ważne jest dochowanie należytej staranności. Czy lekarze wiedzą jednak, że ich działania nie powinny być oceniane przez pryzmat osiągniętego rezultatu? Kluczowe są wszystkie podjęte przez lekarza działania, a nie tylko sam efekt końcowy - istotą jest czy postępowanie zmierzało do osiągnięcia jak najlepszego rezultatu.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Pułapka diagnostyczna: dysplazja kostniwno-kostna

Dysplazja kostniwno-kostna (cemento-osseus dysplasia – COD) jest wykrywana w badaniach radiologicznych zwykle jako tzw. przypadkowe znalezisko, a jej diagnostyka nastręcza trudności lekarzom dentystom.

Autorka: lek. dent. Anna Gurniak

Praktyka lekarska w budynku usługowym

Inwestorzy byli w posiadaniu działki, na której planowali wznieść budynek przeznaczony na prowadzenie usługowej działalności medycznej – stomatologicznej.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 2/2022

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

(Nie) umyślna wina lekarza?

W poprzednim artykule wskazywałyśmy, że powikłanie medyczne i błąd medyczny to dwie, zupełne odrębne kwestie. Wymieniłyśmy również trzy przesłanki pociągnięcia do odpowiedzialności lekarza za błąd medyczny, którą jedną z nich była wina.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska – adwokat; Aleksandra Powierża – radca prawny

Postępowanie przed sądem lekarskim

Wbrew pojawiającym się opiniom postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarza dentysty, wcale nie jest bez znaczenia i bez konsekwencji. Postępowanie to toczy się z powodu skargi pacjenta i rozpoczyna się od czynności sprawdzających oraz wyjaśniających. Jest to „mały proces karny”.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Alergia na lateks

Alergia na lateks jest definiowana jako obecność swoistego przeciwciała immunoglobulinowego E (IgE) wobec białek lateksowych u osób, które mają różne objawy kliniczne na produkty zawierające lateks. W szczególności na tę alergię narażeni są lekarze, ale również problem pojawia się, gdy na fotelu usiądzie pacjent uczulony na lateks.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Pourazowa odbudowa protetyczna górnych siekaczy stałych u pacjentów w wieku rozwojowym

Pacjenci w wieku rozwojowym są szczególną grupą narażoną na urazy zębów. Często dochodzi do urazu, w którym niezbędne jest leczenie protetyczne. Artykuł opisuje na podstawie piśmiennictwa najkorzystniejsze i aktualne metody leczenia protetycznego w okresie rozwojowym.

Autorzy: lek. dent. Klaudia Konopka, dr n. med. Andrzej Suchorzewski

Omikron. Co wiemy o nowym wariancie SARS-CoV-2?

Nowy wariant genetyczny SARS-CoV-2, określony mianem Omikron, po raz pierwszy został zidentyfikowany w Botswanie i RPA w listopadzie 2021 roku, rozprzestrzenił się na całym świecie w ciągu zaledwie kilku tygodni, szybciej niż jakakolwiek wcześniej znana postać koronawirusa (1).

Autorzy: mgr Paulina Otto dr n. wet. Anna Golke dr hab. n. med. Tomasz Dzieciątkowski

Szkoła okluzji: Eliminacja podstawowych błędów w pracy z artykulatorem u pacjentów z dysfunkcją. Kalibracja i protruzja oraz ich wpływ na dokładność aparatów okluzyjnych

Artykulacja oraz jej replika z wykorzystaniem artykulatora to podstawowy element, który wpływa na skuteczność leczenia. Musimy sobie zdać sprawę z ograniczeń w budowie artykulatorów. Jeśli nie zastosujemy właściwych poprawek nie będzie możliwe osiągnięcie właściwej replikę indywidualnej sytuacji pacjenta. Pamiętajmy, że mamy dwa rodzaje okluzji – okluzja statyczna i okluzja dynamiczna.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Stany nagłe w gabinecie

W społecznym odbiorze leczenie w gabinecie stomatologicznym nie wiążę się z żadnymi niebezpieczeństwami, chyba jedynie z bólem. Jeżeli natomiast spojrzy się na statystyki to okaże się, że duża część lekarzy dentystów będzie mogło opowiedzieć własną historię, w której doszło do wstrząsu anafilaktycznego lub też do zatrzymania krążenia w trakcie zabiegu stomatologicznego.

Autor: Tomasz Popielski

Ambulatorium w zabytkowej kamienicy

Przy okazji rozbudowy zabytkowej kamienicy, w której na pierwszym piętrze funkcjonowało ambulatorium, inwestor chciał objąć zakresem prac także pomieszczenia wchodzące w jego skład. Przede wszystkim należało sprawdzić, czy spełniają one wymogi określone obowiązującymi przepisami i, w razie potrzeby, wprowadzić w placówce niezbędne zmiany.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 1/2022

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

MIMI II: Dystrakcja pozioma wąskich wyrostków zębodołowych jako alternatywa dla zabiegów augmentacyjnych

Zabieg wg metody MIM II może zostać z powodzeniem przeprowadzony przy użyciu nieskomplikowanego zestawu instrumentów przez każdego lekarza dentystę oraz pozwala osiągnąć długotrwały, niezagrożony resorpcją efekt terapeutyczny.

Autor: dr med. dent. Armin Nedjat

Co z niezaszczepionymi lekarzami?

Pod koniec 2021 r. Minister Zdrowia wydał rozporządzenie, wprowadzające obowiązkowe szczepienia przeciwko COVID-19 dla medyków. Jakie ono będzie niosło konsekwencje? Kto będzie karany – pracownik czy przychodnia (właściciel)? I czy niezaszczepiony lekarz bądź asystentka będą mogli uczestniczyć w pracach zespołu przy pacjencie?

Autor: Tomasz Popielski

Powikłanie medyczne a pociągnięcie lekarza do odpowiedzialności

Błąd medyczny i powikłanie to dwie, zupełnie odrębne kwestie. Aby pociągnąć lekarza do odpowiedzialności cywilnej muszą zaistnieć trzy przesłanki odpowiedzialności – szkoda, wina oraz związek przyczynowo-skutkowy.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska – adwokat; Aleksandra Powierża – radca prawny

Fluorek cyny w zapobieganiu i leczeniu zapaleń dziąseł oraz chorób przyzębia

Kontrola płytki nazębnej odgrywa istotną rolę w zapobieganiu i leczeniu chorób przyzębia. Większość schorzeń związanych z płytką rozpoczyna się od stanu zapalnego dziąseł, który, jeśli nie jest leczony, może rozprzestrzeniać się na kość wyrostka zębodołowego, powodując destrukcję całego aparatu zawieszeniowego zęba (1).

dr hab. n. med. Małgorzata Pawińska

Drobnoustroje w systemach wodnych unitów

Jakość wody używanej w unitach odgrywa ważną rolę w utrzymaniu odpowiedniej higieny i kontroli zakażeń krzyżowych. W 2012 roku powiązano śmierć pacjentki na zapalenie płuc z jej wizytą w gabinecie stomatologicznym. Jakości wody nie należy lekceważyć. Od niej może zależeć powodzenie leczenia. Dlatego na rynku pojawia się coraz więcej systemów dezynfekujących wodę w unitach.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Atom w gabinecie stomatologicznym

We wrześniu 2021 r. minęły dwa lata od wprowadzenia istotnych zmian w prawie atomowym. W ciągu tych dwóch lat należało wdrożyć w placówkach medycznych rozwiązania, które narzuciło nowe prawo. Zatem minął już okres dostosowawczy, czy więc wszystkie zmiany zostały wprowadzone?

Autor: Tomasz Popielski

Opis przypadku: Implantacja małoinwazyjna

Pacjentka (lat 31) zgłosiła się do gabinetu w listopadzie 2015 roku z powodu dolegliwości bólowych okolicy zęba 46 (fot 1). Próchnica obejmowała dno komory – ząb został zakwalifikowany do usunięcia ze względu na brak możliwości leczenia protetycznego.

Autor: lek. dent. Magdalena Gryka-Deszczyńska

Postępowanie stomatologiczne u dzieci z zaburzeniami funkcji tarczycy

Dzieci obciążone zaburzeniami funkcjonowania tarczycy należą do grupy wysokiego ryzyka rozwoju choroby próchnicowej zębów oraz częściej niż u dzieci zdrowych obserwowane są u nich zmiany w obrazie błony śluzowej jamy ustnej. Próchnica występuje zarówno w uzębieniu mlecznym, jak i stałym, charakteryzuje się dynamicznym przebiegiem przy słabo widocznym obrazie klinicznym. Szczególnie istotne jest zapobieganie rozwojowi próchnicy oraz innych ostrych stanów zapalnych w jamie ustnej, gdyż przy istnieniu ogólnego osłabienia u dziecka mogą one prowadzić do rozwoju sepsy oraz stanu zagrożenia życia. Celem pracy jest przedstawienie problematyki opieki stomatologicznej nad dzieckiem z zaburzeniami funkcji gruczołu tarczowego.

Autorzy: KAROLINA KUŚMIERZ (1,A), MARIA LUIZA ORZECHOWSKA (2,F), MAGDALENA FLOREK-ŁUSZCZKI (1,F)

Gabinet stomatologiczny na powierzchni 140 m²

Inwestor kupił lokal usługowy w budynku mieszkalnym wielorodzinnym z usługami w parterze. Planował zaaranżowanie powierzchni 140 m² na działalność gabinetu stomatologicznego. Pomimo tego, że budynek powstał w 1986 r., spółdzielnia dysponowała dokumentacją projektową i wiele kwestii technicznych można było rozstrzygnąć na podstawie rysunków archiwalnych. Część informacji wymagała jednak sprawdzenia dla uniknięcia ewentualnych problemów na etapie wykonywania prac.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 7/2021

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Obowiązek informacyjny podmiotu leczniczego

Każdy podmiot leczniczy musi udostępnić pacjentowi szereg niezbędnych informacji. To jakie informacje muszą być udostępnione wynika z ustawy o działalności leczniczej. Sposób udostępnienie tych informacji też nie jest dowolny. Zobaczmy jak, te obowiązki definiuje polskie prawo.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Cyfrowe odbudowy protetyczne

Sprzęt cyfrowy zaczyna być powszechnie używany w stomatologii. Dzięki temu możliwe są do realizacji między innymi całkowicie cyfrowe protokoły leczenia protetycznego. Czy systemy te są lepsze od konwencjonalnych? Czy dentyści są już gotowi, aby zmienić system pracy z tradycyjnego na cyfrowy?

Autor: Piotr Szymański

Wizyty kontrolne są istotne

Wielu pacjentów ignoruje zalecenia lekarzy dotyczące wizyt kontrolnych, uznając je za zbyteczne i bezsensowne. Nie da się ukryć, że wizyty kontrolne są niezmiernie ważnym czynnikiem leczenia, pozwalającym na bezpośredni kontakt pacjenta z lekarzem prowadzącym.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Właściwości czyszczące past do zębów

Zadaniem pasty do zębów jest czyszczenie powierzchni zębów, usuwanie płytki nazębnej, resztek jedzenia, przebarwień oraz biofilmu. W pielęgnacji jamy ustnej, wykorzystuje się efekt ścierający pasty do zębów. Maksymalne wartości ścieralności dla szkliwa i zębiny zostały zawarte w normie ISO 11609:2017. Określa też ona: z czego może składać się pasta, jakie są maksymalne stężenia fluorków oraz jak powinna być zapakowana.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Metamorfoza kostna – od kondenserów do osiągnięcia stabilizacji pierwotnej w implantacjach natychmiastowych

Konwersję kości „miękkiej” w „twardą” (metamorfozę kostną – OMM) jesteśmy w stanie wykonać minimalnie inwazyjnie używając tzw. kondenserów oraz podstawowego wyposażenia gabinetu stomatologicznego o profilu ogólno-chirurgicznym. W 1994 r. Summers przeprowadził swój pionierski zabieg wewnętrznego podniesienia dna zatoki szczękowej za pomocą pierwszych osteotomów. Rok później w 1995 r. wprowadziłem do implantologii stomatologicznej ortopedyczne kondensery kostne.

Autor: Armin Nedjat

Szkoła okluzji: Selekcja pacjentów z dysfunkcją Układu ruchowego narządu żucia na podstawie analizy podstawowych badań

Pacjentów trafiających do naszych praktyk z problemami dysfunkcji układu stomatognatycznego możemy podzielić na kilka grup, które mają istotne znaczenie z punktu widzenia terapii. Aby dokonać właściwego podziału potrzebujemy danych z wywiadu i analizy RTG oraz badania EMG i RM.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Zmiana sposobu użytkowania lokalu usługowego na gabinet stomatologiczny

Inwestorka kupiła lokal usługowy o powierzchni 94,5 m² w prężnie rozwijającej się części warszawskiej Pragi. Znajdował się w parterze nowego, oddawanego do użytkowania budynku mieszkalnego z usługami na kondygnacji przyziemia. Gabinet stomatologiczny miał być pierwszą działalnością prowadzoną w lokalu. Projekt budowlany zakładał wydzielenie tylko pomieszczenia sanitarno-higienicznego.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 6/2021

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Jak postąpić z wezwaniem do zapłaty?

W ostatnim czasie do sądów i ubezpieczycieli wpłynęło bardzo dużo spraw, dotyczących roszczeń pacjentów, w stosunku do lekarzy, za złe, zdaniem pacjentów, postępowanie podczas leczenia. Choć do uznania winy lekarza dochodzi rzadko, to już na etapie roszczenia pojawiają się różne problemy. Jak im zapobiec i jak sobie z nimi radzić?

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Leczenie protetyczne zniszczonego zęba

Każdy lekarz podejmując się leczenia pacjenta zobowiązuje się do dołożenia należytej staranności w tym procesie. Oceniając więc pracę lekarza bierzemy pod uwagę podjęte przez niego działania, a nie czy sam efekt został osiągnięty. Oznacza to, że lekarz nie ponosi odpowiedzialności za rezultat, o ile podjął właściwe działania zmierzające do wyleczenia pacjenta.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Wynagrodzenie w placówkach medycznych

Przepisy dotyczące najniższego wynagrodzenia nastręczają dużo trudności. Znów się o nich zrobiło głośno, bo 1 lipca 2021 r. zaczęła obowiązywać znowelizowana ustawa. Zatem, kto i ile musi zarabiać? W jakich placówkach ustawa obowiązuje? Jakie są rządowe wytyczne? Jakie kary grożą pracodawcom?

Autor: Tomasz Popielski

Wszczepienie implantu w pozycji subkrestalnej

Opis przypadku wszczepienia implantu w miejscu zęba 15 w pozycji subkrestalnej u kobiety w wieku 58 lat. Prace wykonano systemem Osstem TS.

Autorzy: dr n. med. mgr. inż. Marek Pużyński, dr n. o zdrowiu Alicja Stachura-Puźyńska

Kontakt z pacjentem - ułatwienie czy utrudnienie?

Lekarze dentyści otrzymują sprzeczne sygnały dotyczące komunikacji z pacjentami. Z jednej strony nowe przepisy wymagają od lekarzy lepszej komunikacji z pacjentami, a z drugiej pozwala się pracować osobom z zagranicy, które słabo znają język polski.

Autor: Tomasz Popielski

Nowoczesne systemy do wykonywania znieczuleń

Ostry ból zęba najczęściej pojawia się w związku ze stanami zapalnymi miazgi lub tkanek okołowierzchołkowych otaczających ząb. Znieczulenie miejscowe jest środkiem farmakologicznym, który ma spowodować nie odczuwanie bólu przez pacjenta. Jednak sama iniekcja środka znieczulającego powoduje dodatkowe dolegliwości.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Pacjentka ciężarna u dentysty

Ciąża jest okresem bardzo wielu zmian w organizmie. Zmiany dotyczą nie tylko ciała i fizjologii ciężarnej, ale też m.in.: sposobu życia, aktywności fizycznej, psychiki, zwyczajów higienicznych, składu jakościowego i ilościowego przyjmowanych posiłków. Częste podjadanie nie pozostaje bez wpływu na stan zdrowia jamy ustnej.

Autor: lek. dent. Magda Sierakowaka

Szkoła okluzji: Badanie napięcia mięśni żucia

Wykonanie aparatu okluzyjnego powinno być poprzedzone analizą badań napięcia mięśni żucia (EMG). Dopiero na podstawie wyników badań EMG, możemy stworzyć bardzo precyzyjny plan leczenia pacjenta z dysfunkcją.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Gabinet bez barier

Gabinet przystosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnością powinien dawać im możliwość samodzielnego korzystania ze wszystkich pomieszczeń przeznaczonych.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 5/2021

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Uszkodzenie nerwu trójdzielnego

Uszkodzenie nerwu trójdzielnego wynika z różnych przyczyn. Może nastąpić w związku z ekstrakcją „ósemki”, zabiegów chirurgii szczękowej, urazu mechanicznego czy wszczepienia implantów. Konsekwencją takiego uszkodzenia jest m.in. przewlekły ból, który ma wpływ na komfort życia pacjenta.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Tomografia komputerowa 3D – pomocna dłoń w diagnostyce i prawidłowym leczeniu pacjenta

Badania obrazowe są obecnie jedną z podstawowych metod wykorzystywaną dla najlepszego planowania leczenia i jego wdrożenia. Technologia CBCT, zwana również tomografią stożkową, została stworzona dla potrzeb lekarzy dentystów oraz laryngologów.

Autor: lek. dent. Anna Gurniak

Piaskowanie – efektywny sposób usuwania biofilmu

Szczotkowanie zębów jest najpopularniejszym mechanicznym sposobem kontroli biofilmu. Nie jest jednak w stanie całkowicie i skutecznie go usunąć. Musimy posiłkować się skuteczniejszymi metodami, takimi jak skaling czy piaskowanie.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Zespół pieczenia jamy ustnej: epidemiologia, diagnostyka i nowoczesne standardy postępowania

Zespół pieczenia jamy ustnej (ang. burning mouth syndrome, BMS), według definicji Międzynarodowego Towarzystwa Bólów Głowy (The International Headache Society, IHS) jest to wewnątrzustne uczucie pieczenia i/lub zaburzenia smaku, które występuje pomimo braku patologicznych zmian w obrębie błony śluzowej jamy ustnej.

Fakt czy fake? Nowoczesne implanty cyrkonowe

Czy lekarze stomatolodzy powinni informować pacjentów o implantach z cyrkonu, jako alternatywie do implantów tytanowych? Czy materiał, jakim jest „biała ceramika” ma potencjał w implantologii i czy mógłby zastąpić systemy tytanowe?

Autor: Armin Nedjat

EDM i dokumentacja w formie elektronicznej to nie to samo

Pomimo licznych sugestii ze strony środowiska medycznego o przesunięcie terminów wprowadzenia nowych obowiązków związanych z systemami: P1, SIM itd., nie zmieniono daty ich wprowadzenia. Lekarze i lekarze dentyści zgłaszali liczne zastrzeżenia i uwagi, sygnalizując, że systemy nie są dobrze przygotowane. Jednak 1 lipca 2021 r. wprowadzono nowe obowiązki, nie bacząc na to, że pogłębią one tylko zamęt w środowisku medycznym. Wprowadzono je choć jeszcze nie uporano się z problemami związanymi z EDM, czyli elektroniczną dokumentacją medyczną.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Światło w gabinecie stomatologicznym

Praca stomatologa związana jest z wykonywaniem zadań, wymagających dużej precyzji i dokładności, dlatego ważne jest, aby zadbać o właściwe oświetlenie gabinetu stomatologicznego, które zapewni komfort pracy lekarza.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 4/2021

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Przetoka po ekstrakcji – powikłanie czy nie?

Ekstrakcja zębów górnych trzonowych i przedtrzonowych może doprowadzić do powstania przetoki ustno-zatokowej. Jest to typowe powikłanie leczenia. Objawy towarzyszące powstaniu przetoki powodują, że pacjenci w powstaniu tego schorzenia upatrują winę lekarza i dochodzą roszczeń w związku z – ich zdaniem – nieprawidłowym leczeniem. Jak taka sytuacja wygląda w praktyce? Zapraszamy na analizę przypadku.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Kary za brak separatora amalgamatu?

Na ile poważne jest zagrożenie, że lekarz odpowie karnie za brak separatora amalgamatu? Od początku roku 2021 wszedł wymóg posiadania separatora amalgamatu o skuteczności co najmniej 95 proc. Jednak jak się wydaje na razie bez sankcji karnej, ale czy na pewno? Okazuje się, żestosując inne przepisy lekarz może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej i ukarany nie tylko pozbawieniem wolności, ale nawet zamknięciem gabinetu.

Autor: Tomasz Popielski

Integracja e-dokumentacji z systemem P1

Prawdopodobnie 1 lipca 2021 r. każdy gabinet, niezależnie czy wykonuje świadczenia komercyjnie, czy w ramach współpracy z NFZ, będzie musiał zintegrować swój system elektronicznej dokumentacji medycznej (EDM) z ogólnopolską platformą P1. Co to oznacza dla lekarza? Jakie musi podjąć
kroki, aby zintegrować swój system z bazą Ministerstwa Zdrowia?

Autor: Grzegorz Żyjewski

Diagnostyka zatrzymanych kłów szczęki – przegląd piśmiennictwa

Zębem zatrzymanym nazywamy ząb, który nie WYRŻNĄŁ się w terminiejego fizjologicznej erupcji (wg Karłowskiej w okresie 2 lat), a wierzchołek jego korzenia jest już w pełni uformowany. Wyróżniamyzęby zatrzymane całkowiciei częściowo, w zależności od objęcia zatrzymanego
zęba kością: pełne objęcie kością w zatrzymaniu całkowitym, częściowe objęcie kością w zatrzymaniu częściowym [1].

Autorzy: Lek. dent. spec. ortodoncji Adam Grobelny, lek. dent. rezydent Martyna Karnecka, lek. dent. rezydent Monika Solarek

Maseczki chronią lekarzy

Jakie są rodzaje maseczek ochronnych? Jaka jest ich skuteczność? Czy maski noszone w ambulatoriach powinny być inne od tych noszonych w sklepach? Wszyscy używamy maseczek, ale które rzeczywiście chronią, a które są jedynie atrapą? Jak to sprawdzić? Zebraliśmy informacje, poparte badaniami naukowymi na ten temat.

Autor: Zbigniew Raszewski

NGS 3/2021

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Powikłanie chirurgiczne

Zabiegi przeprowadzane w ramach chirurgii stomatologicznej nie należą do najprzyjemniejszych dla pacjenta, ale również nie są najłatwiejsze dla lekarza. Ponadto, jak każdy zabieg, niosą za sobą ryzyko powikłań. Niezadowoleni z takiego stanu rzeczy pacjenci często w takich sytuacjach składają roszczenia. Oto jedna z nich.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Regulamin organizacyjny a regulamin udzielania świadczeń

Regulamin organizacyjny i Regulamin udzielania świadczeń to dwa odrębne dokumenty, mające zupełnie inne podstawy prawne. Często się zdarza, że są mylone bądź tych nazw używa się zamiennie, choć nie są one tożsame. Dlatego warto wyjaśnić, czym owe dokumenty są, z czego wynikają i co zawierają.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Płukanki z chlorheksydyną

Chlorheksydyna jest jednym z najczęściej stosowanych środków antyseptycznych w stomatologii. Ma długotrwałe działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne o szerokim
spektrum działania. Radzi sobie również z wirusami. Wykazano, że zmniejsza krwawienie i stan zapalny dziąseł oraz redukuje płytkę nazębną.

Autor: Piotr Szymański

Protetyka na dwuczęściowym implancie cyrkonowym

Całkowita oczywistość, z jaką od prawie 50 lat wszczepiamy prawie wyłącznie implanty z tytanu nieuchronnie odchodzi do lamusa, ponieważ nasi pacjenci coraz częściej dopytują o mplanty ceramiczne. Jak wygląda zatem protetyka na cyrkonowym implancie dwuczęściowym? Dlaczego nie możemy zastosować tu technik bezpośrednio przeniesionych ze „świata tytanu“?

Autor: Armin Nedjat

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Aerozole w gabinecie a COVID-19

Wszyscy doskonale wiemy, że COVID-19 przenosi się drogą kropelkową. Aby ograniczyć jego transmisję w gabinecie należy zminimalizować rozprzestrzenianie się aerozoli. W rzypadku gabinetu stomatologicznego jest to bardzo trudne. Wszak pracująca turbina czy kątnica „rozprasza” aerozole w obrębie nawet do 3 metrów od jamy ustnej pacjenta.

Autor: Zbigniew Raszewski

Gabinet stomatologiczny w lokalu mieszkalnym

Inwestorka skontaktowała się z naszą pracownią po znalezieniu lokalu, w którym zamierzała prowadzić działalność praktyki zawodowej gabinetu stomatologicznego. Budynek był w rakcie budowy, w związku z tym możliwe było wprowadzenie zmian lokatorskich. Lokal zaprojektowany w parterze budynku miał zapewniony dostęp dla osób niepełnosprawnych. Inwestorka omówiła z deweloperem kwestie możliwości montażu na elewacji reklamy swojego gabinetu.

Autor: Marta Maliszewska

Renault Captur E-Tech

Autor: Piotr Szymański

NGS 2/2021

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Narzędzie pozostawione w kanale

Pozostawienie w kanale zęba pacjenta złamanego fragmentu narzędzia mieści się w ryzyku, związanym z leczeniem. Pacjenci o tym nie wiedzą i uważają to za błąd medyczny. Dlatego wiele roszczeń dotyczy właśnie tej sytuacji. Pozostawienie narzędzia w kanale nie powoduje odpowiedzialności lekarza, ale niepowiadomienie o tym pacjenta już tak. Zobaczmy to na przykładzie.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Udostępnianie dokumentacji medycznej

Pacjent ma prawo do dostępu do swojej dokumentacji medycznej. Na jego żądanie musimy mu taką dokumentację wydać. Jak to zrobić zgodnie z polskimprawem?

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Laserowe wspomaganie leczenia implantologicznego

Zapalenie błony śluzowej wokół implantu jest prekursorem zapaleniaokołowszczepowego, podobnie jak zapalenie dziąseł w przypadku zapalenia przyzębia. Istnieje ciągłość od zdrowej błony śluzowej wokół implantu, przez zapalenie błony śluzowej wokół implantu, do periimplantitis.

Autor: Piotr Szymański

Płukanki do jamy ustnej a SARS

Niektóre płukanki do ust skutecznie eliminują wirusa SARS-CoV-2. To bardzo dobra wiadomość dla stomatologów. Oczywiście płukanką choroby nie wyleczymy, ale możemy zniwelować rozprzestrzenianie się wirusa w gabinecie. Wystarczy, aby pacjent przed zabiegiem wypłuka profilaktycznie jamę ustną.

Autor: Zbigniew Raszewski

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Odpowiedzialność pracowników za mienie powierzone

Wykonywanie obowiązków pracowniczych wiąże się z wykorzystaniem narzędzi lub sprzętów, które są własnością pracodawcy. W przychodni jest to wyposażenie gabinetu stomatologicznego (unit, końcówki, mikrosilniki, RTG czy laser), a także służbowe komputery,komputery, telefony czy pojazdy.

Autor: Adrianna Suszyło

Pięć aspektów wpływających na skuteczność leczenia

Bez względu na rodzaj zabiegu, wykonywanego przez lekarza dentystę, pacjent jest poddany stresowi. Zjawisko to było wielokrotnie opisywane w literaturze, a autorzy podawali różne tego przyczyny.

Autor: Piotr Chmielowski

Blizny. Metody postępowania

Blizna to finalne stadium procesu gojenia się każdej rany. W dermatologii klasyfikujemy je do grupy wykwitów wtórnych, które powstają na skutek odnowy ubytku łącznotkankowej części skóry właściwej.
Autor: Jacek Tulimowski

Metody badania przeciążenia zwarciowego

Przeciążenia zwarciowe działają, pod wpływem mechanizmów kompensacyjnych organizmu, destrukcyjnie zarówno na zęby i mięśnie, jak i na struktury wewnętrzne stawów skroniowo‑żuchwowych. To z kolei prowadzi do zaburzeń zwarciowych centrycznych (zaciskanie zębów), jak i ekscentrycznych (zgrzytanie zębami).

Autor: Szymon Marciniak

Dwa gabinety na powierzchni 76 m²

Gdy inwestorzy skontaktowali się z naszą pracownią, mieli już wybrany lokal usługowy, w którym planowali prowadzić działalność gabinetu stomatologicznego.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 1/2021

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Nowe zasady przekazywania informacji w gabinetach

W 2021 roku ustawa o prawach pacjenta zmieni się tylko w jednej kwestii, tj. prawa do informacji. 6 września 2021 r. zaczną obowiązywać przepisy, wspomagające osoby ze szczególnymi potrzebami. Celem zmian będzie ułatwienie tym osobom kontaktu z lekarzem.

Autor: Tomasz Popielski

Nić dentystyczna

Za wynalazcę pierwszej formy nici dentystycznej jest uznawany Levi Spear Parmly, dentysta z Nowego Orleanu, który w 1819 roku zalecił przeciąganie nici jedwabnej przez szpary między zębami, aby usunąć wszystko to, czego żadna szczoteczka nie była w stanie usunąć.

Autor: lek. dent. Magda Sierakowaka

Techniki wybielania zębów

Profesjonalne wybielanie zębów w gabinecie, wybielanie przy użyciu lasera, metody nakładkowe, stosowanie pasków i lakierów wybielających – przegląd najczęściej stosowanych technik wybielania. Jakajest ich skuteczność. Jakie są wady i zalety każdej z nich.

Autor: lek. dent. Magda Sierakowaka

Przegląd nauki okiem Łukasika

W cyklu „Przegląd nauki okiem Łukasika” publikujemy streszczenia najciekawszych prac naukowych, opublikowanych ostatnio na łamachzagranicznej prasy stomatologicznej. Przeglądu dokonuje lek. dent. Tomasz Łukasik.

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Dezynfekcja rąk w dobie pandemii

COVID-19 Według WHO każdego roku u milionów ludzi na całym świecie pojawiają się infekcje, którerozwijają się, ponieważnie stosowano odpowiednich procedur podczas opieki i leczenia. Aby to wyeliminować, konieczne jest zachowanie wysokich standardów higieny, między innymi przez proces mycia i dezynfekcji rąk. Szczególnie teraz, w dobie pandemii COVID-19, jest to szczególnie istotne.

Autor: Zbigniew Raszewski

Roszczenia pacjentki po leczeniu protetycznym

W niniejszej analizie przypadku opiszemy roszczenia pacjentki, kierowane do placówki medycznej, w związku z leczeniem protetycznym. Z tego rodzaju roszczeniami spotykamy się dosyć często. Najczęściej pacjenci podnoszą sprawy związane z: trudnościami w adaptacji protez, niedopasowaniem uzupełnienia protetycznego czy powikłaniami dotyczącymi nieprawidłowego wykonania i założenia mostów.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Zarządzanie majątkiem gabinetu

O Elektronicnej Dokumentacji Medycznej napisano już wszystko. A jednak, w dobie COVID- 19, nawet zagorzali przeciwnicy e-recept czy e-zwolnień muszą zauważyć, że są one bardzo przydatnym rozwiązaniem. To samo można powiedzieć o systemie do EDM.

Autor: Grzegorz Żyjewski

Kogo może zatrudnić lekarz, prowadzący indywidualną praktykę lekarską?

Czy lekarz prowadzący indywidualną praktykę lekarską będzie mógł zatrudniać innych lekarzy? Dyskusja ta bezskutecznie toczy się już od wielu lat.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

NGS 7/2020

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Nieprawidłowe leczenie endodontyczne

Lekarz dentysta to bez wątpienia jeden z najbardziej narażonych na roszczenia finansowe zawodów. Dlaczego tak się dzieje? Z punktu widzenia pacjenta – wizyta u dentysty – to nie najprzyjemniejsze doświadczenie, a wielu pacjentów zgłasza się na wizytę, gdy już boli.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Przegląd nauki okiem Łukasika

W cyklu „Przegląd nauki okiem Łukasika” publikujemy streszczenia najciekawszych prac naukowych opublikowanych ostatnio na łamach zagranicznej prasy stomatologicznej. Przeglądu dokonuje lek. dent. Tomasz Łukasik.

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Dokumentacja medyczna – nowe przepisy

Dokumentacja medyczna jest prowadzona w formie elektronicznej – taki zapis pojawił się w nowym rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania.

Autor: Tomasz Popielski

EDM: pulpit czy chmura?

2021 rok tuż, tuż. Wielu lekarzy zadaje sobie pytanie dotyczące wdrożenia systemu Elektronicznej Dokumentacji Medycznej (EDM). Według przepisów, prawie każdy lekarz od 1 stycznia 2021 r. musi prowadzić dokumentację medyczną w wersji elektronicznej.

Autor: Grzegorz Żyjewski

Wizyta u stomatologa w nowych warunkach

Pandemia zahamowała rozwój gospodarczy, ale także wymusiła zmiany w dostępie do placówek podstawowej ochrony zdrowia i gabinetów specjalistycznych. Dostrzegalny jest spadek korzystania z usług medycznych, w przypadkach niezwiązanych z COVID-19.

Środki dezynfekujące używane przeciwko SARS-CoV-2

Wirus SARS-CoV-2 może pozostawać zdolny do życia przez okres od ośmiu godzin (na powierzchniach wykonanych z miedzi) do kilku dni (na plastiku).

Autor: Zbigniew Raszewski

Zastosowanie złota w stomatologii

Złoto w stomatologii po raz pierwszy zastosowano ponad 2500 lat temu. Lekarze dentyści wciąż z chęcią je wykorzystują.

Autor: Zbigniew Raszewski

Leczenie ortodontyczne aparatami stałymi młodocianej pacjentki chorej na cukrzycę typu I – opis przypadku

Cukrzyca (łac. diabetes mellitus) to choroba zaliczająca się do grupy chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią, czyli podwyższonym stężeniem glukozy we krwi.

Autor: lek. dent. Katarzyna Chybalska

Lokal w parterze budynku usługowego

Najczęściej, gdy inwestor kupuje lub wynajmuje lokal, w którym ma zamiar prowadzić działalność, przy projektowaniu musimy przyjąć pewne niezmienne jego elementy, takie jak lokalizacja drzwi wejściowych, okien, instalacji w budynku i do nich dopasować układ funkcjonalny wnętrza.

Autor: Marta Maliszewska

Jak ustalić kolor pracy protetycznej?

Jak powinna wyglądać komunikacja pomiędzy gabinetem stomatologicznym a pracownią protetyczną? Mam na myśli sytuację, w której należy przekazać do pracowni informację o kolorze odbudowy jaka ostatecznie ma trafić do pacjenta.

Autor: Kamil Bogucki

NGS 6/2020

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Halo, tu maska

O skutecznych sposobach zabezpieczenia lekarza dentysty w czasie pracy z lek. stom. Pawłem Radochem rozmawia red. naczelny Nowego Gabinetu Stomatologicznego Piotr Szymański.

Autor: Piotr Szymański

Prawo do informacji – coraz częściej problematyczne

Punktem wyjścia do napisania tego artykułu były dwa nowe wyroki sądowe, które dotyczą prawa pacjenta do informacji. I choć obydwa podkreślają wagę tego prawa, to prezentują odmienne spojrzenie na tę kwestię. Dlatego warto poznać obydwa, by zrozumieć, jak ważne jest, nie tylko prawidłowe informowanie pacjenta, ale również prawidłowe prowadzenie dokumentacji medycznej.

Autor: Tomasz Popielski

Dezynfekcja przeciwko wirusowi SARS-CoV-2

Celem tego artykułu jest przybliżenie różnych technologii, które są wykorzystywane do walki z wirusem COVID-19. Jak wiemy, wirus ten rozprzestrzenia się drogą kropelkową i zostaje naniesiony na powierzchnie, pozostając na nich przez pewien czas. Na przykład w jednym z badań stwierdzono, że wirus przeżywa w powietrzu, w postaci drobnego aerozolu, do 3 godzin, na plastiku i stali nierdzewnej do 72 godzin, na miedzi do 8 godzin, a na porowatych powierzchniach, takich jak karton, do 4 godzin.

Autor: Zbigniew Raszewski

Zabieg implantacji z szablonem i wykorzystaniem tomografu

Odbudowa zębów utraconych przez pacjenta jest procesem technologicznym złożonym z kilku etapów, które realizuje zespół: lekarz – pacjent – pracownia rentgenowska – pracownia protetyczna – laboratorium. Każdy z tych etapów musi być przeprowadzony przy użyciu odpowiednich metod. Staramy się sięgać po obecnie najlepsze i najnowocześniejsze rozwiązania, a one pozwalają nam na wykonanie bardzo dobrej pracy.

Autor: Dr n. med. mgr. inż. Marek Pużyński

Szkoła Okluzji: Okluzja statyczna i dynamiczna – podstawy mechaniki układu żucia

Okluzja statyczna i dynamiczna. Jeśli zaczniemy zmieniać kąty, pod jakimi ustawione są kłykcie, zaobserwujemy wędrowanie pierwszego kontaktu na zębach trzonowych – kontakt ten nie pozwoli na zwarcie łuków i uzyskanie kontaktów na zębach przednich.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Gabinet z trzema unitami na powierzchni 118 m²

Inwestorka szukała pod Warszawą lokalu, w którym mogłaby prowadzić działalność gabinetu stomatologicznego z trzema unitami. Była już właścicielką jednego podmiotu i zależało jej na tym, aby nowy gabinet znajdował się w jego pobliżu. Gdy dowiedziała się o planach powstania w okolicy budynku z lokalami usługowymi, od razu zainteresowała się tematem i zarezerwowała jeden z nich dla swojej działalności.

Autor: Marta Maliszewska

Doctor&Life - Ford Puma

Autor: Piotr Szymański

NGS 5/2020

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Implantacja w pełnej nawigacji Guided Surgery Thommen Medical. Opis przypadku

Pełna nawigacja w dziedzinie implantologii staje się być codziennością w gabinetach, chcących zapewnić najwyższą jakość świadczonych usług. Zabiegi implantacji stają się coraz bardziej dostępne dla pacjentów.

Autor: lek. dent. Laura Sebzda-Masłowska

Dokumentacja elektroniczna od nowego roku

W kwietniu 2020 r. zostało opublikowane rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 kwietnia 2020 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania. Przewiduje ono, że od początku 2021 r. dokumentacja medyczna powinna być prowadzona w formie elektronicznej. Są jednak pewne wyjątki od tej reguły.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Jaki program do prowadzenia EDM-u wybrać?

Trwająca pandemia SARS-CoV-2 przyczyniła się do mocniejszego wejścia w świat informatyki. Nie inaczej jest z branżą medyczną, która nomen-omen była jedną z tych, która broniła się przed ucyfrowieniem. Teraz lekarze wystawiają e-Zwolnienia, e-Recepty, prowadzą e-Porady.

Autor: Grzegorz Żyjewski

Czym zaskoczy wirtualne CEDE?

Ruszyła rejestracja Indywidualne prezentacje wideo „na żywo” na stoiskach blisko 50 wystawców, targowe promocje dostępne wyłącznie online, a także: bezpłatne webinary, emocjonujące debaty i konsultacje ekspertów – będą solą pierwszych wirtualnych targów stomatologicznych w Polsce Virtual Denta Exhibition by CEDE. Będzie interaktywnie, kreatywnie, bezpiecznie i bez opłat.

Autor: Łukasz Sowa

Protezy ruchome czy uzupełnienia protetyczne stałe?

Jaka konstrukcja jest lepsza: oparta na zębach własnych czy na wszczepach implantologicznych? By dokonać najlepszego wyboru potrzebny jest czas na przedyskutowanie z pacjentem różnych rozwiązań.

Autor: Dr n. med. mgr. inż. Marek Pużyński

Szkoła Okluzji: Skomplikowane przemieszczenie krążka z przewlekłąkompresją w SSŻ lewym – diagnostyka i leczenie. Opis przypadku.

Publikujemy opis jednego z trudniejszych przypadków przemieszczenia krążka stawu skroniowo-żuchwowego, jakiego leczenia podjęliśmy się w naszej placówce.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Dwa warianty gabinetu stomatologicznego

Inwestor przez długi czas prowadził poszukiwania odpowiedniego lokalu, w którym możliwe byłoby prowadzenie praktyki stomatologicznej przy spełnieniu wszystkich wymagań wynikających z obowiązujących przepisów

Autor: Marta Maliszewska

Toyota C-HR Hybrid

Aż 80 proc. sprzedanych modeli Toyoty C-HR, to samochody w wersji hybrydowej. Dlatego nowa wersja tej sportowo-terenowej Toyoty wzbudza duże zainteresowanie. Tym bardziej, że w samochodzie zainstalowano sporo nowych systemów.

Autor: Piotr Szymański

NGS 4/2020

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Ozonoterapia w medycynie i stomatologii

Terapia ozonem stosowana jest do celów medycznych od XIX wieku i stała się nieodłącznym elementem leczenia chorób, szczególnie w takich dziedzinach jak: dermatologia, laryngologia, ginekologia, okulistyka, chirurgia i stomatologia.

Autor: Dr n. med. Lidia Pijankowska-Beksa

Wirtualne CEDE – zobacz jakie to proste

Dlaczego jeździmy na wystawy stomatologiczne? Zobaczyć nowinki sprzętowe, porównać produkty, wynegocjować dobre warunki zakupu? Jasne. Dla wielu liczą się również wiedza i emocje.

Autor: Łukasz Sowa

Bezpieczne wybielanie zębów

Psychika człowieka jest skonstruowana tak, że pierwsze wrażenie na temat nowo poznanej osoby wyrabiamy sobie w kilka – wykład wprowadzający do zagadnień związanych z dysfunkcjąlub kilkanaście sekund. Oceniamy ją przez pryzmat tego, co widzimy. Zadbane zęby to najlepsza wizytówka. W aspekcie poprawy estetyki, najczęściej zgłaszanym celem wizyty jest poprawa koloru zębów. Popularnym elementem codziennej praktyki stomatologicznej od kilku dekad jest wybielanie zębów żywych [6].

Autor: Magda Sierakowska

Dekontaminator ułatwił nam pracę

Wywiad z lek. dent. Małgorzatą Stępniak-Kirilow, właścicielką Kirilov Dental Clinic w Zielonej Górze.

Autor: Piotr Szymański

Zmiany w jamie ustnej powstające w wyniku zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego – praca poglądowa

Wirusy brodawczaka ludzkiego (Human Papillomavirus – HPV) to grupa wirusów, będąca wciąż najczęstszą przyczyną chorób przenoszonych drogą płciową. Stanowią one poważny problem epidemiologiczny zarówno w krajach rozwiniętych jak i rozwijających się.

Autorzy: Monika Wojtaszewska, Karol Czajka, Anna Kapica, Joanna Siniarska, Katarzyna Perek, Marta Prokop

Szkoła Okluzji: Ciężkie obrażenia mózgowo- czaszkowe a obraz dysfunkcji układu żucia – opis przypadku

Pacjentka lat 34, zgłosiła się do naszej praktyki pod koniec 2017 roku z problemem bólów i zawrotów głowy, które wystąpiły po wypadku komunikacyjnym. Podczas wypadku doszło do poważnego urazu czaszkowo-mózgowego.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Szablony do implantoprotetyki

Rozmawiając z osobami z naszej branży stomatologicznej, mam wrażenie, że nie każdy z lekarzy wie, na jakim obecnie poziomie jest stomatologia cyfrowa. W zasadzie nie powinniśmy się temu dziwić. Jest to tak dynamicznie rozwijający się dział, że nie sposób jest znać wszystkie nowinki, nie wspominając o ich stosowaniu.

Autor: Kamil Bogucki

NGS 3/2020

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Gabinet stomatologiczny w czasie pandemii

Lekarze zaczęli otwierać swoje gabinety, ale stosują nowe procedury przyjmowania pacjentów.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Ograniczenia w korzystaniu z praw pacjenta

W związku z zagrożeniem epidemiologicznym możliwe jest wprowadzenie ograniczeń w korzystaniu z praw pacjenta. Należy jednak takie ograniczenia wprowadzać bardzo ostrożnie.

Autor: Tomasz Popielski

Dezynfekcja pomieszczenia

Jakim sposobem zrobić to najskuteczniej?

Autor: Kamil Bogucki

CEDE: czas na targi wirtualne i powrót do Łodzi!
We wrześniu wystawa wirtualna, a w dniach 3-5 grudnia 2020 roku tradycyjna w Łodzi – to nowy plan organizatorów CEDE na czas ekonomicznego spowolnienia branży.

Autor: Łukasz Sowa

Ozon w walce z koronawirusem

Z powodzeniem może być wykorzystywany do zwalczania wirusów, sterylizowania urządzeń i pomieszczeń. Jego zastosowań jest naprawdę wiele.

Autor: Piotr Szymański

Przegląd nauki okiem Łukasika

W cyklu „Przegląd nauki okiem Łukasika”publikujemy streszczenia najciekawszych prac naukowych opublikowanyc ostatnio na łamach zagranicznej prasy stomatologicznej. Przeglądu dokonuje lek. dent. Tomasz Łukasik

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Szkoła Okluzji: Pacjent z przemieszczeniem przyśrodkowo bocznym krążka w ssż bez zablokowania – opis przypadku

Pacjent lat 56, zgłosił się do naszej praktyki z problemem ograniczenia szerokości otwarcia szczęk. Dodatkowo narzekał na nieprzyjemne odgłosy występujące podczas jedzenia, odczuwalne w okolicy lewego ucha.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Ambulatorium stomatologiczne na narożnej działce

Inwestor początkowo nosił się z zamiarem kupna lokalu usługowego w istniejącym budynku i zaaranżowania go na potrzeby ambulatorium stomatologicznego. Planował wydzielenie trzech gabinetów stomatologicznych, pracowni RTG i osobnej sterylizatorni.

Autor: Marta Maliszewska

Numer ten można zakupić w wersji papierowej lub PDF na naszej stronie. Wersja papierowa - tutaj, wersja PDF - tutaj.
Zachęcamy też do wykupienia prenumeraty. Można to zrobić tutaj.

NGS 1/2020

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Wymagania stawiane gabinetom

Pytania najczęściej kierowane przez lekarza do prawnika dotyczą sposobu przekształcenia indywidualnej praktyki lekarskiej w podmiot leczniczy. Z czym to się wiąże? Jak to zrobić? Przybliżę Państwu tematykę związaną z rejestracją podmiotu leczniczego.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Separatory amalgamatu

Temat separatorów amalgamatu trochę w ostatnim czasie ucichł. To znaczy obowiązek posiadania separatorów w gabinetach stomatologicznych jest, jednak nikt nie sprawdza, czy lekarze rzeczywiście zamontowali separatory.

Autor: Piotr Szymański

Zmiany w przepisach podatkowych

W 2020 roku zmieni się wiele przepisów księgowych. Paragon, na podstawie którego ma być wystawiona faktura musi ZAWIERAĆ NUMER NIP. Zmienią się zasady rozliczania niezapłaconych faktur, powstanie Baza Danych Odpadowych związanychz prowadzeniem działalności i wystawianiem faktur.

Autor: Piotr Szymański

Alkohol w pracy

Bez konieczności odwoływania się do norm prawnych można stwierdzić, że jakiekolwiek sytuacje, w których lekarz dentysta udziela świadczenia zdrowotnego po spożyciu alkoholu, są niedopuszczalne i powinny być piętnowane.

Autor: Adrianna Suszyło

Szkoła Okluzji: Aparaty okluzyjne

Cyfrowy zawrót głowy Postęp cyfryzacji pozwoli w przyszłości na szybsze i dokładniejsze ustalenie zwarcia centralnego, na podstawie wszystkich używanych koncepcji.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Węgiel w stomatologii

Węgiel aktywny trafił na listę zdrowotnych trendów kilka lat temu. Początkowo był barwiącym dodatkiem do napojów i potraw, nadającym im niebanalnego koloru. Ogromną popularność zyskały między innymi czarne lody, czarna latte, gofry czy bułki do burgerów. Przypisywano mu poza zmianą barwy pokarmów czy kosmetyków również działanie prozdrowotne, polegające na detoksykacji organizmu.

Autor: lek. dent. Magda Sierakowaka

Skaner laboratoryjny do ortodoncji?

Kilka lat temu postanowiłem poprawić swój uśmiech i udałem się na pierwszą wizytę do ortodonty. To co na początku zauważyłem wchodząc do gabinetu to wielki stos modeli gipsowych poukładanych w pojemnikach na regałach.

Autor: Kamil Bogucki

80 m² w trzech wariantach

Bardzo ważną decyzją, jaką musi podjąć każdy inwestor chcący otworzyć własną placówkę, jest wybór lokalu, w którym będzie prowadzona działalność.

Autor: Marta Maliszewska

Od czego zacząć działania marketingowe?

Jeśli prowadzą Państwo działania marketingowe własnego gabinetu lub kliniki z pewnością zastanawiacie się, co można jeszcze zrobić, by efektywnie „promować” usługi, a liczba nowych pacjentów w placówce wyraźnie wzrosła.

Autor: Ewelina Gosicka

NGS 2/2020

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Zapomnijcie o CEDE jakie znacie

Dlaczego jeździmy na wystawy stomatologiczne? Zobaczyć nowinki sprzętowe, porównać produkty, wynegocjować dobre warunki zakupu? Jasne. Dla wielu liczą się również wiedza i emocje.

Autor: Łukasz Sowa

Co może lekarz, a co lekarz dentysta

Lekarz, w 1992 r. odbył szkolenie specjalizacyjne z zakresu chirurgii stomatologicznej i zdał przewidziany egzamin, uzyskując stosowne urzędowe potwierdzenie.

Autor: Tomasz Popielski

Ochrona wizerunku pracownika

Rozwój działalności gospodarczej, niezależnie od jej profilu, wiąże się z podejmowaniem przez przedsiębiorców działań promocyjnych w celu reklamowania oferowanych produktów lub usług.

Autor: Adrianna Suszyło

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Leczenie resorpcji wewnętrznych i zewnętrznych za pomocą materiałów bioaktywnych

Rozległa wewnętrzna lub zewnętrzna resorpcja korzeni zęba oraz głęboka próchnica korzeniowa stanowi często wyzwanie dla lekarza stomatologa. Zdarza się, że takie zęby są usuwane i zastępowane uzupełnieniami protetycznymi stałymi, takimi jak implanty czy mosty.

Autor: Łukasz Balcerzak

Nowe trendy w stomatologii

Z początkiem nowego dziesięciolecia wiele osób stawia sobie pytanie, jak będzie rozwijała się nasza cywilizacja? Dentyści myśląc o swoim zawodzie, zastanawiają się, w którą stronę rozwinie się stomatologia?

Autor: Zbigniew Raszewski

Aparaty fotograficzne do mikroskopów

Niemal każdy mikroskop zabiegowy, dostępny na rynku, może być podłączony do urządzeń zewnętrznych wyświetlających lub archiwizujących obraz. Aby było to możliwe potrzebny jest tzw. tor wizyjny podłączony do mikroskopu.

Autor: Marek Pużyński

Uszczelnianie bruzd

Jak wykazały badania epidemiologiczne, proces próchnicowy przede wszystkim dotyczy powierzchni żujących pierwszych zębów trzonowych.

Autor: lek. dent. Magda Sierakowska

Szkoła Okluzji. Diagnostyka dysfunkcji układu narządu żucia

Wstępna diagnostyka dysfunkcji układu narządu żucia z przeważającą komponentą stawową- analiza RTG, EMG i zapisu wolnych ruchów żuchwy – opis przypadku.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Drukarki 3D

Ostatnio pisałem o skanerach wewnątrzustnych i laboratoryjnych. Mam nadzieję, że w jakiś sposób zobrazowałem Państwu możliwości, jakie dają te urządzenia i zachęciłem przynajmniej do zastanowienia się nad zaletami posiadania takiego sprzętu.

Autor: Kamil Bogucki

Jak z sukcesem wprowadzić medycynę estetyczną do praktyki stomatologicznej?

Coraz więcej lekarzy dentystów decyduje się na rozszerzenie profilu działalności o usługi medycyny estetycznej. Są one coraz bardziej popularne wśród pacjentów.

Autorzy: Michał Katarzyński, Małgorzata Kasprzak-Guzek

Gabinet w budynku jednorodzinnym w trzech wariantach

Znalezienie odpowiedniego lokalu, spełniającego wszystkie wymogi określone przepisami, tak aby mogła być w nim prowadzona działalność gabinetu stomatologicznego, odpowiadającego inwestorowi pod względem lokalizacji i ceny, jest często trudnym zadaniem.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 7/2019

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Leczenie bez bólu

75 proc. pacjentów obawia się bólu podczas leczenia zębów — wynika z badania przeprowadzonego na zlecenie PTS.

Pytania o e-dokumentację

Na pytania przysłane do redakcji Nowego Gabinetu Stomatologicznego, dotyczące wprowadzenia e-dokumentacji do gabinetów lekarskich, odpowiada Grzegorz Żyjewski, niezależny specjalista do spraw systemów informatycznych.

Autor: Grzegorz Żyjewski

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada prawnik dr Maciej Gibiński.

Uwaga na trudne przypadki!

W codziennej praktyce można spotkać się z wieloma nietypowymi sytuacjami, należy jednak pamiętać, że to na lekarzach ciąży odpowiedzialność za podejmowane decyzje.

Autor: Tomasz Popielski

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Jak uzyskać dostęp do systemu P1?

Od 8 stycznia 2020 roku, wszyscy lekarze niezależnie czy prowadzą dokumentację elektroniczną, czy nie, muszą być zalogowani do systemu P1. W systemie tym zostanie wygenerowany certyfikat, który umożliwi wystawianie e-recept. Przypomnijmy, że od 1 stycznia 2020 roku recepty będą wystawiane tylko elektronicznie.

Autor: Piotr Szymański

Użycie szablonu chirurgicznego w implantologii na podstawie przypadku klinicznego

Przewidywalność przebiegu leczenia jest cechą najbardziej pożądaną przez lekarzy dentystów jak i samych pacjentów. Nie zawsze można przewidzieć wszystkie komplikacje śród i pozabiegowe, jednak praca lekarza winna zawsze cechować się najwyższą starannością w osiągnięciu możliwie jak najlepszego efektu leczniczego. Przewidywalność w jakiejkolwiek dziedzinie można osiągnąć na etapie planowania wykonywanych procedur. Sytuacja ma się podobnie w dziedzinie chirurgii stomatologicznej i implantologii.

Autorzy: lek. dent. Jakub Lipski i lek. dent. Natalia Partyka

Kwas acetylosalicylowy a stomatologia

Ponad 120 lat temu został wynaleziony kwas acetylosalicylowy, potocznie nazywany aspiryną – lek, który do dziś cieszy się ogromną popularnością. Każdego dnia tysiące ludzi na świecie sięgają po niego przy pierwszych objawach przeziębienia i w ramach profilaktyki powikłań krążeniowych.

Autor: Magda Sierakowska

Nowa odsłona wykładzin PCV

Aby spełnić wymogi aktualnie obowiązującego Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 marca 2019 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, należy zwrócić uwagę nie tylko na wydzielenie określonych pomieszczeń oraz funkcjonalne ich rozplanowanie, ale także na zastosowanie w nich odpowiednich materiałów wykończeniowych.

Autor: Marta Maliszewska

Najlepszy skaner 3D do Twojego gabinetu

Postęp technologiczny, którego jesteśmy świadkami wciąż przyspiesza. Szczególnie widać to w cyfryzacji praktycznie wszystkich możliwych czynności. Motoryzacyjne marki premium prześcigają się we wdrażaniu nowych technologii.

Autor: Kamil Bogucki

Czy strona internetowa gabinetu jest reklamą?

Strona internetowa to wizytówka gabinetu stomatologicznego, miejsce do publikowania informacji na temat świadczonych usług, danych kontaktowych oraz możliwość rejestracji on-line. Strona internetowa nie jest reklamą, choć w niektórych przypadkach takie znamiona może mieć.

Autor: Ewelina Gościcka

NGS 6/2019

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Rejestracja podmiotu leczniczego

Pytania najczęściej kierowane przez lekarza do prawnika dotyczą sposobu przekształcenia indywidualnej praktyki lekarskiej w podmiot leczniczy. Z czym to się wiąże? Jak to zrobić? Dzisiaj przybliżymy Państwu tematykę związaną z rejestracją podmiotu leczniczego.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Nie trzeba zatrudniać inspektora ochrony radiologicznej

Właściciele gabinetów dentystycznych mogą odetchnąć z ulgą. Sejm RP uchwalił ustawę zmieniającą ustawę o zmianie ustawy – Prawo Atomowe oraz ustawy o ochronie przeciwpożarowej.

Autor: Piotr Szymański

Procedury sanitarne na wezwanie

Liczba procedur i standardów, które musi spełnić gabinet stomatologiczny może przyprawić o… ból zęba. Trzeba pamiętać, że na lekarzu dentyście oprócz opracowania szczegółowych procedur postępowania ciążą również obowiązki w zakresie zapobiegania chorobom zakaźnym, obowiązki statystyczne.

Autor: Tomasz Popielski

Nowe lupy medyczne

Rozwój obecnego świata zależy od trzech obszarów: informatyki, inżynierii biomedycznej i inżynierii materiałowej. Te trzy wzajemnie przenikające się obszary będą dyktować nam warunki, w jakich najbliższych latach będziemy żyć.

Autor: Marek Pużyński

Jak skutecznie wdrożyć EDM?

Jak się zabrać za wdrożenie systemu informatycznego w gabinecie? Dlaczego informatyzacja w służbie zdrowia idzie tak opornie?

Autor: Grzegorz Żyjewski

Prezydent podpisał ustawę dotyczącą e-zdrowia

Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę dotyczącą wdrażania rozwiązań w obszarze e-zdrowia, która dotyczy m.in. ułatwień wystawiania recept oraz określania poziomu refundacji produktów leczniczych i wyrobów medycznych.

Autor: Piotr Szymański

Mikrosilnik Endostar Provider

Stomatologia jest dziedziną medycyny, która w sposób szczególny bazuje na praktyce, udziale inżynierii oraz technologii materiałowej i informatyce. Endodoncja to dziedzina, w której rozwój jest najszybciej dostrzegany przez lekarzy, ale też bardzo pożądany.Membrany izolujące O koferdamie zapewne słyszeli już wszyscy dentyści. Jednak pomysł izolacji zębów z zastosowaniem gumowej membrany w stomatologii nie jest odkryciem XXI wieku.

Autor: Marek Pużyński

Pacjent z astmą u stomatologa

Pacjent stomatologiczny z astmą na każdej wizycie powinien mieć ze sobą skuteczny lek do przerywania napadu.

Autor: Magda Sierakowska

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Komfort pacjenta na fotelu dentystycznym

Dla większości pacjentów wizyta u stomatologa kojarzy się z nieprzyjemnymi odczuciami. Staramy się więc zrobić wszystko, aby odwrócić ich uwagę od czynności wykonywanych w czasie zabiegu.

Rekonstrukcje 3D z obrazów w formacie Dicom

W pierwszym etapie oprogramowanie Slicer wykorzystywano do budowy modeli anatomicznych, w których niewielkie, a istotne szczegóły były łatwiejsze do identyfikacji.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Funkcjonalny gabinet na 36 metrach kwadratowych

Każdy, kto szukał lokalu odpowiedniego do prowadzenia w nim działalności leczniczej, wie, jak trudno znaleźć taki, który spełniałby stawiane mu wymagania.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 5/2019

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Dofinansowanie na zakup programu e-dokumentacji

Do 800 zł dofinansowania na zakup programu do e‑dokumentacji udzieli NFZ.

Autor: Piotr Szymański

Pytania o e-dokumentację

Na pytania Czytelników odpowiada Grzegorz Żyjewski, specjalista do spraw systemów informatycznych w firmie Hakon Software.

Autor: Grzegorz Żyjewski

Leczenie nieletnich

Jak dokumentować udzielanie świadczeń leczniczych osobom nieletnim?

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Periodontologia bez komplikacji. Jak?

Błędne zrozumienie etiopatogenezy zapalenia przyzębia – od tego najczęściej się zaczyna się problem w leczeniu periodontologicznym.

Autor: Łukasz Sowa

Kontrola sprzętu radiologicznego

Na placówkach wykonujących diagnostykę obrazową spoczywa obowiązek kontroli sprzętu radiologiczbrzeżnego, którym się posługują. Promieniowanie jonizujące stanowi rzeczywiste i potencjalne zagrożenie. Dlatego kluczowe jest przestrzeganie przepisów prawa atomowego, którego celem jest stworzenie bezpiecznego systemu wykorzystywania tego rodzaju energii.

Autor: Tomasz Popielski

Przegląd nauki okiem Łukasika

Streszczenia najciekawszych prac naukowych opublikowanych ostatnio na łamach zagranicznej prasy stomatologicznej.

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Zastosowanie tlenoterapii w gabinecie lekarsko-dentystycznym w przypadkach nagłych

Stan nagłego zagrożenia zdrowotnego może wystąpić w każdym miejscu i czasie.

Autor: prof. dr hab. Jerzy Robert Ładny

Kompozyt dopasuje się do koloru zęba

Materiał kompozytowy Omnichroma firmy Tokuyama jest on dostępny w dwóch kolorach: opakerowym i kolorze uniwersalnym. Według producenta możliwe jest użycie jednego koloru w 90% przypadków klinicznych zamiast całej gamy kolorów.

Autor: Zbigniew Raszewski

Plastyka wędzidełek – przegląd technik chirurgicznych

Wędzidełko może zagrażać zdrowemu dziąsłu wówczas, gdy jest ono zbyt blisko przyczepione w kierunku dziąsłaradiologiczbrzeżnego, kiedy jest pociągane przez mięśnie lub gdy wpływa na jakość kontroli płytki nazębnej.

Autorzy: Jakub Lipski, Natalia Partyka

Medycyna estetyczna w stomatologii to nie chwilowa moda

Zgodnie z nowym raportem, przewiduje się, że światowy rynek medycyny estetycznej osiągnie wartość 17,07 mld dol. do 2023 r.

Autor: Małgorzata Kasprzak-Guzek

Płatności bezgotówkowe w gabinecie dentystycznym – czy to się opłaca?

Wywiad z dr Hanną Osuch i dr Ewą Pieczyńską, współwłaścicielkami Gabinetu Stomatologiczno- Protetycznego ArtDent w Krakowie.

Autor: Piotr Szymański

Centrum Ortodontyczne ROCK YOUR SMILE w Poznaniu

Pięć lat temu na warszawskiej Białołęce powstała pierwsza placówka Centrum Ortodontycznego Rock Your Smile. Stale rosnąca liczba pacjentów sprawiła, że otwarte zostały kolejne ambulatoria w innych dzielnicach Warszawy. Teraz inwestor postanowił rozszerzyć swoją działalność poza stolicę i stworzył poznański oddział firmy.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 4/2019

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Czy można pracować bez separatora?

1 stycznia 2019 roku weszło w życie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego w sprawie rtęci (jego oznaczenie to 2017/852). Po 1 stycznia 2021 r. wszystkie separatory będą musiały zatrzymywać cząstki amalgamatu na poziomie 95%. Obecnie taki wymóg stawiany jest tylko nowym urządzeniom.

Autor: Tomasz Popielski

Dokumenty dla pracownika

Obowiązki administratora danych osobowych, w jednostce udzielającej świadczeń leczniczych, dotyczą ochrony danych nie tylko pacjentów, którym udzielane są świadczenia, ale również danych pracowników zatrudnionych w jednostce.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Zatrudnianie w praktykach lekarskich

W Polsce w wyniku prywatyzacji sektora medycyny ambulatoryjnej (w tym stomatologii) w latach 90. doszło do sytuacji, w której ponad 90% lekarzy dentystów prowadzi własną jednoosobową działalność gospodarczą. Chcąc nie chcąc, lekarze są zmuszeni do zakładania działalności, ponieważ inaczej nie mogliby wykonywać, wyuczonego za państwowe pieniądze, zawodu.

Autorzy: Agnieszka Ruchała-Tyszler, Łuksz Tyszler

Pierwsza kopia dokumentacji medycznej za darmo

Czwartego maja weszły w życie ważne zmiany w przepisach dotyczących opłat za udostępnienie dokumentacji medycznej. Nowe zasady są efektem zmian, zawartych w ustawie wprowadzającej unijne rozporządzenie o ochronie danych osobowych, czyli tzw. RODO.

Autor: Piotr Szymański

Cheilitis angularis

Kątowe zapalenie jamy ustnej (cheilitis angularis) jest kliniczną diagnozą większości zmian w obrębie jednego lub obu kątów ust. Zmiany te mają różną etiologię, najczęściej zakaźną. Zapalenie dotyczy najczęściej jednocześnie skóry i błony śluzowej w okolicy kątów ust. Klinicznie charakteryzują się maceracją tkanek, rumieniem, szczelinowatymi nadżerkami, a nawet rozpadlinami, które przy szerszym otwieraniu ust wykazują tendencję do krwawienia.

Autor: Magda Sierakowska

Lupy stomatologiczne

Wielu lekarzy stomatologów cierpi na bóle pleców związane z niewłaściwą pozycją pracy. Sprawa bardzo często dotyczy również asystentek stomatologicznych. Problem ten został zdefiniowany jako nowa jednostka chorobowa – zaburzenie mięśniowo-szkieletowe (MSD). Jednym ze sposobów ograniczenia występowania tej choroby u lekarzy dentystów jest ergonomiczna pozycja pracy. W jej osiągnięciu może pomóc stosowanie lup stomatologicznych o odpowiednio dobranej odległości roboczej.

Autor: Zbigniew Raszewski

Zastosowanie noża elektrokoagulacyjnego w stomatologii

Zabiegi z zakresu stomatologii zachowawczej możemy dobrzewykonywać w jamie ustnej pacjenta, kiedy mamy do tego odpowiednie warunki. W głównej mierze ważny jest fakt, aby pole operacyjne było nad dziąsłem. Wówczas na leczony ząb możemy założyć koferdam oraz odpowiednie formówki i mieć możliwość efektywnej pracy stosowanymi materiałami stomatologicznymi.

Autor: Marek Pużyński

Instrumenty stomatologiczne

Instrumenty stomatologiczne to narzędzia służące do mechanicznego opracowywania twardych tkanek zęba oraz materiałów stomatologicznych za pomocą wierteł i innych narzędzi rotacyjnych. Ze względu na prędkość obrotową podczas pracy dzielimy je na szybko i wolnoobrotowe. Czym różnią się turbiny drogie, od tych tanich, czy tylko ceną?

Autor: Piotr Korjat

Centrum Ortodontyczne ROCK YOUR SMILE

Zimą 2014 r. w Warszawie rozpoczęło działalność Centrum Ortodontyczne Rock Your Smile specjalizujące się w leczeniu ortodontycznym młodzieży i dorosłych.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 3/2019

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Odpowiedzialność za błąd w sztuce medycznej

Choć błędy medyczne i odpowiedzialność za ich popełnienie to niezwykle istotna kwestia dla lekarzy i lekarzy dentystów, a spory sądowe z nimi związane nie są rzadkością, to pojęcie błędu medycznego (błędu lekarskiego, błędu w sztuce) nie zostało ustawowo zdefiniowane.

Autor: Ewa Pabian

Umowa powierzenia danych w gabinecie stomatologicznym

Powierzenie danych to nic innego jak przekazanie danych osobowych, których jesteśmy administratorem, innemu podmiotowi.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Pytania o e-dokumentację

Na pytania przysłane do redakcji Nowego Gabinetu Stomatologicznego, dotyczące wprowadzenia e-dokumentacji do gabinetów lekarskich, odpowiada Grzegorz Żyjewski, specjalista do spraw systemów informatycznych w firmie Hakon Software.

Autor: Grzegorz Żyjewski

Jak rozmawiać z pacjentem „antyendodontycznym”?

„Panie Doktorze, czy to prawda, że leczenie kanałowe jest groźne dla zdrowia? ” – co lekarz dentysta powinien odpowiedzieć pacjentowi na tak postawione pytanie? Tego dowiedzą się uczestnicy sesji „Netflix vs. Evi-dence Based Dentistry” podczas 3. Kongresu Unii Stomatologii Polskiej (CEDE 2019, 19 – 21 września Poznań).

Autor: Łukasz Sowa

Recesje dziąsłowe – przyczyny i współczesne metody leczenia

Recesje dziąsłowe są niezmiernie aktualnym tematem i częścią wielospecjalistycznego leczenia stomatologicznego. Są bardzo częstą sytuacją kliniczną obserwowaną u pacjentów bez względu na ich wiek oraz pochodzenie etniczne.

Autorzy: lek. dent. Maciej Raczkowski; lek. dent. Jakub Lipski; lek. dent. Michał Domagała

Wymagania stawiane biomateriałom

Biomateriał to substancja lub materiał, z którego wytwarzane są określone struktury, urządzenia lub ich elementy mające bezpośredni kontakt z tkankami organizmu. Jednak nie powinny one oddziaływać na organizm. Materiały stomatologiczne umieszczane w jamie ustnej pacjenta są zaliczane do grupy biomateriałów.

Autor: Zbigniew Raszewski

Mikroskopy w stomatologii

Oko ludzkie jest w stanie dostrzec punkt o wielkość 0,2 mm. Dla porównania: odległość pomiędzy kwadratami, stanowiącymi tło banknotu o nominale 1 dolar za prezydentem Washingtonem wynosi 0,1 mm. Większość osób widzi to tło jako jeden kolor.

Autor: Zbigniew Raszewski

Manifestacja oralna nowotworu w fazie przedklinicznej

Czy nowotwór sam w sobie, rozwijający się w okolicy ciała innej niż jama ustna (np. w klatce piersiowej lub jamie brzusznej), może mieć wpływ na stan dziąseł i błony śluzowej jamy ustnej?

Autor: Mirella Kowalczyk

Wczesne manifestacje choroby nowotworowej i jej nawrotu w jamie ustnej u 85-letniej pacjentki

Pacjentka lat 85, będąca pod moją stałą opieką od 1990 r., zgłosiła się w czerwcu 2011 r. z powodu bólu i krwawienia dziąseł w okolicy siekaczy dolnych. Skarżyła się, że ból uniemożliwia jej jedzenie i szczotkowanie zębów.

Autor: Mirella Kowalczyk

Japońska technologia już dostępna w Twoim gabinecie!!!

Firma Yoshida została założona przez Uhachi Yamanaka w Tokio w Japonii w 1906 roku. Obecnie Yoshida jest jedną z najstarszych japońskich firm produkujących sprzęt medyczny.

Witamina D ważna dla zębów

Witamina D zwiększa ochronę antybakteryjną komórek nabłonka dziąseł i zmniejsza stan zapalny dziąseł, poprawia gojenie się ran pooperacyjnych po zabiegach chirurgii stomatologicznej i jest ważnym suplementem stosowanym w profilaktyce w periodontologii.

Autor: Magda Sierakowska

Smile up!

Na warszawskich Bielanach powstało miejsce, które pozwala dzieciom pozostać dziećmi, a dorosłym zaprzyjaźnić się ze swoim wewnętrznym dzieckiem. Wszyscy mogą poczuć się tu radośnie, bezpiecznie i beztrosko. To, co ich łączy, to szczery, piękny uśmiech. Uśmiechnijmy się wraz z nimi!

Autor: Marta Maliszewska

NGS 2/2019

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Pytania o e-dokumentację

Autor: Grzegorz Żyjewski

Polityka Ochrony Danych Osobowych

Dokument zatytułowany Polityka Ochrony Danych Osobowych określa zasady ochrony danych osobowych. Wskazuje, w jaki sposób ma być przestrzegane przychodni prawo ochrony danych osobowych.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Od kwietnia nowe zasady ubezpieczeń lekarzy

Dotychczasowe przepisy dotyczące ubezpieczenia OC lekarzy funkcjonują już od 7 lat. Ministerstwo Zdrowia postanowiło wydać w tym zakresie nowy akt prawny. Planowany termin wejścia jego w życie to 1 kwietnia 2019 roku. Trudno stwierdzić czy termin faktycznie zostanie dochowany, ale już warto przyjrzeć się czy faktycznie dojdzie do istotnych zmian.

Autor: Tomasz Popielski

Zintegrowane leczenie ortodontycznoprotetyczne w przypadkach złamań koronowokorzeniowych zębów stałych

Możliwości współczesnej stomatologii w przypadku złamań koronowo-korzeniowych są szerokie. Kiedy linia złamania przebiega poddziąsłowo, jako alternatywę ekstrakcji, rozważyć można chirurgiczne lub ortodontyczne wydłużenie korony klinicznej i następową odbudowę koroną protetyczną.

Gęstość kości – to ważne w czym wiercimy

Odbudowa utraconych przez pacjenta zębów jest procesem złożonym z kilku etapów. Do jej realizacji potrzebny jest zespół specjalistów, w skład którego wchodzi: lekarz, technik dentystyczny oraz technik z laboratorium radiologicznego. Ich praca powinna być wykonywana na możliwie jak najlepszym sprzęcie.

Autor: Marek Pużyński

Zastosowanie ksylitolu w stomatologii

Ksylitol to biały, krystaliczny proszek, praktycznie bezwonny i bez nieprzyjemnego posmaku. Ma słodkość porównywalną do sacharozy, lecz o 40% mniejszą kaloryczność [1]. Jest metabolizowany z niewielkim udziałem insuliny, działa bakteriobójczo i wspomaga przyswajanie wapnia w organizmie, ale nie jest metabolizowany przez próchnicotwórczą florę bakteryjną bytującą w płytce nazębnej, co ogranicza wydzielanie kwaśnych metabolitów, odpowiedzialnych za demineralizację twardych tkanek zęba [2, 7].

Autor: Magda Sierakowska

Cukrzyca jako choroba cywilizacyjna

Cukrzyca jest przewlekłą chorobą metaboliczną, wynikającą z defektu produkcji lub działania insuliny wydzielanej przez komórki trzustki. Zaburzenie to prowadzi do powstania hiperglikemii, która wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem czynności i niewydolnością narządów, w szczególności nerek, oczu, serca i naczyń krwionośnych. Niezależnie od typu choroby, wiele stanów zapalnych oraz zmian patologicznych w obszarze jamy ustnej związanych jest ściśle z cukrzycą.

Autorzy: lek. dent. Jakub Lipski i lek. dent. Natalia Partyka

Handlowy bełkot mydli oczy

Czy zauważyłeś, że czas targów stomatologicznych to czas promocji, super okazji i propozycji, których nie można odrzucić? Firmy prześcigają się w wymyślaniu sposobów na zachęcenie klienta do kupna właśnie ich sprzętu, promocja goni promocję, handlowcy stają na głowie zachwalając produkty spod ich skrzydeł, a w tej otoczce każdy sprzęt wydaje się być ideałem.

Styl Glamour

Glamour to blask, przepych, urok, czar, elegancja i wykwint. Do narodzin stylu przyczyniło się kino hollywoodzkie, przeżywające swój złoty wiek po okresie Wielkiego Kryzysu. W wyniku ogólnego pogorszenia warunków życia, poczucia niestabilności i braku perspektyw większość ludzi szukała ucieczki w świecie fantazji, tworzonym w „fabryce snów”.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 1/2019

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Wciąż papierowa

Obowiązek prowadzenia elektronicznej dokumentacji medycznej został uchylony – taka informacja w połowie grudnia pojawiła się na portalu Naczelnej Izby Lekarskiej. Jednak sprawa jest o wiele bardziej skomplikowana. Niektóre informacje jednak muszą być przekazywane w formie elektronicznej. Na szczęście dotyczy to tylko szpitali i poradni specjalistycznych. W „zwykłych” przychodniach wciąż można prowadzić dokumentacje po „staremu”.

Autor: Piotr Szymański

Kodeks dobrych praktyk w RODO – czego się spodziewać?

Przepisy RODO obowiązują już od maja 2018 roku. Mimo to narasta wokół nich wiele niejasności. Kodeks dobrych praktyk pomoże dużą część ich rozwiązać.

Autor: Tomasz Popielski

Nie będzie kar za brak separatorów

– Do czasu nowelizacji polskich przepisów dotyczących rtęci Sanepid może prowadzić działania informujące i uświadamiające o istniejących obowiązkach wynikających z przepisów prawa UE – poinformował Nowy Gabinet Stomatologiczny Krzysztof Jakubiak Dyrektor Biura Prasy i Promocji Ministerstwa Zdrowia. Z listu przesłanego do naszej redakcji wynika, że lekarze nie będą karani za brak separatorów. Potwierdził to też rzecznik prasowy Głównego Inspektoratu Sanitarnego.

Autor: Piotr Szymański

Zastosowanie koncentratów płytek krwi w gabinecie stomatologicznym

We współczesnej stomatologii coraz częściej wykorzystuje się własne tkanki pacjenta w celu poprawy gojenia i regeneracji tkanek po zabiegach stomatologicznych. Zastosowanie koncentratów płytkowych pod postacią osocza lub fibryny bogatopłytkowej jest dobrym przykładem takiego postępowania. Zawierają one liczne czynniki wzrostu, które wpływają korzystnie na uszkodzone w czasie zabiegu tkanki.

Autorzy: Jakub Lipski, lek. dent. Maciej Raczkowski, lek. dent. Mateusz Tarnowski

Piasek na bazie glicyny

Zabieg piaskowania zębów stosowany jest od 1945 roku. Jednak wciąż rozwijająca się biotechnologia znajduje coraz to nowsze i lepsze zastosowanie tej procedury. Prace bioinżynierów toczą się w dwóch obszarach: unowocześnienia urządzeń i poszukiwania nowych piasków. Od kilku lat na rynku dostępne są piaski na bazie glicyny.

Autor: Zbigniew Raszewski

Problemy stomatologiczne sportowców

W ostatnich latach popularne stało się prowadzenie zdrowego stylu życia.Uprawianie sportu jest jego nieodłączną komponentą – wpływa korzystnie na kondycję fizyczną i psychiczną, uczy przełamywania barier, daje poczucie satysfakcji czy rozładowuje stres. Dane statystyczne wskazują jednak, że bardzo liczna grupa osób corocznie ulega wypadkom podczas uprawiania sportu. Jedną z przyczyn tego stanu jest brak obowiązku stosowania środków ochrony indywidualnej oraz brak świadomości podejmowanego ryzyka.

Autor: Magda Sierakowska

Szkoła Okluzji: Szkoła Okluzji: Procedura planowania estetycznego z wykorzystaniem platformy Smylist, w przypadkach stabilizacji nowej, bardziej efektywnej relacji centralnej żuchwy.

Planowanie estetyczne to obecnie bardzo ważny element w każdej kompleksowej rehabilitacji protetycznej. Wymagania naszych pacjentów stale rosną, co znacząco wpływa na wzrost stopnia trudności naszej pracy, jednocześnie wymuszając niespotykaną dotąd perfekcję.

Autor: Krzysztof Adamowicz

Styl Boho

Nazwa „boho” wywodzi się od francuskiego słowa oznaczającego cyganerię: „la bohème”. Ono z kolei pochodzi od łacińskiego słowa „bohemus” – mieszkaniec Czech.

Autor: Marta Maliszewska

Popularne
Nowe

Najczęściej czytane

Fot. Krakdent

KRAKDENT nominowany w konkursie Złote Spinacz

fot. 123rf.com

Przewlekły ból – alarmujące statystyki i potrzeba reform

Fot. 123 RF

Monitory diagnostyczne do radiologii ogólnej - zastosowanie, zalety

Fot. Dentsply Sirona

Działania Dentsply Sirona na rzecz zrównoważonego rozwoju

fot. 123rf.com

Czy papierosy i wyroby tytoniowe będą droższe?

fot. zus.pl

ZUS pomoże dentystom dotkniętym przez powódź

Fot. LUX MED

LUX MED przejęł opolską klinikę Mediteka

fot. 123rf.com

Nadużywanie antybiotyków w stomatologii

Fot. Medicover

Rewolucja w podejściu do leczenia

Fot. 123 RF

Jak dbać o czystość alignerów?

Fot. Krakdent

KRAKDENT nominowany w konkursie Złote Spinacz

Zmarła dr n. med. Maria Spychalska

fot. 123rf.com

Nadużywanie antybiotyków w stomatologii

Fot. Dentsply Sirona

Działania Dentsply Sirona na rzecz zrównoważonego rozwoju

fot. 123rf.com

Lukrecja skuteczna w ograniczeniu nieświeżego oddechu

fot. 123rf.com

Wirusy na szczoteczce do zębów: czy mogą pomóc w walce z bakteriami?

fot. zus.pl

ZUS pomoże dentystom dotkniętym przez powódź

fot. 123rf.com

Kannabinoidy w słodyczach: rosnący problem na rynku europejskim

I Sympozjum Naukowe „Prawo i Medycyna”

fot. 123rf.com

Brak pieniędzy w NFZ: Dentyści ostrzegają przed kryzysem

Najnowsze wydanie NGS

Oddajemy w Wasze ręce numer, który skupia się na kluczowych zagadnieniach związanych z opieką zdrowotną, stomatologią oraz ochroną dzieci. Tematyka tego wydania jest zróżnicowana, jednak wszystkie artykuły łączy jeden wspólny mianownik – troska o pacjenta, jego bezpieczeństwo oraz…

Czytaj więcej

Kategorie

Ostatnie Aktualności

Kategorie

Ostatnie pytania do prawnika

Typografia

Udostepnij

Spis treści - subskrypcja